ALKOL VE DİĞER MADDE BAĞIMLILIKLARINDA HASTALAR VE YAKINLARINDA ETİKETLEME
Anahtar Kelimeler:
Etiketleme- alkol bağımlılığı- madde bağımlılığıÖzet
Amaç: Madde ve alkol bağımlılığına ( birçok ülke de tütün hariç) ilişkin etiketlemeler çoğu kez; ahlaki açıdan düşük değerlilik, kişilik zayıflığı, kişilik bozukluğu, suç eğilimi gibi olumsuz yargılar şeklinde olmaktadır.Ülkemizde de alkol ve madde bağımlılıkları için benzer etiketlemeler yapılmakta ve edindiğimiz deneyimlere göre bu düşünceler kolay değişmemektedir. Tedavi sürecini yaşayan hasta ve hasta yakınlarının bu konudaki düşüncelerini öğrenmek için bu çalışmayı gerçekleştirdik.
Yöntem: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Alkol Bağımlılığı Ünitesinde DSM- IV tanı ölçütlerine göre alkol bağımlılığı tanısı konarak yatarak tedavi görmüş 100 hasta ve onların 18 yaş üstü 41 yakını çalışmaya alınmıştır. Bu çalışmada kullanılmak üzere hem alkol hem de diğer maddeler için 27 sorudan oluşan iki ayrı anket formu geliştirilmiştir. Bu anket formu hem demografik bilgileri içermekte hem de alkol ve madde kullanım bozukluğu hakkındaki düşünce ve yargılara yer vermektedir. Anket formundaki seçenekler klinikte yatan hastaların hastalıklarını değerlendirirken kullandıkları cümlelerden seçildi. Anket formu hem tek tek seçenekleri için hem de gruplandırılmış şekilde ( kişilik özelliğini içerenler, moral değerleri içerenler, bu durumu hastalık olarak alanlar) Ki kare testi ile değerlendirildi. Aynı değerlendirme hasta yakınları için de yapıldı. Sonuçlar tablolar halinde sunuldu.
Bulgular: Gerek hastalar gerekse hasta yakınları alkol ve madde kullanımını etiketlemede benzer oranlar göstermişlerdir. Yalnızca hasta yakınları bağımlılık konusunu kişilik sorunu olarak daha fazla ele almışlardır. Hastaların yatış sayılarının artması özellikle madde bağımlılığı konusundaki görüşlerini değiştirmiş, ahlak sorunu olarak etiketlemeleri azalmıştır. Hem hastalar hem de yakınlarında evli olanlarda bekar olanlara göre, alkol bağımlılığına yönelik hastalık anlayışı daha fazla gelişmiştir. Ayrıca hastalar ve yakınlarında eğitim düzeyi arttıkça etiketleme azalmaktadır.. Hastalardan şehirde yaşayanlar madde kullanımını daha çok ahlaki sorun olarak görmektedirler. Alkol bağımlıları ve yakınları madde bağımlılığını alkol bağımlılığına oranla daha fazla kişilik ve ahlak sorunu olarak değerlendirmişlerdir.
Sonuç: Çeşitli şekillerde tedaviye gelen hastalarda tedavi süresince bu yargılar kısmen değişmekte ama tamamen ortadan kalkmamaktadır..
Kaynaklar
Fleming P, Bradbeer T, and Green A. Substance misuse problems in Russia: A perspective from St Petersburg Psychiatr. Bull., 2001; 25(1): 27 - 28.
Cunningham JA, Sobel LC, Chow VMC. What’s in a label? The effect of substance types and labels on treatment considerations and stigma. J Stud Alcohol,1993, 693699.
Marty Mann: A few thoughts on stigma (the following was adapted ‘a matter of life and death ). The national Council on Alcoholism and Drug Dependence-NJ.1970
Ritson EB. Alcohol, drugs and stigma Int J Clin Pract. 1999. 53(7):549-551
Cruse JR. When the stigma is gone(is this alcoholism) A. Parable SDJ. Med. 1992, 45(9), 267-268.
The National Council on Alcoholism and Drug Dependence, New Jersey, Reducing Stigma, A few Thoughts Marty Mann on Stigma, Originale article appeared in NCADDAmethyst, Fall 1994, Vol 2, No.3
Alcohol and Drug Dependence is not a Mental Illness or Behavioral Disorder, Policy Position Paper 4, Alcohol and Drug Problems Association of North America (2000)
Schneider M,.CLINICAL, Seniors and Substances by Max Schneider, M.D.,CADC, Community Recovery, Winter 1998, Vol 1, No 1, Premier Issue www.sundown.org/ html/body_clinical issues.html(21/12/2003 tarihinde ziyaret edilmiştir)
National Council on Alcoholism and Drug Dependence / Northwest Ohio, Northwest Ohio’s Voice On Alcohol and Other Drug Addiction Issues.
Genişol E, Yargıç İ, Saka Ö, ve ark, Tıp öğrencilerinin alkol kullanımı ile ilgili önyargı ve tutumları, Bağımlılık Dergisi 2003; 4:53-56.
Crisp AH, Gelder MG, Rix S, et al. Stigmatisation of people with mental ilnesses. Br J Psychiatry 2000;177:4-7
Hocking B, Reducing mental ilness stigma and discrimination-everybody’s business. MJA. 2003;(Supplement), 5 May, 178:47-48
Joycelyn Woods. Methadone Advocacy: The Voice of the Patient. Mt Sinai J Med. 2001; Vol 68, No 1 ;75-8
Miller NS, Sheppard CM , Colenda CC, Magen S. Why physicians are unprepared to treat patients who have alcohol- and drug- related disorders. Acad Med. 2001 ; 76(5):410-8
Joseph H, Stancliff S, Langrod J. Methadone Maintanence Treatment (MMT): A Review of Historical and Clinical Issues. Mt Sinai J Med. 2000,Vol 67 No 5&6; 347-64.
Pektaş Ö, Mırsal H, Kalyoncu Ö.A, ve ark, Alkol Bağımlılığında Nüks ve Eş Tutumları, Bağımlılık Dergisi, 2002: 3(2): 98-102.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...