SPORCULAR ARASINDA ANABOLİK ANDROJENİK STEROİD VE EFEDRİN KULLANIMI

Erdal Vardar; Cem Kurt; S. Arzu Vardar

SPORCULAR ARASINDA ANABOLİK ANDROJENİK STEROİD VE EFEDRİN KULLANIMI

Yazarlar

Erdal Vardar Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı
Cem Kurt Trakya Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu
S. Arzu Vardar Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı

Anahtar Kelimeler:

Anabolik androjenik steroidler- efedrin- bağımlılık- madde kötüye kullanımı

Özet

Amaç: Anabolik androjenik steroid ilaçlar (AAS) ve efedrin sporcular arasında atletik performansı veya fiziksel görünümü güçlendirmek için kullanılmaktadır. Bu ilaçların kullanımı bir çok ciddi tıbbi ve psikiyatrik soruna yol açabilir. Bu çalışmanın birincil amacı sporcular arasında AAS ve efedrin kullanım oranını belirlemek ve ikinci olarak AAS ve efedrin kullananların sosyo-demografik, bağımlık ve kötüye kullanım özelliklerinin değerlendirilmesidir.
Yöntem: Çalışmaya Trakya Üniversitesinden ve özel spor kulüplerinden toplam 242 sporcu katılmıştır. Katılımcılar sosyo-demografik, bağımlılık ve ilaç kötüye kullanımına ait öz bildirim sorularını yanıtlamışlardır. AAS ve efedrin kullanıcılarının son 1 yıldaki özelliklerinin belirlenmesi için DSM-IV ilaç kötüye kullanım ve bağımlılık tanı ölçütleri kullanılmıştır.
Bulgular: Son bir yıl içinde 27 sporcu (%11.2) AAS ve efedrin kullanmıştır. AAS ve efedrin kullananların 6’sı kadındır ve 6’sı halen aktif kullanıcıdır. AAS ve efedrin içeren ilaçları kullanan sporcuların 1/3’ü en az bir DSM-IV bağımlılık ve kötüye kullanım tanı ölçütünü karşılamıştır. Güreş ve vücut geliştirme sporu yapanların AAS ve efedrin içeren ilaçları diğer spor branşlarına göre daha fazla kullandıkları görülmüştür. Kendini depresif hissetme ile karakterize yoksunluk belirtisi en sık bildirilen bulgudur. AAS ve efedrin kullanan sporcuların %77’si eğitimci önerisi ile bu ilaçları kullandıklarını ifade etmişlerdir.
Sonuç: Bölgemizde AAS ve efedrin içeren ilaçlar sporcular arasında sık kullanılmaktadır. Bu ilaçları kullanan sporcular arasında bağımlılık ve kötüye kullanım sorunları olabilir.

Kaynaklar

Johnson MD, Jay MS, Shoup B, Rickert VI. Anabolic steroid use by male adolescents. Pediatrics 1989; 83: 921-924.

Moore WV. Anabolic steroid use in adolescence. JAMA 1988; 260: 3484-3486.

Faigenbaum AD, Zaichkowsky LD, Gardner DE, Micheli LJ. Anabolic steroid use by male and female middle school students. Pediatrics 1998; 101: E6.

Kanayama G, Gruber AJ, Pope HG Jr, et al. Over-thecounter drug use in gymnasiums: an underrecognized substance abuse problem? Psychother Psychosom 2001; 70: 137-140.

Brower KJ. Anabolic steroids. Psychiatr Clin North Am 1993; 16: 97-103.

Aitken C, Delalande C, Stanton K. Pumping iron, risking infection? exposure to hepatitis C, hepatitis B and HIV among anabolic-androgenic steroid injectors in Victoria, Australia. Drug Alcohol Depend 2002; 6: 303-308.

Parssinen M, Seppala T. Steroid use and long-term health risks in former athletes. Sports Med 2002; 32: 83-94.

Yesalis CE, Barsukiewicz CK, Kopstein AN, Bahrke MS. Trends in anabolic-androgenic steroid use among adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med 1997; 151: 11971206.

DuRant RH, Escobedo LG, Heath GW. Anabolic-steroid use, strength training, and multiple drug use among adolescents in the United States. Pediatrics 1995; 96: 23-28.

Scott DM, Wagner JC, Barlow TW. Anabolic steroid use among adolescents in Nebraska schools. Am J Health Syst Pharm 1996; 53: 2068-2072.

Irving LM, Wall M, Neumark-Sztainer D, Story M. Steroid use among adolescents: findings from project EAT. J Adolesc Health 2002; 30: 243-252.

Bahrke MS, Yesalis CE, Brower KJ. Anabolic-androgenic steroid abuse and performance-enhancing drugs among adolescents. Child Adolesc Psychiatr Clin N Am 1998; 7: 821-838.

Komoroski EM, Rickert VI. Adolescent body image and attitudes to anabolic steroid use. Am J Dis Child 1992; 146: 823-828.

Stilger VG, Yesalis CE. Anabolic-androgenic steroid use among high school football players. J Community Health 1999; 24: 131-145.

Drewnowski A, Kurth CL, Krahn DD. Effects of body image on dieting, exercise, and anabolic steroid use in adolescent males. Int J Eat Disord 1995; 17: 381-386.

Tanner SM, Miller DW, Alongi C. Anabolic steroid use by adolescents: prevalence, motives, and knowledge of risks. Clin J Sport Med 1995; 5: 108-115.

Brower KJ, Eliopulos GA, Blow FC, et al. Evidence for physical and psychological dependence on anabolic androgenic steroids in eight weight lifters. Am J Psychiatry 1990; 147: 510-512.

Pope HG Jr, Katz DL. Affective and psychotic symptoms associated with anabolic steroid use. Am J Psychiatry 1988; 145: 487-490.

Pope HG Jr, Katz DL. Homicide and near-homicide by anabolic steroid users. J Clin Psychiatry 1990; 51: 2831.

Pope HG Jr, Katz DL. Psychiatric and medical effects of anabolic-androgenic steroid use. A controlled study of 160 athletes. Arch Gen Psychiatry 1994; 51: 375-382.

Korkia P, Stimson GV. Indications of prevalence, practice and effects of anabolic steroid use in Great Britain. Int J Sports Med 1997; 18: 557-562.

Middleman AB, Faulkner AH, Woods ER, et al. High-risk behaviors among high school students in Massachusetts who use anabolic steroids. Pediatrics 1995; 96: 268-272.

DuRant RH, Rickert VI, Ashworth CS, et al. Use of multiple drugs among adolescents who use anabolic steroids. N Engl J Med 1993; 328: 922-926.

DuRant RH, Ashworth CS, Newman C, Rickert VI. Stability of the relationships between anabolic steroid use and multiple substance use among adolescents. J Ado-lesc Health 1994; 15: 111-116.

Buckley WE, Yesalis CE, Friedl KE, et al. Estimated prevalence of anabolic steroid use among male high school seniors. JAMA 1988; 260: 3441-3445.

Van der Merwe PJ, Hundt HK, Muller FO, van Velden DP. Drugs in sport. The first 5 years of testing in South Africa. S Afr Med J 1988; 74: 161-162.

American Psychiatric Association (APA). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4. Edition (DSM-IV), Washington, DC: American Psychiatric Press, 1994.

Copeland J, Peters R, Dillon P. Anabolic-androgenic steroid use disorders among a sample of Australian competitive and recreational users. Drug Alcohol Depend 2000; 60: 91-96.

Kindlundh AM, Isacson DG, Berglund L, Nyberg F. Factors associated with adolescent use of doping agents: anabolic-androgenic steroids. Addiction 1999; 94: 543553.

Gruber AJ, Pope HG Jr. Ephedrine abuse among 36 female weightlifters. Am J Addict 1998; 7: 256-261.

Brower KJ. Anabolic steroid abuse and dependence. Curr Psychiatry Rep 2002; 4: 377-387.

SPORCULAR ARASINDA ANABOLİK ANDROJENİK STEROİD VE EFEDRİN KULLANIMI