1998-2002 YILLARI ARASINDA YATARAK TEDAVİ GÖREN ALKOL VE MADDE KULLANIMI OLAN OLGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Ömer Saatçioğlu; E. Cüneyt Evren; Duran Çakmak

1998-2002 YILLARI ARASINDA YATARAK TEDAVİ GÖREN ALKOL VE MADDE KULLANIMI OLAN OLGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yazarlar

Ömer Saatçioğlu Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
E. Cüneyt Evren Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Duran Çakmak Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Anahtar Kelimeler:

Alkol- madde- bağımlılık

Özet

Amaç: Alkol-madde kullanımı olan hastaların özellikleri, dönemsel olarak bu özelliklerdeki değişiklikler, etkilenme alanlarının belirlenmesi, bu hastaların tedavi yaklaşımlarında ve bağımlılığın seyrinde önemli unsurlardır.
Yöntem: Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi AMATEM Kliniği’nde 1998-2002 yılları arasında yatarak tedavi gören ve AMATEM bilgi bankasından edinilen toplam 6526 hasta geriye dönük gözden geçirilmiş ve yarı yapılandırılmış forma kaydedilen bilgiler kullanılmıştır.
Bulgular: Beş yıllık değerlendirmede cinsiyet (Kadın: %4,2-4,9 ve Erkek: %95,1-95,8) ve öğrenim düzeyinin sıklık oranı yıllar arasında fazla değişmezken, işsiz olanlar arasında alkol-madde kullanımında artış dikkat çekmekteydi. Yatarak tedaviye alınan hastalar arasında tüm yıllarda başvuru nedeni olarak alkol kullanımı en fazla olup tüm olgularda alkol, öncelikli ve ilk kullanılan madde olarak bulundu. İlk kullanım yaşının düşük oranda da olsa 6-10 yaş arasında olduğunun belirtilmesi önemli bulgulardan biriydi. (%2,1-3,3) Alkol-mad-de yoğun kullanım yaşı en yüksek 21-30 arasında bulundu. Madde kullanım şekli yıllara göre farklı oranlar gösterirken enjeksiyon ile madde kullanımı, 2002 senesinde en düşük idi. Alkol maddeye ilişkin sosyal ve sağlık sorunları oldukça yüksek oranda saptandı.
Sonuç: AMATEM’de alkol-madde kullanımı nedeniyle yatarak tedavi gören hastaların sosyodemografik ve alkol-madde kullanım özelliklerinin ve yaşamsal sorunların beş yıl süresince belirgin olarak değişiklik göstermediği bulunmuş, alkol ve alkol dışı madde kullanımı olan yatarak tedavi edilen hastaların başvuruları ve izlenmesindeki önemli alanlar tartışılmıştır.

Kaynaklar

Sır A, Özkan Ö, Bayram Y, Kan A. Diyarbakır bölgesinde esrar ve eroin kullanıcılarının sosyodemografik özellikleri. Turk Psikiyatri Derg 1998; 9: 291-295.

Türkcan A. Türkiye’de alkol kullanımı ve bağımlılığının yaygınlığı üzerine bir gözden geçirme. Turk Psikiyatri Derg 1999; 10: 310-318.

Ögel K, Tamar D, Çakmak D, Madde kullanımı sorununda Türkiye’nin yerine bir bakış. Turk Psikiyatri Derg 1998; 9: 301-307.

Türkcan A, Çakmak D. AMATEM’e 1998 yılı içinde yatan hastaların sosyodemografik ve madde kullanım özellikleri. 35. Ulusal Psikiyatri Kongresi ve Uluslararası Kros Kültürel Psikiyatri Uydu Sempozyumu Özet Kitabı, 1999:24-25.

AMATEM. Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Alkol Madde Araştırma ve Tedavi Merkezi 1996 yıllık faaliyet raporu, 1996, İstanbul.

Ersül Ç, Ceylan ME. Kronik alkolizmde Türk toplumuna ilişkin demografik veriler. 22. Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları Kitabı, 1986: 292294.

Tuncer C, Ersül Ç, Beyazyürek M, Beşikçi N. Alkol bağımlısı hastalarda bir demografik çalışma. 23. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları Kitabı, 1987: 184-187.

Türkcan A, Akvardar Y, Aytaçlar S ve ark. İstanbul’da alkol kullanım yaygınlığı. 33’üncü Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özet Kitabı, 1997: 14.

Beyazyürek M, Alpkan L, Eradamlar N ve ark. Madde bağımlılığı ve yüksek öğrenimde psikososyal faktörler. Düşünen Adam 1990; 2: 7-9.

Beyazyürek M, Alpkan L, Karamustafalıoğlu KO ve ark. Uyuşturucu madde bağımlılarında sosyodemografik özellikler. Düşünen Adam 1990; 3: 59-61.

Alpay N, Maner F, Kalyoncu A. AMATEM’de 1990 yılında yatırılan madde bağımlılarının demografik özellikleri ve geçmiş yıllarla kıyaslanması. 27. Ulusal Psikiyatri Kongresi Program ve Bildiri Özetleri Kitabı, 1991: 177.

AMATEM ve HIV: Türkiye’de madde kullanımına ilişkin ikinci el verilerinin değerlendirilmesi. İstanbul’da madde kullanımının doğası ve boyutları. I. Rapor, 1996, İstanbul.

Evren C, Çakmak D. Alkol ve madde kullananların özellikleri: 2000 yılına ait AMATEM’e yatan hasta verilerinin incelenmesi. Düşünen Adam 2001; 14: 142149.

Amerikan Psikiyatri Birliği: Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Dördüncü Baskı (DSM-IV), Amerikan Psikiyatri Birliği: Washington, DC. Köroğlu E (Çeviren). Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 1994: 87-138.

Babor TF, Higgins-Biddle JC, Saunders JB, Monteiro MG. AUDIT The Alcohol Use Disorders Identification Test: Guidelines for Use in Primary Care. Second edition. WHO/MSD/MSB/01.6a, World Health Organization, Geneva, 2001: 32.

Saatçioğlu Ö, Evren C, Çakmak D. Alkol kullanım bozuklukları tanıma testi’nin geçerliliği ve güvenilirliği. Türkiye’ de Psikiyatri Dergisi 2002; 4:107-113.

Pektaş Ö, Kalyoncu A, Mırsal H, Beyazyürek M. Alkol Bağımlılığında sosyodemografik değişkenler, klinik özellikler ve tedavi sonuçlarının cinsiyetler arasındaki farklılıklarının incelenmesi. Bağımlılık Dergisi 2001; 2: 25-29.

Mırsal H, Kalyoncu A, Pektaş Ö ve ark. Alkol Bağımlılığında klinik özellikler ve sosyodemografik değişkenler. Bağımlılık Dergisi 2000; 1: 81-88.

Türkcan A. Türkiye’ de madde kullananların profili: Hastane verilerinin incelenmesi. Düşünen Adam 1998; 11: 56-64.

Catterello AM, Clayton RR, Leukefild CG. Adolescent alcohol and drug use. Oldham JM (editor). American Psychiatric Press Review of Psychiatry. Washington, DC: American Psychiatric Press, 1995: 151-169.

Brook JS, Lettieri D, Brook DW, Stimmel B (Editors). Alcohol and substance abuse in adolescents. New York: Haworth Press, 1985: 65-86.

Fuller RK, Hiller-Sturmhöfel S. Alcoholism treatment in the United States: an overview. Alcohol Res Health 1999; 23: 69-77.

Walsh DC, Hingson RW, Merrigan DM et al. A randomized trial of treatment options for alcohol-abusing workers. New Engl J Med 1991; 325: 775-782.

Fleming M, Manwell LB. Brief intervention in primary care settings: a primary treatment method for at-risk, problem, and dependent drinkers. Alcohol Res Health 1999; 23: 128-137.

Hayashida M, Alterman AI, McLellan AT, et al. Comparative effectiveness and costs of inpatient and outpatient detoxification of patients with mild-to-moderate alcohol withdrawal syndrome. New Engl J Med 1989; 320: 358365.

Tonigan JS, Toscova R, Miller WR. Meta-analysis of the literature on Alcoholics Anonymous: Sample and study characteristics moderate findings. J Stud Alcohol 1996; 57: 65-72.

Keso L, Salaspuro M. Inpatient treatment of employed alcoholics: a randomized clinical trial on Hazelden-type and traditional treatment. Alcohol Clin Exp Res 1990; 14: 584-589.

Saygılı S, Özden SY. Eroin bağımlılarının biyopsikososyal yönden araştırılması. Psikofarmakolojide Yenilikler 1. Ulusal Sempozyumu Kitabı, 1991: 100-104.

Klar N, Donner A. Cluster Randomization . Redmond A, Colton T (Editors). New York: John Wiley & Sons, 2001: 51-64.

Donner A. Cluster randomization trials in mental health research. Evidence-Based Mental Health 2000: 102-103.

Watters JK, Downing M et al. AIDS prevention for intravenous drug users in the community:Street-based education and risk behavior. Am J Commun Psychol 1990; 184: 587-596.

Harris RE, Langrod J, Hebert JR, et al. Changes in AIDS risk behavior among intravenous drug abusers in New York City. N Y State J Med 1990; 90: 123-126.

Watters JK, Estilo MJ, Clark GL, Lorvick J. Syringe and needle exchange as HIV/AIDS prevention for injecting drug users. JAMA 1994; 271: 115-120.

McCrady BS, Epstein EE, Hirsch LS. Maintaining change after conjoint behavioral alcohol treatment for men: Outcomes at 6 months. Addict 1999; 94: 1381-1396.

Carroll KM, Schottenfeld R. Nonpharmacologic approaches to substance treatment. Med Clin North Am 1997: 927-944.

Annis HM, Davis CS. Relaps prevention. Hester RK, Miller WR (Editors). New York: Pergamon Press, 1989: 170-182.

Marlat GA, Barrett K. Relapse Prevention. Galanter M, Kleber HD (editors). Washington DC: American Psychiatric Press Inc, 1994: 285-299.

Modestin J, Rigoni H. Criminality in female inpatients with substance use disorders. Eur Addict Res 2000; 6: 148-153.

Sinha R, Easton C. Substance abuse and criminality. J Am Acad Psychiatry Law 1999; 27: 513-526.

1998-2002 YILLARI ARASINDA YATARAK TEDAVİ GÖREN ALKOL VE MADDE KULLANIMI OLAN OLGULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ