ALKOL BAĞIMLILIĞINDA KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

Yıldız Akvardar

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

Yazarlar

Yıldız Akvardar Dokuz Eylül Üniv. Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D.

Anahtar Kelimeler:

Alkol bağımlılığı- kişilik- kendilik

Özet

Alkol bağımlılarına özgü bir kişilik olmamakla birlikte, ortak kişilik özelliklerinden ve psikodinamik etmenlerden söz edilebilir. Ego zayıflığı, kendilik değerini sürdürememek gibi yapısal eksiklikler, kendine bakım kapasitesindeki yetersizlik üzerinde durulmuştur. Süperego, zihnin alkolde çözünebilen kısmı olarak tanımlanmaktadır. Alkol kullanımı kişide güç hissine ve kendilik değerinin artışına neden olmaktadır. Kişilik özellikleri de dikkate alınarak alkolizm tipleri tanımlanmıştır. Cloninger tarafından tanımlanan Tip 1 alkolizmde kişilik özellikleri; düşük düzeyde yenilik arayışı, yüksek düzeyde zarardan kaçınma ve ödül bağımlılığıdır. Tip 2 alkolizmde ise kişilik özellikleri olarak yüksek derecede yenilik arayışı, düşük düzeyde zarardan kaçınma ve ödül bağımlılığı daha az görüldüğü belirtilmiştir. Tip 2 alkol bağımlılarında agresif davranışlar, suça eğilim Tip Ve göre daha çok görülmektedir. Daha dışa dönüktürler, impulsif davranış, heyecan ve macera arayışı daha fazladır. Günümüzde tüm psikiyatrik hastalıklarda biyolojik yaklaşım ve tedavi ön plana çıkarken, alkol bağımlılığında kişilik özellikleri tedavi süreci ve prognozda etkili olması nedeniyle önemlidir.

Kaynaklar

Kaufman E. Psychotherapy of Addicted Persons. 1. Baskı, New York: Guilford Press, 1994: 1-29.

Levin JD. Psychodynamic treatment of alcohol abuse. Barber JP, Crits-Christoph P (editors), Dynamic Therapies for Psychiatric Disorders (Axis I). 1. Baskı, New York: Basic Books, 1995: 193-229.

Abraham K. The psychological relations between sexuality and alcoholism. Jones E (editor) Selected Papers of Karl Abraham. 5. Baskı, London: Hogarth Press, 1954: 80-89.

Fenichel O. The Psychoanalytic Theory of Neurosis. New York: Norton, 1945, 375386.

Gabbard GO. Psychodynamic Psychiatry in Clinical Practice. 2. Baskı, Washington, DC: American Psychiatric Press, 1994: 359-394.

Khantzian EJ. The injured self, addiction, and our call to medicine. Understanding and managing addicted physicians. JAMA 1985; 254: 249-251.

Bohn MJ, Meyer RE. Textbook of Substance Abuse Treatment. Galanter M, Kleber HD (editors). 1. Baskı, Washington, DC: American Psychiatric Press, 1994, 11-24.

Schuckit MA, Irwin M, Mahler HIM. Tri-dimentional Personality Questionnaire scores of sons of alcoholic and nonalcoholic fathers. Am J Psychiatry 1990;147: 481-487.

Schuckit MA, Klein J, Twitchell G, Smith T. Personality test scores as predictors of alcoholism almost a decade later. Am J Psychiatry 1994; 151:1038-1042.

Schuckit MA. Alcohol Related Disorders. Comprehensive Textbook of Psychiatry. Saddock BJ, Sadock VA (editors) 7. Baskı, Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins, 2000: 953-971.

Lappalainen J, Long JC, Eggert M, et al. Linkage of antisocial alcoholism to the serotonin 5-HT1B receptor gene in two populations. Arch Gen Psychiatry 1998; 55: 989-994.

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ