ALKOL BAĞIMLILIĞINDA NÜKS VE EŞ TUTUMLARI

Özkan Pektaş; Hasan Mırsal; Ayhan Kalyoncu; Ahmet Tiryaki; Mansur Beyazyürek

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA NÜKS VE EŞ TUTUMLARI

Yazarlar

Özkan Pektaş Maltepe Üni. Tıp Fok. Psikiyatri A. D.
Hasan Mırsal Maltepe Üni. Tıp Fok. Psikiyatri A. D.
Ayhan Kalyoncu Maltepe Üni. Tıp Fok. Psikiyatri A. D.
Ahmet Tiryaki Balıklı Rum Hst. Vakfı Anatolia Klinikleri
Mansur Beyazyürek Maltepe Üniversitesi, Tıp. Fak.

Anahtar Kelimeler:

Alkol bağımlılığı- davranışçı aile modeli- nüks

Özet

Amaç: Alkol bağımlılığında tedaviye başvuru, tedavi ve nüks önleme aşamalarında ailelerin davranış örüntüleri farklılıklar gösterir. Bu çalışmada alkol bağımlılarında nükslerin "alkol kullanımına karşı eş tutumları" ile ilişkisi davranışçı aile modeli çerçevesinde araştırılmıştır.
Yöntem: Çalışmaya yataklı tedavi programını tamamladıktan sonra nüks eden evli, eşi ile birlikte yaşayan 40 erkek alkol bağımlısı alınmıştır. Kontrol grubunu da bir kez hastaneye yattıktan sonra nüks etmeyen evli, eşi ile birlikte yaşayan 40 erkek alkol bağımlısı oluşturmuştur. Eşlerin "tutumları" "içme davranışını pekiştirme; içmenin olumsuz sonuçlarından koruma ve içme davranışını cezalandırma" olarak gruplandırılmış ve istatistiksel incelemeler bu ayrım üzerinden SPSS paket programında yapılmıştır.
Bulgular: Tedavi öncesi "eş tutumları" açısından iki grup benzer özellikler göstermektedir (x2=3,05; df—3; p>0,05). Tedavi sonrası yapılan değerlendirmede ise istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (x2=86,0; df=3; p=0). Nüks eden grupta eşlerin tedavi sonrası tutumlarında belirgin olarak "içme davranışını cezalandırma" özellikleri görülmüştür.
Sonuç Bulgular, davranışçı aile modelinin ilkeleri ile yapılan değerlendirmelerde alkol içme dönemindeki eş tutumları ne olursa olsun hastane tedavisi sonrasındaki eş tutumlarının değiştiğini ve bu değişikliğin nükslerin önlenmesinde etkili olduğunu düşündürmektedir. İçme davranışını cezalandırıcı tutumlar sonraki nüksleri belirliyor görünmektedir.

Kaynaklar

Gorski T.T., Miller M.; Staying Sober: a guide for relapse prevetion. Herald House/lndependence Press. 1986.

Lawson G., Peterson J.S., Lawson A.; Alcoholism and the Family: A Guide to Treatment and Prevention. Rockville, MD, Aspen, 1983.

Steinglass P., Bennett L., Wolin S.J., Reiss D.; The Alcoholic Family. New York, Basic Books, 1987.

Steinglass P.; Family Therapy:Alcoholism.. In Textbook of Substance Abuse Treatment. Eds. Marc Galanter, Herbert D. Kleber. American Psychiatric Press Inc, Washington, DC, 1994 pp 315-329.

Me Crady B.S.; The family in the change process, in Treating Addictive Behaviors: Processes of Change. WR Miller, NH Heather (eds). New York, Plenum, 1986, pp 305, 318.

Jacobson N.S., Holtzworth-Munroe A., Schmaling K.B.; Marital therapy and spouse involvement in the treatment of depression, agoraphobia, and alcoholism. J Consult Clin Psychol 1989 57:5-10.

Me Crady B.S.; The marital relationship and alcoholism, in Alcohol and Family: Research and Clinical Perspectives. RL Collins, KE Leonard, JS Searles. New York, Guilford, 1990, pp 338-355.

O'Farrell T.J., Cutter H.S.G.; Behavioral marital therapy couples groups for male alcoholics and their wives. J Subst Abuse Treat 1984; 1:191-204.

Gorski T., Miller M.; Focus on Family. "Relapse: Family's involment", Part I, II, III. Hollywood FL, The US Journal of Drug and Alcohol Dependence, Inc. Sept./Oct., Nov./Dec., 1983, Jan./Feb.l984.

Türkcan A., Akvardar Y., Çakmak D.; Alkol bağımlılarında algılanan sosyal destek. 34. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 29 Eylül 3 Ekim 1998, Altınyunus, Çeşme İzmir (poster bildiri).

American Psychiatric Association: Diagnostic and statistical Manual of Mental Disorders, 4 th Edition. Washington, D.C. American Psychiatric Association, 1994.

Kalyoncu A., Mırsal H., Pektaş Ö., Şatır T., Serez M., Beyazyürek M.; Yatarak Tedavi Gören Alkol Bağımlıları İçin Örnek Bir Tedavi Programı, Bağımlılık Dergisi 2000; 1(1):27-31.

Gliedman L.H., Rosenthal D., Frank J.D., Nash H.T.; Group therapy of alcoholics with concurrent group meetings with their wives. Quarterly Journal of Studies on Alcohol 1956; 17:655-670.

Ewing J.A., Long V., Wenzel G.G.; Concurrent group psychotherapy of alcoholics patients and wives. International Journal of Group Psychotherapy 1961; 11:329-338.

Meeks D.E., Kelly C.; Family therapy with the families recovering alcoholics. Quarterly Journal of Studies on Alcohol 1970; 31:399-413. .

Steinglass P., Davis D.I., Berensen D.; Observations of conjointly hospitalized "alcoholic couples" during sobriety and intoxication: Implications for theory and therapy. Family Process 1977; 16:1-16.

Marlatt G.A., Gordon J.R.; Relapse Prevention. Maintenance Strategies in the Treatment of Addictive Behaviors. The Guilford Press, New York, 1985.

Wakefield P.J., Williams R.E., Yost E.B., Patterson K.M.; Couple Therapy For Alcoholism: A Cognitive-Behavioral Treatment Manuel. The Guilford Press, New York, 1996.

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA NÜKS VE EŞ TUTUMLARI