BİR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELER ARASINDAKİ SİGARA İÇME, BIRAKMA SIKLIĞI VE SİGARA İÇME DAVRANIŞININ ÖZELLİKLERİ
Anahtar Kelimeler:
Sigara içme davranışı- sigarayı bırakma- hemşireÖzet
Amaç: Ülkemizde genel populasyonda ve sağlık personelinde sigara içme yaygınlığının gelişmiş ülkelerden daha yüksek olduğu bilinmektedir. Sağlık personeli içinde en kalabalık grubu oluşturan hemşirelerde sigara içme, bırakma sıklığı ve sigara içme davranışının özeliklerini saptamak amacıyla bu çalışma planlanmıştır.
Yöntem: Ankara Numune Eğitim ve Araştırma hastanesinde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 250 hemşireye yarı yapılandırılmış, sigara alışkanlığı, bırakma ve sigara içme özelliklerini içeren sosyodemografik soru formu uygulanmıştır.
Bulgular: Araştırmamıza katılan hemşirelerde sigara içme oranı %58.8, bırakma oranı ise %14 idi. Sigara içme oranının boşonmış/ayrı/dul ve bekar hemşirelerde bırakma oranının ise evli hemşirelerde daha yüksek olduğu saptandı. 26-30 yaş arasında ve 2-5 yıllık hizmet süresi olan grupta sigara içme oranını diğer gruplardan daha yüksek olduğu belirlendi. Sigara içme yılı %42.3 ile en fazla 6-10 yıl arası, günlük sigara sayısı %45.1 ile 11-20 arası olduğu belirlendi. Hemşirelerin %55'i uyandıktan 60 dakika sonra ilk sigarasını içtiği, %71.4'i sabahları çok içmediğini, %65.4'ü yemekten sonra içilen sigarasının en değerli sigarası olduğunu, %59.9'u sigara içilmeyen yerlerde zorlandığını, %27.5'i hasta iken sigara içtiğini, %56.6'sının bırakmayı deneyip bırakamadığını, %72.5'i sigara içmesini eleştirenlere kızmadığını, % 90.2'si sigara içmenin işlerini olumsuz etkilemediğini, %30.7'sinin sigarayı bırakmaya karar verdiği gün yeni paket aldığını, içenlerin %89'unun zararlarını bildiğini ve %5.5'inin sigara dışında başka madde kullandığını belirledik. Ayrıca sigara içmediği dönemde ajitasyon, dikkatsizlik, huzursuzluk, duygudurum değişiklikleri gibi yoksunluk semptomları gösterme ve tekrar içtikten sonra bu belirtilerin iyileştiğini bildirme oranı sırasıyla %20.9, %17, %35.7, % 11.5 ve %56 olduğu saptandı.
Sonuç: Hemşirelerde sigara içme davranışı önemli bir sağlık sorunudur. Ölümcül sonuçlarını bilmelerine karşın hemşirelerin yarıdan fazlası sigara içmektedir. Sigara içme oranlarını azaltmak amacıyla hemşireler sigaranın zararları ve bırakma yöntemleri konusunda daha yoğun bir biçimde eğitilmeli ve motive edilmelidir.
Kaynaklar
Doğan Y.B.; Bağımlılık Kavram ve Model Anlayış. Dilbaz H.N. (ed); Alkol ve Alkol Dışı Madde Bağımlılığı. Ankara, 1998, 1-8.
Doğan Y.B.; Bağımlılık Kavram ve Model Sorunu. Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ders Kitabı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Bilimsel Yayınlar Serisi, Ankara, 1996; 115-121.
WHO; "Fact Sheet, World No Tobacco Day: Our Window to a Tobacco Free World", 1,1993.
PİAR, Sigara Alışkanlıkları ve Sigarayla Mücadele Kolu Kamuoyu Araştırması, Ocak, 1988
Sezer E., Açık Y., Bilgin N. ve ark.; "Elazığ İlinde Görev Yapan Hemşire ve Ebelerin Sigara Konusundaki Tutum ve Davran ışları" Sigara Alarmı.Türkiye Halk Sağlığı Derneği Sigara İle Mücadele Kolu Yayını, 4,1-2. Aralık, 1992.
Sigara ve Sağlık Ulusal Kongresi Özet Kitabı, Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi. İstanbul, 7-8. Kasım 1997.
Öncel S.; "İzmir Metropolünde Çalışan Sağlık Personelinin Sigara Konusundaki Tutum ve davranışları" (Basılmamış Uzmanlık Tezi), T.C. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir, 1984.
Uysal H., Özyurda E; "Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri'nde Çalışan Hemşirelerde Sigara İçme Durumu ve Sigaraya Başlama Nedenlerinin Tesbiti" (Basılmamış Uzmanlık Tezi), Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, 1991.
Devlet İstatisti Enstitüsü (DİE), Türkiye İstatistik Yıllığı. DİE yayını. No: 1040, Ankara, 1983.
Kocabaş A.; " Türkiye'de Sigara İçme Alışkanlığının Yaygınlığı ve Bazı Özellikleri", Solunum Hastalıkları Dergisi 1994; 5(1): 133-147.
Dedeoğlu N.; "Antalya'da Sağlık Personelinin Sigara İçme ile İlgili Davranışları". Sigara ile Savaş. I. Ulusal Hemşirelik Sempozyumu Özet Kitabı, İzmir, Ege Üniversitesi Basımevi, 28 Mayıs 1993.
Aykut M.;" Sigara ve Halk Sağlığı. Sigara Sempozyumu", Türkiye Tabipler Vakfı. İzmir, 1988
Özkan H., Uçan S.; "Ankara Toplumunun Çeşitli Kesimlerinde Sigara İçme Sıklığı ve Sigara İçenlerde Dispepsi", Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi 1992; 12(3): 258-262.
WHO; "Nursing and Smoking: Fighting the Stress. Health Services: Our Window to a Tobacco Free World", 2,1993
Madsen M., Pedersen J.T., Nielsen P.E.;" Smoking Among Danish Physicians, Nurses, Midwives in 1989. Ugeskr Laeger 1990; 152(45): 336-340.
Carmichael A., Cockcroft A.;" Survey of Student Nurses smoking habits in London Teaching Hospital". Respiratory Medicine 1990; 84(4):277-282.
0'Connor A.M., Harrison M.-. " Survey of Smoking Prevelance Among Canadian Nursing Students and Registered Nurses. Journal of Canadian Public Health 1992: 83(6): 417421.
Ellez A.F., Sechaud L, Rougement A.: " Prevelance of Smoking in Hospital Personel and Future Teachers. Social Preventive Medicine 1992; 37(3): 131-135.
Zennetti E, Ganni A.; "Smoking Habits, Exposure to Passive Smoking and Attitudes to Nonsmoking Policy Among Hospital Staff". Public Health 1998; 12(1): 57-62.
Melani A.S.; " Tobacco Smoking Habits, Attitudes and Belief Among Nurse and Medical Students in Tuscany". Europian Journal of Epidemiology 2000; 16(7): 607-611.
Hay D.R.;" Cigarette Smoking by New Zeland Doctors and Nurses, results from 1996 Population Concensus" , N.Z.Medical Journal 1998,2 7(11): 102-104.
Fernandez EM.L, Sanchez B.M.;" Prevelance of Smoking by Woman Physicians and Nurses in Community of Madrid". Rev.Esp.Salud.Publica 1999; 73(3): 355-364.
0hida L, Osaki Y., Koboyaski Y.;" Smoking Prevelance of Female Nurses in the National Hospitals of Japan", Tobacco Control 1999; 8(2): 192-195.
Hughes A.M.; " Smoking Rates and Attitudes Among Nursing Staff in Central Sydney". Int.J.of Health Practice 1999; 5(3): 147-155.
Nagle A., Schofield M., Redmon S.;" Australian Nurses Smoking Behaviour, Knowledge and Attitudes Towards Providing Smoking Cessation Care to Others". Health Promotion International 1999, 14:133-144.
Fong Y.Z.;" Status on Attitude to Smoking in 1214 Nurses in Beijing". Xeu ZeZhi 1997, 3(2):81-83.
Mc Kenna H.; "Qualified Nurses Smoking Prevelance; Their Reasons for Smoking and Desire to Quit", J .Adv. Nursing 2000, 35(5)769.
Sarna L, Brown J.K.; "Tobacco Control Attitudes, Advocacy and Smoking Behaviours of Oncology Nurses". Onc.Nurs.Forum 2000, 27(10): 1519-1528.
Heras T.A.; " Smoking and Nurses". Rev.Enform.1997, 20(32):57-60.
Coreman J., Pretet S.; " Smoking Among Nursing Students". Rev.Mal.Resp.l988; 5(2): 115-121.
AAardini S., Bertoletti L;" Personal Smoking Habit and Attitude Toward Smoking Among Health Staff of a General Hospital". Mon. Arch. Chest Disease 1998; 53(1).74-78.
Esen A.; "Sigara Bırakan Kişilerde Yoksunluk Belirtileri, Anksiyete ve Depresyonun Araştırılması" (Basılmamış Uzmanlık Tezi). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı. Bursa, 1995.
Yong M.S.; "Prevelance and Corraletes Of Substance Use Among Clinical Nurses", Koihsiun J. Medical Sciences 2001; 17:261-269.
Collins R.L;" Substance Use Among Regional Sample of Female Nurses", Drug Alcohol Dependency 1999; 55: 144155.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...