ALKOL BAĞIMLILARINDA ALKOLE BAŞLAMADA BELİRLEYİCİ RİSK ETMENLERİNİN GELİŞİM DÖNEMLERİNE GÖRE İNCELENMESİ
Anahtar Kelimeler:
Alkol bağımlığı- risk etmenleri- sosyal öğrenmeÖzet
Amaç: Alkol bağımlılarında alkole başlamada belirleyici risk etmenlerinin farklı gelişimsel dönemlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. İçme davranışının ortaya çıkmasında aile ve ailede içen birinin varlığı, akran/arkadaş grubunun etkileri belirlenmiş, içme davranışı ile bu durumların bağlantısı incelenmiştir.
Yöntem: Yatarak veya ayaktan tedavi görmüş alkol bağımlılığı tanısı konmuş 164 erkek hastanın geriye dönük değerlendirmesi yapılmıştır. Hastalara ait sosyodemogrofik bilgiler, içme öyküsü ve diğer ayrıntıları içeren bilgiler kişisel bilgi formu ile toplanmıştır, istatiksel değerlendirmelerde kesin ki-kare, lojistik regresyon, tek yönlü varyans analizi ve Mann-Whitney U testi uygulanmıştır.
Bulgular: Alkole başlamada arkadaş çevresinin etkileri en sık rastlanan neden olarak ortaya çıkmıştır. Birinci dereceden akrabalarda sorunlu alkol kullanım öyküsünün varlığı ile ailede içen birinin bulunmasının başlama nedeni olarak gösterilmesi arasındaki ilişki istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Çocukluk yaş grubunda ailedeki sorunlu alkol kullanımı öyküsünün alkole başlamanın nedeni olarak gösterilmesi ile arkadaş çevresinin etkileri bir arada değerlendirildiğinde, çocuklukta alkole başlayanlarda birincinin etkisi istatistiksel anlamlılığa ulaşmıştır. Ayrıca alkole başlamanın ilk 5 yılındaki alkol tüketim miktarı ve sıklığına göre oluşturulmuş şiddet puanları, ailede sorunlu alkol kullanım öyküsü olanlarda anlamlı olarak daha yüksek bulunurken, birinci ve ikinci dereceden akrabasında alkol öyküsü bulunan hastalarla yapılan karşılaştırmada akraba yakınlığı ve şiddet puanı açısından fark bulunmamıştır.
Sonuç: Bu çalışmada kalıtımsal etkiler ve ailedeki sosyal öğrenmenin etkileri göze çarpmaktadır. Sosyal öğrenmeyle bağlantılı olarak ailede içen birinin bulunması çocukluk dönemi için, diğer dönemlere göre ayrı bir risk etmeni oluşturmaktadır.
Kaynaklar
Glenn S.W., Parsons O.A.; "Alcohol Abuse and Familial Alcoholism: psychosocial correlates in men and women", J Stud Alcohol 1989; 50(2): 1 16-127.
Vaillant G.E.; "Is there a Natural History of Addiction?" Addictive States, ed. C.P. O'Brien ve J.H. Jaffe, Raven Press Ltd., 1992, 43-57.
Tomar M., Aydın C; "Ergenlikte Alkol Kullanımı", Ege Psikiyatri 1996; 1 (2): 305-321.
Arıkan Z., Çoşar B.; "Alkol Bağımlılığında Demografik ve Epidemiyolojik Bir Bakış", Kriz Dergisi 1996; 4 (2):81-91.
Coşkunol H.; "Alkol Kullanım Bozuklukları", Ege Psikiyatri 1996; 1(2): 141-155.
Demirbaş H.;"Alkol Bağımlılarında Bağımlılık Şiddetinin bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi", Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mayıs, 2000.
Pektaş Ö., Kalyoncu A., Mırsal H., Beyazyürek M.; "Alkol bağımlılığında Sosyodemografik Değişkenler, Klinik Özellikler ve Tedavi Sonuçlarının Cinsiyetler Arasındaki Farklılıklarının İncelenmesi", Bağımlılık Dergisi 2001; 2(l):25-29.
Mırsal H., Kalyoncu A., Pektaş Ö., Mırsal N., Beyazyürek M.; "Alkol Bağımlılığında Klinik Özellikler ve Sosyodemografik Değişkenler", Bağımlılık Dergisi 2000; l(2):81-85.
Morrison S.F., Rogers P.D., Thomas M.H.; "Alcohol and Adolescents", Ped Clin Na 1995; 42 (2):371-387.
Atbaşoğlu C, Doğan Y.B.; "Alkol Bağımlılığında Detoksifikasyonun Önemi ve Detoks Birimlerinin İşlevleri"., Kriz Dergisi 1996; 4(2): 71-75.
DeCorville N.H., Sadava S.W.; "The Structure of Problem Drinking in Adulthood. A Confîrmatory Approach",J Stud Alcohol 1997; 58:146154.
Grant B.F.;" Prevalence and Correlates of Alcohol Use and DSM-IV Alcohol Dependence in The United States-. Results of the National Longitudinal Alcohol Epidemiologic Survey", J Stud Alcohol 1997; 58:464-473.
Holroyd S., Duryee J J.; "Substance Use Disorders in a Geriatric Psychiatry Outpatient Clinic", J Nerv Ment 1997; 180(10):627-632.
Liberto J.G., Oslin D W.; "Early Versus Late Onset of Alcoholism in the Elderly", Int J Addict 1995; 30(13-14): 1799-1818.
Gruber E., Diclemente R.J., Anderson M.M., Lodico M.; "Early Drinking Onset and Its Association with Alcohol Use and Problem Behavior in Late Adolescence", Prev Med 1996; 25(3): 293-300.
Windle M.; "Coexisting Problems and Alcoholic Family Risk Among Adolescents", Annals New York Academy of Sciences 1994; 708:157-164.
Vaillant G.E., Hillersturmhofel S.; "The Natural-History of Alcoholism", Alcohol Health and Research World 1996; 20 (3): 152-161.
DeSimone A., Murray P., Lester D.; "Alcohol Use, SelfEsteem, Depression and Suicidality in High School Students", Adolescence 1994; 29:939-941.
Chassin L, Delucia C.; "Drinking During Adolescence", Alcohol Health and Research World 1996; 20(39:175-180.
Herken H., Özkan L, Çili A.S., Bodur S.; "Öğrencilerde Alkol Kullanım Sıklığı ve Sosyal Öğrenme ile İlişkisi", Düşünen Adam 2000; 13(2):87-91.
Stallings MC, Cherny SS., Young SE., Miles DR., Hewitt JK., Fulker DW.; "The Familial Aggregation of Depressive Symptoms, Antisocial Behavior and Alcohol Abuse", Am J Med G 1997; 74(2): 183-191.
Demirbaş H., Çelik s., Doğan YB.; "Yatan Alkol Bağımlılarında intihar Olasılığının İncelenmesi", 36. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Ekim, 2000; 81.
Arıkan L, Çoşar B., Candansayar S., Işık E.; "Yarı Kentsel Bir Bölgede Alkolizm Prevalansı", Kriz Dergisi 1996;4(2):93-100.
Yates WR., Cadoret RJ., Troughton E., Stewart MA.; "An Adoption Study of DSM-III-R Alcohol and Drug – Dependence Severity", Drug Al Dep 1996; 41(1): 9-15.
Schuckit MA, Smith TL; "The Relationship of a Family History of Alcohol Dependence, a Low Level of Response to Alcohol and Six Domains of Life Functioning to the Development of Alcohol Use Disorders", J Stud Alcohol 2000;61:827-835.
Doğan YB.; "Alkol Bağımlılarında Aile ve Aileye Müdahele", Ege Psikiyatri 1996; 1(2): 283-292.
Romelsjö A., Lazarus NB., Kaplan GA., Cohen RD.; "The Relationship Between Stressful Life Situations and Changes in Alcohol Consumption in a General Population Sample", Br J Addict 1991; 86:157-169.
Camatta CD., Nagoshi CT.; "Stress, Depression, Irrational Beliefs and Alcohol Use and Problems in a College Student Sample", Ale Clin Ex 1995; 19(1):142-146.
Embree BG., Dewit ML.; "Family Background Characteristics and Relationship Satisfaction in a Native Community in Canada", Social Biol 1997; 43: 42-54.
Nakashima J., Wong MM.; "Characteristics of Alcohol Consumption, Correlates of Alcohol Misuse Among Korean American Adolescents", J Drug Educ 2000; 30 (3): 343-359.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...