ALKOL BAĞIMLILIĞINDA PANİK BOZUKLUĞU: RETROSPEKTİF BİR ÇALIŞMA

Zehra Arıkan; Aslı Çepik Kuruoğlu; Selçuk Aslan

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA PANİK BOZUKLUĞU: RETROSPEKTİF BİR ÇALIŞMA

Yazarlar

Zehra Arıkan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı
Aslı Çepik Kuruoğlu Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı
Selçuk Aslan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı

Anahtar Kelimeler:

Alkol bağımlılığı- panik bozukluk- komorbidite

Özet

Amaç: Panik bozukluğu ve alkol kullanım bozukluklarının birarada görülme sıklığı yüksektir. Bu birliktelik bazı araştırmacılarca "self medikasyon" kavramı ile açıklanmaya çalışılmış, hastaların panik atakların sıklık ve şiddetini azaltmak için alkol kullanmaya başladıkları ileri sürülmüştür. Ancak her iki bozukluğun ortak biyolojik zeminde gelişen ve komorbidite gösteren durumlar olduğu daha çok kabul gören bir kanıdır. Bu araştırmada alkol bağımlılığı ve panik bozukluk tanısı birarada bulunan hastalar incelenmiştir.
Yöntem: 1993-2001 yılları arasında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Alkol Bağımlılığı Ünitesinde yatarak tedavi gören ve alkol bağımlılığı ile panik bozukluğu tanısı birarada konulmuş olan 18 erkek hastanın demografik verileri, hastalık özellikleri, alkol içme şekilleri, anksiyete bulguları ve tedavi sonuçları incelenmiştir.
Bulgular: Hastaların ortalama yaşları 39.1 (20-54)’dir. Bulgular hastalarda hem alkol bağımlılığı hem de psikiyatrik hastalıklar açısından genetik yüklülüğün yüksek olduğunu göstermektedir. Hastaların %55.6'sı panik semptomlarından önce alkole başlarken (n=10), %44.4'ünde ise önce panik atakları başlamıştır (n=8). Yine hastaların %33.3'ünde alkol kullanımı panik semptomlarından sonra artış gösterirken (n=6), %66.7'sinde panik semptomlarının alkol kullanım miktarı üzerinde etkisi bulunmamıştır. (n=12).
Sonuç: Alkol bağımlılarında panik bozukluğu sık görülür. Bulgular, bu durumun bazı hastalarda self medikasyon ile açıklanabileceğini ancak diğer birçok hastada her iki bozukluğun ortak bir biyolojik zeminde geliştiğini düşündürmektedir.

Kaynaklar

Segui J., Marquez M., Canet J., Cascio A., Garcia L., Ortiz M.; "Panic disorder in a Spanish sample of 89 patients with pure alcohol dependence", Drug Alcohol Depend 2001; 63 (2): 117-21. '

Segui J., Salvador L., Canet J., Aragon C., Herrera C.; "Comorbidity in panic disorders and alcoholism (II). Alcoholism in a sample of 148 patients with panic disorders", Aetas Luso Esp Neurol Psiquiatr Cienc Afines 1995; 23 (6): 288-92.

Schuckit M. A.; Alcohol-related disorders. In: Harold I Kaplan, Benjamin J Sadock (eds). Kaplan & Sa-dock's Comprehensive Textbook of Psychiatry. Williams & Wilkins, 2000, 953-965.

Merikangas K. R., Stevens D. E., Fenton B. ve ark.; "Co-morbidity and familial aggregation of alcoholism and anxiety disorders", Psychol Med 1998; 28 (4): 773-88.

Schuckit M. A., Hesselbrock V.M., Tipp J., Nurnberger J.I., Anthenelli R.M., Crowe R.R.; "The prevalence of major anxiety disorders in relatives of alcohol dependent men and women", J Stud Alcohol 1995; 56 (3): 309-17.

Kushner G. M.; "Relationship between alcohol problems and anxiety disorder", Am J Psychiatry 1996; 153 (1): 139-42.

Thyer B. A., Parrish T., Hilme J. ve ark.; "Case histories and shorter communications", Behav Res Ther 1985; 24: 3, 357-359.

Cappel H., Herman C.; "Alcohol and tension reduction: a review", QJ Study Alcohol 1972; 33: 33-64.

Schuckit M. A.; Ethiologic theories on alcoholism. In: Estes NJ and Heineman ME (eds). Alcoholism: development, consequences end intervention, 3d edition, St Luis, Mosby Co, 1985: 15-33.

Bibb J. L., Chambless D. L.; "Alcohol use and abuse among diagnosed agoraphobics", Behav ResThe-rapy 1986; 24, 49-58.

Schuckit M. A., Irwin M., Brown S. ve ark.; "The history of anxiety symptoms among 171 primary alcoholics", J of Study on Alcohol 1990, 51 (1): 34-41.

Işık E.; Nevrozlar. Ankara, Kent matbaa, 1996, 63-160.

Alling C., Balldin J., Bocström K. ve ark.; "Study on duration of a late recovery period after chronic abuse of ethanol. A cross sectional study of biochemical and psychiatric indicators", Acta Psych Scand 1982; 66: 384-397.

De Soro C. B., O'Donnell W. E., Allerd L. J. ve ark.; "Symptamotho-logy in alcoholics at various stages of abstinence", Alcoholism Clin Experimental Res 1985; 9: 505-512.

Robins L. N., Helzer J. E., Chougan J. ve ark.; "National institude of mental health diagnostic interview schedule: Its history, carecteristic and validty", Arc Gen Psych 1981; 38: 381-389.

Smail P, Stockwell T., Canter S. ve ark.; "Alcohol dependence and phobic anxiety states. A prevalance study", Br J Psych 1984; 144: 53-57.

Robins L. N., Locke B. Z., Regier D. A.; An overview of psychiatric disorders in America. (Ed) Robins Ln, Regier DA. New York. Free Press 1991.

Stockwell T., Smail R, Hodgson R. ve ark.; "Alcohol dependence and phobic anxiety states: A retrospective a study", Br J Psychiatry 1984; 144: 58-63.

Goodwin D. W.; "Alcoholism and genetic. The sons of fathers", Arc Gen Psych 1985; 42: 171-174.

Hesselbrock M. N., Meyer R. E., Keener J. J.; "Psychopathology in hospitalised alcoholics", Arc Gen Psych 1985; 42: 1050-1055.

Schuckit M. A.; "Biological vulnerability to alcoholism", J Cons Clin Psychol 1987; 55: 301-309.

Cox B. J., Norton R., Dorward J. ve ark.; "The relationship between panic attacks and chemical dependencies", Addictive Behaviour 1989; 14: 53-60.

Arıkan Z., Candansayar S., Coşar B., Işık E.; "Alkol kesilme belirtilerinin tedavisinde diazepem ve klonidi-nin etkinliği, plasebo kontrollü çift kör bir çalışma", AÜTF Dergisi 1992; 45 (4); 647-659.

George D. T., Zerby A., Noble S. ve ark.; "Panic atacks and alcohol withdrawal", Biol Psychiatry 1988; 24; 240-243.

Cowley D. S., Jensen C. F., Johannessen D. ve ark.; "Response to sodium lactate infusion in alcoholic with panic attacks", Am J Psychiatry 1989; 146: 1479-1483.

Rosenbaum J. F.; "Cocain and panic disorder", Am J Psych 1986; 143: 1320-21.

Price W. A., Giann A. J.; "Phencyclidine and crack precipitated panic disorder", Am J Psychiatry 1987; 144: 686-687.

Louie A. K., Lannon R. A., Ketter T. A.; "Treatment of cocain induced panic disorder", Am J Psychiatry 1989; 146: 40-44.

Leopola U.; "Alcohol and depression in panic disorder", Acta Psych Scand 1994; 377: 33-35.

Logue P. E., Gentry W. D., Linno-ila M. ve ark.; "Effect of alcohol consumption on state anxiety changes in male and female non alcoholics", Am J Psychiatry 1978; 135: 1079-1081.

Chambless D. L., Cherney J., Caputo G. C. ve ark.; "Anxiety disorder and alcoholism. A study with inpatients alcoholics", J Anxiety Disorders 1987; 3: 29-40.

Ögel K., Tamar D., Karalı A., Çakmak D., Alkol ve madde kullanım bozuklukları el kitabı İstanbul: Özgül Matbaacılık, 1998, 32.

DSM-IV: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th Edition. Washington: American Psychiatric Association, 1994, 225.

Otto M. W., Pollack M. H., Sacsh G.S. ve ark.; "Alcohol dependence in panic disorder patients", J Psychiatry Res 1992; 26; 1: 29-38.

Wilson G. T.; "Alcohol and anxiety", Behav Res Ther 1988; 26; 5: 369-381.

Schuckit M. A., Hesselbrock V.; "Relationship between alcohol problems and anxiety disorder", Am J Psychiatry 1996; 153; 1: 140-142.

Bowen R. C., D'Arcy C., Keegan D., Senthilselvan A.; "A controlled trial of cognitive behavioral treatment of panic in alcoholic inpatients with comorbid panic disorder", Addict Behav 2000; 25(4):593-7.

ALKOL BAĞIMLILIĞINDA PANİK BOZUKLUĞU: RETROSPEKTİF BİR ÇALIŞMA