PSİKİYATRİ KLİNİĞİNDE ÇALIŞAN X VE Y KUŞAĞINDAKİ HEMŞİRELERİN ALKOL-MADDE BAĞIMLILIĞI VE RUHSAL BOZUKLUĞU OLAN BİREYLERE YÖNELİK TUTUMLARI
Anahtar Kelimeler:
Psikiyatri hemşiresi- kuşaklar- tutum- ruhsal bozukluk- bağımlılıkÖzet
Amac,: Çalışma, psikiyatri kliniğinde çalışan X ve Y kuşağındaki hemşirelerin alkol-madde bağımlılığı ve ruhsal bozukluk tanısı olan bireylere yönelik tutumlarını ve etkileyen etmenleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişkisel nitelikteki çalışma toplam 103 hemşire ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği (RHİÖ)” ve “Tutum Ölçeği (TÖ)” kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin %72.8’si X kuşağı ve %27.2’si Y kuşağındadır. X kuşağındaki hemşirelerin RHİÖ toplam ve alt boyut puan ortalamaları ile TÖ puan ortalamalarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklı bulunmamıştır.
Sonuç: Psikiyatri birimlerinde çalışan X ve Y kuşağı hemşirelerin ruhsal bozukluk tanısı alan bireylere yönelik tutumlarının olumlu yönde, alkol madde bağımlısı bireylere yönelik tutumları olumsuz yöndedir ve birçok etmenden etkilenmektedir. Ayrıca Y kuşağı hemşirelerin ruhsal bozukluğu olan bireylere yönelik tutumları X kuşağına göre daha olumsuz, buna karşın alkol madde bağımlısı bireylere yönelik tutumları ise daha olumludur.
Kaynaklar
Türkmen SN, Özdemir Ç, Akyol T. Alkol ve madde bağımlılığı tedavi ve eğitim merkezi (AMATEM) biriminde yatan bireylerde içselleştirilmiş damgalanma ve yaşam kalitesi. Bağımlılık Dergisi. 2015; 16(4):182-191.
Arslantaş H, Gültekin BK, Söylemez A, Dereboy F. Bir üniversite hastanesi psikiyatri polikliniğine ilk kez başvuran hastaların damgalama ile ilgili inanç, tutum ve davranışları. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2010;11(1): 11-17.
Çam O, Baysan Arabacı L. Bölge psikiyatri hastanelerinde çalışan hemşirelerin ruhsal hastalıklara yönelik inançları ve etkileyen faktörler. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci 2014;6(1):13-25.
Büyükbayram A, Baysan Arabacı L. Acil hemşirelerinin empati düzeylerinin ruhsal hastalara yönelik sosyal mesafe ve tutumlarına etkisi ve bunları etkileyen faktörler. III. Uluslararası VII. Ulusal Psikiyatri Hemşireliği Kongresi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Psikiyatri Hemşireliği Kongresi, 2014 Ankara.
Mutlu E, Bilici R, Çetin K. Sağlık çalışanlarının bağımlılık hakkında tutumları. Bağımlılık Dergisi 2014; 15(3):118-123.
Arkan B, Bademli K, Çetinkaya Duman Z. Sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik tutumları:Son 10 yılda Türkiye’de yapılan çalışmalar. Psikiyatri Güncel Yaklaşımlar 2011;3(2):214-231.
Pilge E, Baysan Arabacı L. Acil serviste çalışan hemşirelerin bağımlılığın nedenleri ve tedavisine ilişkin algı ve tutumları. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2016; 7(3): 105-113.
Çam O, Bilge A. Türkiye’de ruhsal hastalığa/hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama süreci: Sistematik derleme. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013;4(2):91-101.
Işık S. Psikiyatri ve psikiyatri dışı kliniklerde çalışan hekim ve hemşirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireylere ilişkin görüşleri. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Yüksek Lisans Tezi. 2010.
Gürlek Yüksel E, Taşkın EO. Türkiye’de hekimler ve tıp fakültesi öğrencilerinin ruhsal hastalıklara yönelik tutum ve bilgileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:113-121.
Van Boekel LC, Brouwers EP, Van Weeghel J. Garretsen HF. Comparing stigmatising attitudes towards people with substance use disorders between the general public, GPS, mental health and addiction specialists and clients. International Journal Of Social Psychiatry 2015;61(6): 539-549.
Baysan Arabacı L, Engin E, Yetmiş N, ve ark. The perceptions and attitudes of nursing staff in state psychiatric hospitals regarding the causes and treatment of substance abuse and effecting factor. Bağımlılık Dergisi 2016; 17(1): 1-11.
Büyükbayram A, Gürbüz N. Öğrenci hemşirelerin kişilik özelliklerinin ve yaşam amaçlarının madde kullanan bireye yönelik tutumlarına etkisi. 14.Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Kitabı, Melikşah Üniversitesi Saffet Arslan Kongre ve Kültür Merkezî. 2015, Kayseri.
Havaçeliği Atlam D, Yüncü Z. Üniversitesi öğrencilerinde sigara, alkol, madde kullanım bozukluğu ve ailesel madde kullanımı arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri 2017;20:161-170.
Delaney KR. Psychiatric mental health nurses: stigma ıssues we fail to see. Archives of Psychiatric Nursing 2012;26(4); 333-335.
Daibes MA, Al-Btoush MS, Marji T, Rasmussen JA. Factors ınfluencing nurses’ attitudes towards patients in jordanian addiction rehabilitation centres:a qualitative study. Int J Ment Health Addiction 2017;15:588-603.
Aydın Çetin G, Başol O. X Ve Y Kuşağı: Çalışmanın Anlamında Bir Değişme Var mı? Electronic Journal of Vocational Colleges-December/Aralık 2014. http://www.ejovoc.org/makaleler/aralik_2014/pdf/01.pdf Erişim tarihi : 12.01.2018
Yılmaz K. Hemşireliği gelecekte nasıl bir nesil bekliyor? Acıbadem Sağlık Grubu. Haziran 2013. http://www.acibademhemsirelik.com/e-dergi/62/docs/makale2-62.pdf Erişim tarihi : 12.01.2018
Coburn AS, Hall SJ. Generational differences in nurses’ characteristics, job satisfaction, quality of work life, and psychological empowerment. Journal of Hospital Administration 2014;3:5
Şen Bezirci S. Farklı kuşaklardaki hemşirelerin meslekten ve işten ayrılma niyetleri ile iş doyumlarının incelenmesi. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bölümü Enstitüsü. Hemşirelikte Yönetim Yüksek Lisans Tezi 2012.
Hemşirelik yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-12606/hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasina-dair-y-.html Erişim: 01.02.2018.
Karakaş SA, Ersöğütçü F. Madde bağımlılığı ve hemşirelik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2016; 3(2):133-139.
Çırakoğlu OC, Işın G. Perception of drug addiction among turkish university students: causes, cures, and attitudes. Addict Behav 2005;30:1-8.
Bilge A, Çam O. Ruhsal hastalığa yönelik inançlar ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi 2006.
Türkçe Psikoloji Ölçüm Araçları Veri tabanı. http://tupov.org/OA_RHYIO.html Erişim tarihi : 12.12.2017.
Hansson L, Jormfeldt H, Svedberg P, Svensson B. Mental health professionals’ attitudes towards people with mental illness: Do they differ from attitudes held by people with mental illness?. International Journal of Social Psychiatry 2011; 59(1):48-54.
Schulze B. Stigma and mental health professionals: A review of the evidence on an ıntricate relationship. International Review of Psychiatry 2007;19(2):137-155.
Demirören M, Şenol Y, Aytuğ Koşan AM, Saka MC. Tıp eğitiminde ruhsal bozukluklara karşı damgalama eğitimi gereksiniminin değerlendirilmesi: Nitel ve nicel yaklaşım. Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(1):22-29.
Danda MC. Addictions clients accessing mental health services: What do we know and how can this be used to ımprove care?. Journal of Ethics in Mental Health JEMH 2012; 7:1.
Kuş Saillard E. Psychiatrist views on stigmatization toward people with mental illness and recommendations. Turk Psikiyatri Derg 2010;21:14-24.
Hamdan-Mansour AM, Wardam LA. Attitudes of jordanian mental health nurses toward mental illness and patients with mental illness. Issues İn Mental Health Nursing 2009;30:705-711
Aydın N, Yiğit A, İnandı T, Kırpınar I. Attitudes of hospital staff toward mentally ill patients in a teaching hospital, Turkey. Int J Soc Psychiatry 2003 ;49 (1):17-26.
Ergün G. Psikiyatri servislerinde çalışan hemşirelerin şizofren tanısı almış bireylere bakış açıları (Yüksek Lisans Tezi). Antalya, Akdeniz Üniversitesi, 2005.
Asi Karakaş S, Polat H, Ay E, Küçükoğlu S. Türkiye’de bir psikiyatri hastanesinde çalışan hemşirelerin ruhsal sorunu olan bireylere karşı tutumları ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bozok Tıp Derg 2017;7(1):40-48.
Bostancı N, Aştı N. Hemşirelerin ruh sağlığı bozuk olan bireylere karşı tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Düşünen Adam 2004; 17(2):87-93.
Ross CA, Goldner EM. Stigma, negative attitudes and discrimination towards mental illness within the nursing profession: a review of the literatüre. Journal of Psychiatric And Mental Health Nursing 2009; 16: 558-567
Björkman T, Angelman T, Jönsson M. Attitudes towards people with mental illness: a cross-sectional study among nursing staff in psychiatric and somatic care. Scandinavian Journal of Caring Sciences 2008;22: 170-177.
Halter MJ. Perceived characteristics of psychiatric nurses: stigma by association. Archives of Psychiatric Nursing 2008;22: 22-26.
Vibha P, Saddichha S, Kumar R. Attitudes of ward attendants towards mental illness: comparisons and predictors. International Journal of Social Psychiatry 2008;54(5):469-478.
Nordt C, Rössler W, Lauber C. Attitudes of Mental Health Professionals Toward People With Schizophrenia and Major Depression. Schizophrenia Bulletin. 2006;32(4):709-714.
Taşkın EO. Ruhsal hastalıklara yönelik tutumlar ve damgalamayı etkileyen etmenler. Stigma Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama. 1. Baskı, Taşkın EO (ed), İzmir, Meta Basım Matbaacılık 2007:73-114.
Mårtensson G, Jacobsson JW, Engström M. Mental health nursing staff’s attitudes towards mental illness: an analysis of related factors. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing 2014; 21(14): 782-788.
Baysan Arabacı L, Çam MO. Türkiye’de psikiyatri hastanelerinde çalışan hemşirelerin adli psikiyatri hastalarına yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi 2013;24(4):253-259.
Fradelos EC, Velentza O, Anastopoulou K, et all. Assessment of factors that ınfluence nurses’ attitudes towards mental illness. Open Access Library Journal 2015;2:20-29.
Ebrahimi H, Namdar H, Vahidi M. Mental illness stigma among nurses in psychiatric wards of teaching hospitals in the north-west of Iran. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research 2012;17(7):534-538.
Ünal S, Filiz H, Çelik B, Özgüven Z. Üniversite öğrencilerinin ruhsal hastalığa yönelik inançları, Düşünen Adam 2010;23:145-150.
Özyiğit EŞ, Savaş HA, Ersoy MA ve ark. Hemşirelerin ve hemşirelik öğrencilerinin şizofreniye ilişkin tutumları. Yeni Symposium 2004; 42:105-112.
Taghva AA, Farsi Z, Javanmard Y et all. Strategies to reduce the stigma toward people with mental disorders in Iran: Stakeholders’ perspectives. BMC Psychiatry 2017;17(1):17.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...