ESRAR BAĞIMLILARINDA ÇOCUKLUKTA ALGILANAN EBEVEYN KABUL REDDİNİN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA YAŞANTILARI, KENDİNE ZARAR VERME DAVRANIŞI VE İNTİHAR DÜŞÜNCESİ İLE İLİŞKİSİ

Sevim Berrin İnci; Melis İpçi; Ayşe Ender Altıntoprak; Ülkü Akyol Ardıç; Eyüp Sabri Ercan

ESRAR BAĞIMLILARINDA ÇOCUKLUKTA ALGILANAN EBEVEYN KABUL REDDİNİN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA YAŞANTILARI, KENDİNE ZARAR VERME DAVRANIŞI VE İNTİHAR DÜŞÜNCESİ İLE İLİŞKİSİ

Yazarlar

Sevim Berrin İnci Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsü
Melis İpçi Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Ayşe Ender Altıntoprak Ege Üniversitesi, Psikiyatri Anabilim Dalı
Ülkü Akyol Ardıç Denizli Devlet Hastanesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi
Eyüp Sabri Ercan Ege Üniversitesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi

Anahtar Kelimeler:

Ebeveyn kabul-reddi- kendine zarar verme davranışı- intihar- çocuk istismarı

Özet

Amaç: Bu araştırmanın amacı, esrar bağımlılarında algılanan ebeveyn kabul-reddi ile, bu bireylerin çocukluk çağı travma yaşantıları, kendine zarar verme davranışları ve intihar düşünceleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Yöntem: Araştırmanın örneklemini, yaşları 18 ile 45 arasında değişen Ege Üniversitesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Bağımlılık Tedavi Birimi’ne denetimli serbestlik tedbiri ile ilk kez başvuran ve esrar bağımlısı olan 75 erkek ile madde kullanımı olmayan 75 erkek oluşturmuştur. Veriler, sosyo-demografik veri formu, Ebeveyn Kabul-red ölçeği ve İntihar Davranış ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Veriler MANOVA, regresyon, t-test ve pearson momentler çarpımı kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Sonuçlar, esrar bağımlılarının hem anne hem de babalarıyla ilişkilerinde daha çok “red” algıladığını göstermektedir. Yapılan analizler sonucunda esrar bağımlısı olan kişilerin çocukluk dönemlerinde travmaya maruz kaldıkları ve çocuklukta anne babalarından gördükleri fiziksel ve sözel şiddet ile duygusal ihmalin algılanan anne-baba kabulü ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Esrar kullananların, kontrol grubuna göre çocukluk döneminde daha fazla travmaya maruz kaldığı bulunmuştur. Ek olarak, sadece baba kabulü ile KZVD arasında ve anne kabulü ile de intihar düşüncesi arasında ilişki bulunmuştur.
Sonuç: Çalışmanın sonuçları, esrar bağımlısı olan kişilerde ebeveyn kabul reddinin kendine zarar verme davranışı ve intihar düşüncelerine yönelik önemli bir değişken olarak ele alınması gerektiğini göstermektedir.

Kaynaklar

Ögel K. Sigara, alkol ve madde kullanım bozuklukları: Tanı, tedavi ve önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları, 2010.

Sander E. Olay Yerinde Kriminalistik. Ankara: Ocaklar Matbaacılık, 1997.

Steinberg L. Adolescence. 8.Baskı, New York: McGraw-Hill Higher Education, 2008.

Aydoğdu H, Çam MO. Madde kullanım bozukluğu olan ve olmayan ergenlerin bağlanma stilleri, anne baba tutumları ve sosyal destek algıları yönünden karşılaştırılması. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013; 4: 137-144.

Adalbjarnardottir S, Hafsteinsson LG. Adolescents’ perceived parenting styles and theirsubstance use: Concurrent and longitudinal analyses. J Res Adolesc 2001; 11: 401-23.

Alati R, Maloney E, Hutchinson DM, ve ark. Do maternal parenting practices predict problematic patterns of adolescent alcohol consumption? Addict 2010; 105: 872-80.

Calafat A, García F, Juan M, ve ark. Which parenting style is more protective against adolescent substance use? Evidence within the European context. Drug and Alcohol Depend 2014; 1:185-192.

Görgün S, Tiryaki A, Topbaş M. Üniversite öğrencilerinde madde kullanma ve anne babaya bağlanma biçimleri, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2010; 11: 305-12

Kandel D. Parenting styles, drug use and children adjustment. J Marriage Fam 1990; 52:183-96.

Block J, Block JH, Keyes S. Longitudinally foretelling drug use in adolescence: Early childhood personality and environmental precursors. Child Dev 1988; 59: 339-355.

Branstetter SA, Furman W, Cottrell L. The influence of representations of attachment, maternal-adolescent relationship quality, and maternal monitoring on adolescent substance use: A 2-year longitudinal examination. Child Dev 2009; 80:1448-62.

Icick R, Lauer S, Romo L, ve ark. Dysfunctional parental styles perceived during childhood in outpatients with substance use disorders. Psychiatry Res 2013; 210: 522-528.

Freud S. An Outline of Psychoanalysis. London: Hogarth Press, 1949.

Bowlby J. Maternel Care and Mental Health. World Health Organisation: Geneva, 1951.

Erikson EH. Childhood And Society. New York: W.W. Norton, 1963.

Berne E. What Do You Say After You Say Hello. New York: Grove Press, 1972.

Rohner RP. They love me, they love me not: A worldwide study of the effects of parental acceptance and reception. New Haven, CT: HRAF Press, 1975.

Koyuncu A, Mirsal H, Yavuz MF, ve ark. Eroin bağımlılarında intihar düşüncesi, planı ve girişimi. Bağımlılık Dergisi 2013; 4: 101-104.

Mino A, Bousquet A, Broers B. Substance abuse and drug-related death, suicidal ideation, and suicide: A review. Crisis 1999; 20: 28-35.

Oyefeso A, Ghodse H, Clancy C, ve ark. Suicide among drug addicts in the U.K. Br J Psychiatry 1999; 175:277-282.

Dhossche DM, Meloukheia AM, Chakravorty S. The association of suicide attempts and comorbid depression and substance abuse in psychiatric consultation patients. Gen Hosp Psychiatry 2000; 22: 281-288.

Trezza GR, Popp SM. The substance user at risk of harm to self or others: assessment and treatment issues. J Clin Psychol 2000; 56: 1193-205.

Balcıoğlu İ, Abanoz Y. Madde bağımlılığı, intihar, sanık Psikolojisi. Dirim Tıp Gazetesi 2009; 84: 15-20.

Kaya N, Güler Ö, Çilli AS. Konya Kapalı Cezaevi’ndeki mahkumlarda psikiyatrik bozuklukların yaygınlığı. Anadolu Psikiyatri

Aksoy A, çocuklarda Dergisi 2004;5: 85-91. Ögel K. Sokakta yaşayan kendine zarar verme davranışı ve madde kullanımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6:163-169

Tarlacı N, Yeşilbursa D, Türkcan S, ve ark. B kümesi kişilik bozukluklarında kendini yaralamanın özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi 1997; 8: 29-35.

Khoury L, Tang YL, Bradley B, ve ark. Substance use, childhood traumatic experience, and posttraumatic stress disorder in an urban civilian population. Depress Anxiety 2010;27:1077-1086.

Funk RR, McDermeit M, Godley SH, ve ark. Maltreatment issues by level of adolescent substance abuse treatment: the extent of the problem at intake and relationship to early outcomes. Child Maltreat 2003; 8: 36–45.

Dunn GE, Ryan JJ, Dunn CE. Trauma symptoms in substance abusers with and without histories of childhood abuse. J Psychoactive Drugs 1994; 26: 357- 360.

Mirsal H, Pektaş Ö, Kalyoncu A, ve ark. İntihar Girişiminde Bulunan Alkol Bağımlılarında Çocukluk Çağı Olumsuz Yaşantıları. 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Özet Kitabı, 2004.

Dilbaz N, Aytekin Y. Alkol Bağımlılarında intihar düşüncesi, davranışı, niyeti. Bağımlılık Dergisi 2003; 4: 1-9.

Rohner RP. Acceptance and Rejection. In Levinson D, Ponzetti J, Jorgensen P (Ed), Encyclopedia of Human Emotions. New York: Macmillan Publishing, 1999.

Varan A. EKAR Kuramı Değerlendirme Araçlarının Türkiye Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Yayınlanmamış Çalışma, Ege Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı, 2003.

Dural G, Yalçın İ. Investigation of relationship between parental acceptance and psychological adjustment among university students. Düşünen Adam Dergisi 2014; 27:221-232.

Rohner RP, Veneziano RA. The importance of father love: History and contemporary evidence. Rev Gen Psychol 2001; 5: 382-405.

Yılmaz G, İşiten N, Ertan Ü, ve ark. Bir çocuk istismarı vakası. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2003; 46: 295-298.

Campo AT, Rohner RP. Relationships between perceived parental acceptance rejection, psychological adjustment and substance abuse among young adults. Child Abuse Negl 1992; 16: 429-440.

Siyez MS, Gürçay E, Yüncü Z. Madde kullanım bozukluğu olan ve olmayan ergenlerin çocukluk dönemi aile yaşantılarına ilişkin algıları. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2012; 13:299-305.

Deykin EY, Fuka SL. Prevalence and risk factors for posttraumatic stress disorder among chemically dependent adolescents. Am J Psychiatry 1997; 154: 752–757.

Westermeyer J, Wahmanholm K, Thuras P. Effects of childhood physical abuse on course and severity of substance abuse. Am J Addict 2001; 10:101-110.

Rossow I, Lauritzen G. Shattered childhood: A key issue in suicidal behavior among drug addicts. Addict 2001; 96: 227- 240.

Evren C, Ögel K. Alkol/madde bağımlılarında dissosiyatif belirtiler ve çocukluk çağı travması, depresyon,anksiyetevealkol/maddekullanımıile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2003; 4: 30-37.

Evren CE, Üstünsoy S, Can S, ve ark. Alkol/Madde bağımlılarında özkıyım girişimi öyküsünün klinik belirtilerle ilişkisi. Klinik Psikiyatri 2003; 6: 86-94.

Ös Y. Adolesan dönemi ve madde kullanımı. Düşünen Adam 1985; 4: 668-672.

Bahar G, Savaş HA, Bahar A. Çocuk istismarı ve ihmali: Bir gözden geçirme. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4: 51-65.

Diaz A, Simantov E, Rickert VI. Effect of abuse on health: Results of national survey. Arch Pediatr Adolesc Med 2002; 156: 811-817.

Gershoof ET. Corporal punishment by parents and associated child behaviors and experiences: A meta analytic and theoretical review. Psychol Bull 2002; 128: 539-579.

ESRAR BAĞIMLILARINDA ÇOCUKLUKTA ALGILANAN EBEVEYN KABUL REDDİNİN ÇOCUKLUK ÇAĞI TRAVMA YAŞANTILARI, KENDİNE ZARAR VERME DAVRANIŞI VE İNTİHAR DÜŞÜNCESİ İLE İLİŞKİSİ