UÇUCU MADDE KULLANICILARININ ÖZELLİKLERİ

Cüneyt  Evren; Kültegin Ögel; Defne Tamar; Duran Çakmak

UÇUCU MADDE KULLANICILARININ ÖZELLİKLERİ

Yazarlar

Cüneyt Evren Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, AMATEM Kliniği
Kültegin Ögel Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, AMATEM Kliniği
Defne Tamar Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, AMATEM Kliniği
Duran Çakmak Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, AMATEM Kliniği

Anahtar Kelimeler:

Türkiye- uçucu madde- uçucu madde kötüye kullanımı

Özet

Amaç: Uçucu madde kullanımı, kişi, çevresi ve toplum için giderek artan bir şekilde sorun olmaktadır. Bu çalışmada, uçucu madde kullanan olguların bazı özelliklerini saptamak amaçlanmıştır.
Yöntem: Türkiye’de 9 ilde ve Kıbns’da yapılan bir araştırmanın içerdiği madde kullanan 369 kişi arasından uçucu madde kullanan 72 kişi ile ilgili veriler değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada yan yapılandırılmış bir som formu kullanılmıştır. Araştırma, Adana, Ankara, Denizli, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Trabzon, Van ve Kıbns’ta yürütülmüştür.
Bulgular: Olguların yaş ortalaması 19, eğitim gördükleri yıl sayısı ortalaması 7.3 olarak bulundu. Eğitimini yarım bıraktıklan- nı bildirenler 62 (% 86.2) kişiydi. Olguların çocuklukta %65.3’ünün fiziksel, %56,9’unun ise sözel istismara uğradığı, %44.5’inin ailesinde yoğun alkol kullanımı, %20.8’inde ise madde kullanım öyküsü olduğu saptandı. Belirtilen nedenler arasında, "Sıkıntı ve acılardan uzaklaşmak" (%66.7) ile "haz almak" (%63.9) uçucu madde kullanımı için en sık nedenlerdi. Çalışmamızda ki bazı somlara verilen cevaplar depresif semptomların yüksek oranda olduğunu düşündürürken, intihar girişiminde bulunan olgu sayısı 12 (%16.7) idi. Yasalarla sorun yaşadıklarını bildiren olgu sayısı 38 (%52.8) olarak bulundu.
Sonuç: Uçucu madde kullanımına yönelik önleme programı oluşturulmalı ve bu programın uygulanacağı riskli grupların belirlenmesi gerekmektedir. Bu programlar, gençleri eğitim sürecinin içinde ve suç davranışından uzak tutmaya yönelik olmalıdır. Çevresinde ve ailesinde alkol ya da madde kullanım öyküsü bulunan ve depresif bulguların bulunduğu çocuk ve ergenler uçucu madde kullanımı için risk altında olarak değerlendirilmelidir.

Kaynaklar

Espeland K , Identifying the manifestations of inhalant abuse. Nurse Pract, 1995, 20(5):49-53.

McHugh MJ, The abuse of volatile substances. Pediatr Clin North Am, 1987, 34(2)1333-340.

Westermeyer J, The Psychiatrist and solvent-inhalant abuseiRecognition, asses-ment, and treatment. Am J Psychiatry, 1987, 144:903-907.

Altenkirch H, Kindermann W, Inhalant abuse and heroin addiction: a comparative study on 574 opiat addicts with and without a history of sniffing. 1986, Addict Behav, 11:93-104.

Vega WA, Zimmerman RS, Warheit GJ ve ark. Risk factors for early adolescent drug use in four ethnic and racial groups. Am J Public Health, 1993, 83(2): 185-189.

Yazman Ü, Lise Gençliğinin Psiko-aktif Maddelere Bakışı ve Kullanım Oranlarının Türkiye- İstanbul Örneği ile İncelenmesi. Yayınlanmamış Uzmanlık tezi,Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıklan Hastanesi, İstanbul, 1995.

Ögel K, Tamar D, Uyuşturucu Maddeler ve Bağımlılık Okul Eğitim Paketi, Öğrenci Anketi Bulgulan, AMATEM/Özel Okullar Derneği, 1996

Ögel K, Tamar D, Evren C, Bekaroğlu M, Besim T, Coşkunol H, Çakmak D, Çalık R, Doğan O, Evlice YE, Gücer MK, Kara H, Kırpınar İ, Sır A, Önder E, Özkürkçügil A, Toksöz H, Uluğ B, Ünal S, Yenilmez Ç. SAMAY-98 Lise Öğrencileri Arasında Sigara, Alkol ve Madde Kullanım Yaygınlığı ve Kullanım Özellikleri. Yayınlanmamış rapor 1999.

Tuncer C, Tolgay A Beyazyürek M ve ark. Uçucu madde bağımlısı hastaların psikolojik incelenmesi. 24. Ulusal Psikiyatri ve Nöroloji Bilimler Kongresi Serbest Bildiriler, GATA-Ankara, 1988, s.802-806.

Alpay N, Maner F, Beyazyürek M ve ark. AMATEM’de 1990 yılında yatırılan madde bağımlılarının demografik özellikleri ve geçmiş yıllarla kıyaslanması. 25. Ulusal Psikiyatrik Bilimler Kongresi Program ve Bildiri Özetleri Kitabı, Antalya, Akdeniz Üniversitesi, 1991, s. 177.

Alpay N, Tolgay A, Ulaşoğlu C ve ark. Uçucu madde kötüye kullanımının kişilik ve EEG üzerine etkisi, 28. Ulusal Psikiyatri Kongresi Program/Bildiri Özetleri Kitabı, 1992, s. 12-13.

Demirbek B, Kalyoncu A, Alpay N ve ark. Uçucu madde bağımlılarının uçucu madde kullanım ve sosyo-demoğrafik özelliklerinin incelenmesi. 25. Ulusal Psikiyatri Bilimler Kongresi, Program ve Bildiri Özetleri Kitabı, Antalya, Akdeniz Üniversitesi, 1991, s. 180.

Akdemir A, Türkçapar H, Öztürk KE, ve ark. Bir Psikiyatri Kliniğine Başvuran Ergenlerde Uçucu Madde Kullanımının Psikososyal Boyutlan. Kriz Dergisi, 1995, 3(1-2):215-218.

Öztürk KE, Altınoğlu I, Atasoy N ve ark. Ergenlerde uçucu madde kullanımında rol oynayan faktörler. 5. Anadolu Psikiyatri Ürünleri Program ve Bildiri Özetleri Kitabı, 1996, s.39.

Aytaçlar S, Ertekin G, Türkcan A ve ark. UMATEM'de yatan hastaların sosyo-demografik özelliklerini ve yaşam alanlarındaki sorunları değerlendirme. 33. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özet Kitabı, Antalya, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi ve Psikiyatri Derneği, 1997. s.125.

Ersül Ç, Uçucu madde bağımlısı hastalarda bir demografik çalışma. 33-Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özet Kitabı, Antalya, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıktan Hastanesi ve Psikiyatri Derneği, 1997, s.256.

Kuğu N, Akyüz G, Erşan E, Doğan O. Sanayi bölgesinde çalışan çıraklarda madde kullanımı ve etkileyen etkenlerin araştınlması. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2000, l(l):19-25.

Çöpür M, Uçucu Madde Kullanan Çocuklann Psikososyal Özellikleri. Yayınlanmamış uzmanlık tezi, İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıklan Anabilim Dalı, İstanbul,1996.

UÇUCU MADDE KULLANICILARININ ÖZELLİKLERİ