AİLE İÇİNDE MADDE BAĞIMLISI OLMA DURUMUNU YORDAYAN DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ
Anahtar Kelimeler:
Alkol ya da Madde Bağımlılığı- yordayıcı değişkenÖzet
Amaç: Alkolik ailelerin çocukları ileri yaşantılarında düşük benlik saygısı, kişilerarası ilişkilerde dengesiz davranma ve bağımlı davranışlar sergileme, sosyal içe çekilme, duygularını ifade edememe, depresyon, kaygı, alerji, astım gibi çok çeşitli fiziksel, davranışsal ve psikolojik rahatsızlıklar yaşayabilmektedirler. Aile içi madde bağımlılığına bağlı olarak ortaya çıkan bu değişkenler, aileiçi alkol vemadde kullanımının yordayıcıları niteliği de taşımaktadır. Aile içi madde kullanım durumuyla ilişkili olan düşük benlik saygısı, kişilerarası ilişkilerde sosyal içe çekilme ya da bağımlı ilişkiler sergileme, duygularını yansıtamama, kaygı ve depresyon gibi durumlar, Türkiye’de gözlenebilen değişkenlerdir. Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin ailelerinde alkol ya da madde bağımlısı birey olma durumu üzerinde etkili olan yordayıcı değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmanın amacı doğrultusunda, Spann-Fischer İlişki Bağımlılığı Ölçeği-SFİBÖ, Genel Sağlık Anketi-12 (GSA-12), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ), Kişisel İlişki Boyutları Ölçeği’nin Duygu Farkındalığı alt faktörü ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde, İkili Lojistik Regresyon analiz yöntemi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmasonuçlarına göre,aile içi şiddet olma değişkeninin, aile içi alkol ya da madde bağımlısı olmama durumu üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu sonucu çıkmıştır (p<0.05). Toplam benlik saygısı puanlarının 1 birimlik artışının, aile içi alkol ya da madde bağımlısı birey olmama olasılığını % 9.5 kat [(1-1.095).100] arttırdığı sonucu bulunmuştur.
Sonuç: Bu bulgular, aile içi madde bağımlısı birey olma durumunun bireyin düşük benlik saygısı geliştirmesine ve aile içi şiddet davranışları olmasına yönelik risk oluşturabileceği biçiminde yorumlanabilir.
Kaynaklar
Güler N, Uzun S, Boztaş Z, & Aydoğan S. Anneleri tarafından çocuklara uygulanan duygusal ve fiziksel istismar/ihmal davranışı ve bunu etkileyen faktörler. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 2002; 24 (3): 128-134.
Kilpatrick DG, Acierno R, Saunders B, et al Risk factors for adolescent substance abuse and dependence: Data from a national sample. J Consult Clin Psych 2000; 68(1): 19-30.
MylantM,IdeB,CuevasE,&MeehanMAdolescent children of alcoholics: vulnerable or resilient? J Am Psychiatr Nurses Assoc 2002; 8 (2): 57-64.
Hussong AM, Zucker RA, Wong MM, et al. Social competence in children of alcoholic parents over time. Developmental Psychology 2005; 41: 747-759.
Shannon CA Adult Children of Alcoholics and Non-Alcoholics: A Comparison of Resiliency, Attachment, and Individual Protective Factors. Dissertation, West Hartford: University of Hartford, 2009. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Kashubeck S Adult Children of Alcoholics and Psychological Distress: A Model. Doctoral Dissertation, Ohio: The Ohio State University, 1989. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Molina MH Interpersonal Relationships of Adult Children of Alcoholics: Evaluating Intimacy and Attachment. Doctoral Dissertation, Los Angeles: California School of Professional Psychology, 2000. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Knudson MT, & Terrell KH Codependency, perceived interparental conflict, and substance abuse in the family of origin. The American Journal of Family Therapy 2012; 40: 245-257.
Hewes RL, & Janikowski TO Parental alcoholism and codependency: a comparison of female children of alcoholics and nonalcoholics in two collegeage groups. Humanities International Complete 1998; 32 (1).
Sher JK Psychological characteristics of children of alcoholics. Alcohol Health & Research World 1997; 21 (3): 247-254.
Gedminiene R, & Gudzinskiene V Understanding of alcoholism as family disease. Socialinis Ugdymas 2010; 14 (25): 163-172.
Toole ME Study of Stress Influences on Women Religious Children of Alcoholics. Doctoral dissertation, Loyola College, 1991. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Gorney B Domestic violence and chemical dependency: Dual problems, dual interventions. J Psychoactive Drugs 1989; 21 (2): 229-238.
Zilberman ML, & Blume SB Domestic violence, alcohol and substance abuse. Rev Bras Psiquiatr 2005; 27 (2): 51-55.
Kültür EÇ, Ünal MF, & Özusta Ş Alkol bağımlılığı olan babaların çocuklarında psikopatoloji. Türk Psikiyatri Dergisi 2006; 17 (1): 3-11.
Büyüköztürk Ş, Çakmak KE, Akgün EÖ, ve ark. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2008.
Balcı A Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Akademi, 1997.
Fischer JL, Spann L, & Crawford D Measuring codependency. Alcohol Treat Q 1991; 8: 87-100.
Mukba G Üniversite Öğrencilerinde İlişki Bağımlılığının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, 2013.
Tezcan B Benlik Saygısı, Beden Algısı ve Travmatik Geçmiş Yaşantılar. Uzmanlık Tezi. İstanbul: Bakırköy ve Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2009.
İmamoğlu SE, & Aydın B Kişilerarası ilişki boyutları ölçeği. Psikoloji Çalışmaları Dergisi 2009; 29: 76-90.
Büyüköztürk Ş Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi, 2011.
Çokluk Ö Lojistik regresyon analizi: Kavram ve uygulama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 2010; 10 (3): 1357-1407.
Kalaycı Ş (Ed). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 2005.
Kittmer MS Risk and Resilience In Alcoholic Families:FamilyFunctioning,SiblingAttachment, and Parent-Child Relationships. Doctoral Dissertation,Canada:UniversityofGuelph,2004. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Bennett LW, Tolman RM, Rogalski CJ, & Srinivasaraghavan J Domestic abuse by male alcohol and drug addicts. Violence and Victims 1994; 9 (4): 359-368.
Kim HK, & Lee MH Factors influencing resilience of adult children of alcoholics among college students. J Korean Acad Nurs 2011; 41: 642-651.
Gold AR The relationship of family dysfunction and parental alcoholism to object relations and reality testing in adult children of alcoholics. Doctoral Dissertation, Massachusetts: Boston University, 1989. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Menees MM The role of coping, social support, and family communication in explaining the self-esteem of adult children of alcoholics. Communication Reports 1997; 10 (1): 9-19.
Houlihan BL. The Intimate Interpersonal Relationships of Adult Children of Alcoholics. Doctoral Dissertation, New York: New York University, 2001. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Charles TK An Analysis of Adolescent Self-esteem, Children of Alcoholics, and Enabling Systems. Dissertation, Fresno: California State University, 1990. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Post P, & Robinson BE. School- age children of alcoholics and non-alcoholics: Their anxiety, self-esteem, and locus of control. Professional School Counseling 1998; 1 (5): 36-40.
Tanner GR Self-Esteem and Alcohol Use In Adult Children of Alcoholics and Adult Children of Non-alcoholics. Dissertation, Canada: University of Calgary, 1996. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Bush SI, Ballard ME, & Fremouw W Attributional style, depressive features, and self-esteem: adult children of alcoholic and nonalcoholic parents. Journal of Youth and Adolescence 1995; 24 (2): 177-185.
Ashley SA Self-Esteem and Self-Worth In Adult Children of Alcoholics. Dissertation, California: California State University, 1994. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Baker DA Substance Abuse Among College Students with Disabilities: The Relationship Between Adult Children of Alcoholics and Codependency. Doctoral dissertation, Mississippi State University, 1996. Retrieved from ProQuest Dissertations & Theses.
Deborah L, & Jeff G Evidence of codependency in women with an alcoholic parent: helping out Mr. Wrong. J Pers Soc Psychol 1991; 61(3): 435-439.
Meyer FD. Codependency as a mediator between stressful events and eating disorders. J Clin Psychol 1997; 53 (2): 107-116.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...