BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNDE ALKOL/MADDE KULLANIM SORUNU NEDENİYLE TEDAVİ GÖRMÜŞ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ KAYITLARININ GÖZDEN GEÇİRİLMESİ
Anahtar Kelimeler:
Sağlık çalışanları- hekimler- hemşireler- alkol kullanımı- madde kullanımıÖzet
Amaç: Bu çalışmada alkol ya da madde kullanımı nedeniyle ayaktan başvuran veya yatarak tedavi gören sağlık çalışanlarının başvuru yolları, bazı demografik ve madde kullanımı ile ilgili özelliklerin araştırılması planlanmıştır.
Yöntem: Çalışmaya Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniği’ne Ekim 1994 ile Mart 2007 yılları arasında alkol ya da madde kullanımı nedeniyle başvuran ve % 87’sini yatan (s=67), % 10’unu (s=10) ayaktan hastanın oluşturduğu toplam 77 sağlık çalışanı alınmıştır. Hasta dosyalarında yer alan kayıtlar incelenerek demografik veriler, kullanılan maddeler ve başvuru biçimleri belirlenerek bunlarla ilgili sayı ve yüzdeler hesaplanmış ve cinsiyetlere ve hizmet verilen bölümlere göre al-kol/madde kullanımı ki kare testi kullanılarak karşılaştırılmıştır.
Bulgular: Belirtilen süreler içerisinde yatarak tedavi gören 1004 hastanın %6.7’sini sağlık çalışanları oluşturmaktadır. Hastaların % 20.8’i kadın (s=16) ve %79.2’si erkek (s=61)’ tir ve %63.6’sı alkol, %26.0’sı alkol dışı madde ve %10.4’ü alkolle birlikte madde kullanımı nedeniyle başvurmuştur. Tek başına doktorların %47.2’sinin alkol, %33.3’ünün alkol dışı madde, %19.4’ünün ise alkolle birlikte madde kullandığı saptanmıştır. Cerrahi bölümlerde çalışıyor olmak alkol dışı madde kullanımı riskini artırmaktadır. Birinci, ikinci basamakta ve üniversite hastanelerinde çalışanların, buralarda çalışmayanlara göre hem alkol hem de alkol dışı madde kullanımı için risk oluşturduğu belirlenmiştir (x2=7.862, sd=2, p<0.05). Sağlık çalışanlarının tedavi için başvurularını en fazla kendi istekleriyle olan başvurular oluşturmaktadır.
Sonuç: Sağlık çalışanlarında kullanımına en sık rastlanan madde türleri alkol, opiyatlar ve benzodiyazepinlerdir. Bu açıdan sağlık çalışanlarında hem koruyuculuk hem tedavi aşamaları düşünüldüğünde özellikle madde kullanım sorununun sıklığını azaltmada alınabilecek somut önlemler öncelikli görünmektedir.
Kaynaklar
Brewster JM. Prevalence of alcohol and other drug problems among physicians. JAMA 1986; 255:1913-1920.
Kumar P, Basu D. Substance abuse by medical students and doctors. J Indian med Assoc 2000;98:447-452.
Baldisseri MR. Impaired healthcare professional. Crit Care Med 2007; 35:106-116.
Ritson EB. Alcohol, drugs and stigma. Int J Clin Pract 1999; 53:549-551.
JanecekE,MarshmanJA,BreusterJM.Drugproblems among healthprofessionals. CPJ 1989; 122:130-134.
Griffith J. Substance abuse disorders in nurses. Nurs Forum 1999; 34:19-28.
Fletcher CE. Michigan’s unique approach to treating impaired health care professionals. J Addict Dis 2001; 20: 97-111.
O’Conner PG, Spickard A. Physician impairment by substance abuse. Med Clin North Am 1997; 81:1037-1052.
Weir E. Substance abuse among physicians. CMAJ 2000; 162: 1730.
Akvardar Y, Aslan B, Ekici ZB ve ark. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem II öğrencilerinde sigara, alkol, madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2001;2: 49-52.
Akvardar Y, Demiral Y, Ergör G ve ark. Substance use among medical students and physicians in a medical school in Turkey. Soc Psychiatr Epidemiol 2004; 39: 502-506.
Akvardar Y, Türkcan A, Çakmak D. Doktorlar arasında madde kötüye kullanımı bir sorun mu? Türk Psikiyatri Dergisi 2002; 13:238-244.
Evren E, Ögel K, Çakmak D. Esrar ve meperidin kullanım bozukluğu nedeni ile yatarak tedavi gören hastaların özelliklerinin karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:20-27.
Köse MB. Denizli il merkezindeki hastanelerde çalışan hemşirelerde psikoaktif madde kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2001, Denizli.
Khantzian EJ. The self-medication hypothesis of addictive disorders: focus on heroin and cocaine dependence. Am J Psychiatry 1985; 142:1259-1264.
Green P. The chemically dependent nurse. Nurs Clin North Am 1989; 24:81-94.
Gualtieri AC, Cosentino JP, Becker JJ. The California experience with the diversion program for impaired physicians. JAMA 1983; 249:226-229.
Meyer R, Whitehead F. Chemically dependent medical practitioners-the prognosis for treatment. S Aft Med J 1999; 89:1239-1240.
Kılıç C, Erol N, Ulusoy M ve ark. Türkiye Ruh Sağlığı Profili ön rapor-erişkin nüfusla ilgili sonuçlar. Sağlık Bakanlığı, Ankara: Aydoğan Ofset, 1997.34-42.
Ganley OH, Perdergast WJ, Wilkerson MW, et al. Outcome study of substance impaired physicians and physician assistants under contact with North Carolina Physicians Health Program for the period 1995-2000. J Addict Dis 2005; 24:1-12.
Gossop M, Stephens S, Stewart D, et al. Health care professionalsreferredfortreatmentofalcoholand drug problems. Alcohol Alcohol 2001; 36:160-164.
Beaujouan L, Czernichow S, Pourriat JL, et al. Prevalence and risk factors for substance abuse and dependence among anaesthetists. a national survey. Ann F Anesth Reanim 2005; 24:471-479.
Kintz P, Villain M, Dumetre V, et al. Evidence of addiction by anesthesiologists as ducumented by hair analysis. Forensic Sci Int 2005;153:81-84.
Centon-Guinan Mary J, Waite Lucille M. The director of nursing and the chemically dependent nurse. Nurs Manage 1991; 22:52-54.
Chi J. How Pharmacits cope with stress. Drug Topics 1982; 126:26-30.
Kenna GA, Wood MD. The prevalence of alcohol, cigarette and illicit drug use and problems among dentists. J Am Dent Assoc 2005; 13:1023-1032.
Domino KB, Hornbein TB, Polissar NL et al. Risk fac-torsforrelapseinhealthcareprofessionalswithsu-bstance use disorders. JAMA 2005; 293:1513-1515.
Sayıl I, Haran S, Ölmez Ş ve ark. Ankara Üniversitesi hastanelerinde çalışan doktor ve hemşirelerin tükenmişlik düzeyleri. Kriz Dergisi 1997; 5:71-78.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...