BİR ERGEN BAĞIMLILIK TEDAVİ MERKEZİNE BAŞVURAN OLGULARIN YILLARA GÖRE MADDE TERCİHLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Z. Yüncü; A. T. Bayram; E. Altıntoprak; S. A. Akgür; H. Coşkunol; C. Aydın; M. Tamar

BİR ERGEN BAĞIMLILIK TEDAVİ MERKEZİNE BAŞVURAN OLGULARIN YILLARA GÖRE MADDE TERCİHLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yazarlar

Z. Yüncü EGEBAM (Ege Üniversitesi Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi)
A. T. Bayram EGEBAM (Ege Üniversitesi Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi)
E. Altıntoprak EGEBAM (Ege Üniversitesi Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi)
S. A. Akgür EGEBAM (Ege Üniversitesi Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi)
H. Coşkunol EGEBAM (Ege Üniversitesi Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi)
C. Aydın EGEBAM (Ege Üniversitesi Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi)
M. Tamar EGEBAM (Ege Üniversitesi Çocuk Ergen Alkol ve Madde Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi)

Anahtar Kelimeler:

bağımlılık

Özet

Amaç: Alkol ve madde kullanım bozukluğu (AMKB) toplumun önemli bir kesimini etkilemektedir. AMKB olan kişilerin ilk denedikleri madde ve bu maddeyi deneme yaşı yıllara göre farklılık göstermektedir. Bu çalışmada çocuk ve ergenlerin tedavi gördüğü bir bağımlılık merkezine başvuran olguların yıllar içinde bazı klinik özelliklere göre (kullanım yaşı, kullanılan madde türü, cinsiyet) değişimlerinin saptanması amaçlanmıştır. Yöntem: Eylül 2003- Eylül 2005 (dI) Eylül 2005-Eylül 2007 (dII) dönemlerinde bir ergen bağımlılık merkezinin başvuran olguların dosya kayıtları tarandı. Elde edilen bilgiler SPSS 11 programı ile incelendi. İstatistiksel anlamlılık p<0.05 olarak kabul edildi. Bulgular: Bu süre içinde 646 olgu başvurmuştur. Başvuran olguların % 49.5‘ u (n:320) dI, %50.5‘i (n:326) dII‘de gelmiştir. Olguların yaşlarının aritmetik ortalaması dI için 16.25±1.798, dII için 16.48±1.678 olarak bulunmuştur (p:0.053). Cinsiyete göre değerlendirdiğimizde kız hasta oranının dI‘de %10.3, dII‘de %18.1 erkek hasta oranının dI‘de % 89.7, dII‘de %81.9 olduğu belirlenmiştir (p:0.007). dI‘ de başvuran olguların %74.7 esrar, %56.6 ekstazi, %49.7 uçucu, %42.3 alkol, %31 benzo, %2.7 kokainin, %0.3 eroin buna karşın dII‘de %77.7 esrar, %66.5 ekstazi, %44.9 alkol, %36.6 uçucu, %27.5 benzo, %2.4 kokainin kullandıkları saptanmıştır. Uçucu kullanımında da azalma, buna karşın ekstazi kullanımında artma saptanmıştır. Tartışma: Bu çalışmada bildirilen ilk olarak madde deneme yaşı literatür bilgisi ile uyumludur. Madde kullanan ergenlerin kullandıkları maddeler ve cinsiyet dağılımları yıldan yıla farklılık göstermektedir. Sigara hala ilk olarak denenen madde olmakla beraber esrar ve ekstazi kullanımında önemli bir artma vardır.

Kaynaklar

Kesebir S, Şimşek Y, Kalyoncu ÖA. İki uçlu bozukluk ve madde kullanım bozukluğu: siklotimik mizaç yatkınlık belirleyici midir? Bağımlılık Dergisi 2007; 8: 127–132.

Bachman JG, Johnston LD, O’Malley, PM. The Monitoring the future project after 4-27 years: Design and procedures. (Monitoring the Future Occasional Paper No. 54. Ann Arbor, MI: Institute for Social Research, 2001.

Pumarega A J, Kilgus M D, Rodriguez L Adolescents. Lowinson J H, Ruiz P, Millman R B, Langrod J G (editors) Substance Abuse. 4 Baskı Philedalp-hia Lipincott Williams& Wilkins, 2005: 1021–1037.

Johston L D, O’ Malley P M, Bachman J G. The monitoring the future study.1975–2002, 1 Rockville MD: National Institue on Drug Abuse, 2002.

Dukarm CP, Byrd RS, Auinger P, Weitzman M. Illicit substance use, gender, and the risk of violent behavior among adolescents. Arch Pediatr Adolesc Med 2001; 150: 797–801.

Ögel K, Çorapçıoğlu A, Sır A, Tamar M, Tot Ş, Doğan O, Uğuz Ş, Yenilmez Ç, Bilici M, Tamar D, Liman O. Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15: 112–118.

Ögel K, Tamar D, Çakmak D. Madde kullanımı sorununda Türkiye’nin yerine bir bakış. Türk Psikiyatri Dergisi 1998; 9: 301–307.

Özer ÖA. Ortaöğretimde öğrencilerin psiko-aktif madde kullanımına yaklaşımı ve demografik özellikler. Uzmanlık Tezi, İstanbul: Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, 1991.

Office of Applied Studies. National Household Survey on drug abuse, 2000. ann Arbor MI. University Consortiumfor political and social research, 2001.

Dusenbury L, Botvin G J () Competence En-hacement And The Prevention Of Adolescent Problem Behavior İn. Hurrelmann K, Lo-sel F (Editors). Health Hazards İn Adolescence. Berlin, Walter de Gruyter, 1990: 459–477.

Mackesy-Amiti ME, Fendrich M, Goldstein PJ.) Sequence of drug use among serious drug users: typical vs atypical progression. Drug Alcohol Depend 1997; 2: 45: 185–196.

Ögel K, Çorapçıoğlu A, Tot Ş, Doğan O, Sır A, Bilici M, Tamar D, Uğuz Ş, Yenilmez Ç, Tamar M. Türkiye ’de ortaöğretim gençliği arasında ecstasy kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2003; 4: 67–71.

Johnson D, Golub A. Socıocultural isues. Lowinson J H, Ruiz P, Millman R B, Langrod J G. (editors).Substance abuse a comprehensive textbook,. 4. edition, Lippincott Williams&Wilkins, Philadelphia: 2005: 107–120.

Golub A, Johnson BD. The crack epidemic: emprical findings support a hypothesized diffusion of innovation process. Socio-economic planning sciences 1996; 30: 221–231.

Doğanavsargil Ö; Sertöz Ö, Coskunol H, Şen G. EÜTF psikiyatri anabilim dalı bağımlılık tedavi biriminin hasta verilerinin on yıllık geriye dönük olarak incelemesi: madde kullanan hastaların sosyodemogra-fik özellikleri. Bağımlılık Dergisi 2004; 5: 115–120.

Evren C, Çakmak D. Alkol ve madde kullananların özellikleri: 2000 yılına ait AMATEM’e yatan hasta verilerinin incelenmesi. Düşünen Adam 2001; 14: 142–149.

Saatçioğlu Ö, Evren C, Çakmak D. 1998–2002 yılları arasında yatarak tedavi gören alkol ve madde kullanımı olan olguların değerlendirilmesi. Bağımlılık Dergisi 2003; 4: 109–117.

Reiger DA, Farmer ME, Rae DS. Comorbidity of mental disorders with alchool and other drug abuse. Result from The Epidemiologic Catchment’s Area (ECA) Study. JAMA 1990; 21; 264: 2511–2518.

Pektaş Ö, Kalyoncu A, Mırsal H, Beyazyürek M. Alkol Bağımlılığında sosyodemografik değişkenler, klinik özellikler ve tedavi sonuçlarının cinsiyetler arasındaki farklılıklarının incelenmesi. Bağımlılık Dergisi 2001; 2: 25–29.

Mırsal H, Kalyoncu A, Pektaş Ö. Alkol Bağımlılığında klinik özellikler ve sosyodemografik değişkenler. Bağımlılık Dergisi 2000; 1: 81–88.

Türkcan A. Türkiye’ de madde kullananların profili: Hastane verilerinin incelenmesi. Düşünen Adam 1998; 11: 56–64.

Catterello AM, Clayton RR, Leukefild CG. Adolescent Alcohol And Drug Use. Oldham J(editor). American Psychiatric Press Review of Psychiatry. Washington DC: American Psychiatric Pres, 1995: 151–169.

Yüncü Z, Aydın C; Coşkunol H, Altıntoprak E, Bayram AT. (2006) Çocuk ve ergenlere yönelik bir bağımlılık merkezinin 2 yıllık poliklinik kayıtlarının değerlendirilmesi Bağımlılık Dergisi 2006; 7: 31–37.

DeWitt DJ, Adlaf EM, Offord DR, Ogbor-ne AC. Age at first alcohol use a risk factor fort he development of alcohol disorders. Am J Psychiatry 2000; 157: 745–750.

Fillmore KM, Midanik L. Chronicity of drinking problems among men: a longitudinal study. J Stud Alcohol 1984; 45: 228–236.

Ögel K, Uguz Ş, Sır A, Yenilmez Ç, Tamar M, Çorapçıoğlu A, Doğan O, Tot Ş, Bilici M, Tamar D, Evren C, Liman O. Türkiye’de ilköğretim ve ortaöğretim gençliği arasında esrar kullanım yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi 2003; 4: 15–19.

BİR ERGEN BAĞIMLILIK TEDAVİ MERKEZİNE BAŞVURAN OLGULARIN YILLARA GÖRE MADDE TERCİHLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ