YATARAK TEDAVİ GÖREN ALKOL BAĞIMLILIĞI OLAN ERKEK HASTALARDA DİSOSİYATİF BOZUKLUK

Ender Taner; Kardem Açıkyürek; Behçet Coşar; Zehra Arıkan

YATARAK TEDAVİ GÖREN ALKOL BAĞIMLILIĞI OLAN ERKEK HASTALARDA DİSOSİYATİF BOZUKLUK

Yazarlar

Ender Taner Gazi Üniversitesi, Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı
Kardem Açıkyürek Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D.
Behçet Coşar Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D.
Zehra Arıkan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D.

Anahtar Kelimeler:

Alkol bağımlılığı- nikotin bağımlılığı- disosiyasyon- Disosiyatif Yaşantı Ölçeği (DYÖ)- Somatoform Disosiyasyon Ölçeği (SDÖ)- Disosiyasyon Ölçeği (DÖ)

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı yatarak tedavi gören alkol bağımlılığı olan hastalarda disosiyatif bozuklukların yaygınlığını ölçmek ve olası sosyodemografik ve çevresel faktörlerle ilişkisini belirlemektir.
Yöntem: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri AD Alkol bölümünde yatarak tedavi gören ve en az üç haftadır ayık olan ardısıra gelen 78 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Hastalara sosyodemografik bilgi formu, disosiyatif yaşantı ölçeği (DYÖ), disosiyasyon ölçeği (DÖ) ve somatik disosiyasyon ölçeği (SDÖ) uygulanmıştır.
Bulgular: Hastaların ortalama DÖ, DYÖ ve SDÖ puanları ve standart sapmaları sırasıyla 1.95±0.68, 20.66±15.67, 32.08±12.18’dir. Ölçeklerin kesme puanlarına göre hastaların %23.1’nde (n=18) disosiyasyon olduğu bulunmuştur. Hastaların % 20.5’inde (n=16) disosiyatif yaşantı, %16.7’sinde (n=13) ise somatik disosiyasyon gözlenmiştir. Her üç ölçeğinde pozitif olduğu hasta sayısı 11’dir (% 14.1). Hastaların %25,6’sında (n=20) herhangi bir disosiyasyon ölçeği pozitif olarak bulunmuştur. Hastaların ayıklık süreleri, başlangıç yaşı, eğitim durumu, medeni durumu, ailede benzer hastalık öyküsü ve geçmişte psikiyatrik hastalık öyküsü ile disosiyatif bozukluk arasında bir ilişki bulunamamıştır. Öyküde madde kullanımı olan hasta grubunda ve alkol bağımlılığının yanı sıra nikotin bağımlılığı da olan hasta grubunda alkol dışı madde kullanımı olmayan hastalara göre disosiyasyon puanları daha yüksek olarak bulunmuştur.
Sonuç: Bu örneklemdeki alkol bağımlılığı olan hastaların %25.6’sında disosiyatif belirtilerin olduğu görülmektedir ve bu oran diğer çalışmalarla karşılaştırılabilir düzeydedir. Alkol bağımlılığı olan hastalarda madde kullanımı ya da sigara bağımlılığı disosiyatif belirtileri artırmaktadır ancak sebep-sonuç ilişkisi kurmak için başka çalışmalara ihtiyaç vardır.

Kaynaklar

Tutkun H, Sar V, Yargıç Lİ ve ark. Frequency of dissociative disorders among psychiatric inpatients in a Turkish university clinic. Am J Psychiatry. 1998; 155:800-805.

Friedl MC, Draijer N. Dissociative disorders in Dutch psychiatric inpatients. Am J Psychiatry. 2000; 157:1012-1013.

Sar V, Kundakçı T, Kızıltan E ve ark. Axis I dissociative disorder comorbidity in borderline personality disorder among psychiatric outpatients. J Trauma &Dissociation 2003; 4:119-136.

Dunn GE, Ryan JJ, Paolo AM, Van Flett JN, Comorbidity of dissociative disorders among patients with substance use disorders, Psychiatr Serv, 1995 Feb; 46 (2): 153-156.

Dunn GE, Ryan JJ, Paolo AM, Van Flett JN, Dissociative symptoms in a substance abuse population, Am J Psychiatry, 1993 Jul; 150 (7): 1043-1047.

Karadağ F, Şar V, Tamar-Gürol D, Evren C, Karagöz M, Erkıran M, Dissociative disorders among inpatients with alcohol or drug dependency, J Clin Psychiatry, 2005 Oct;66 (10):1247-1253.

Seedat S, Stein MB, Forde DR, Prevalence of dissociative experiences in a community sample: relationship to gender, ethnicity, and substance use, Nerv Ment Dis, 2003 Feb; 191 (2):115-120.

Wenzel K, Bernstein DP, Handelsman L, Rinaldi P, Ruggiero J, Higgins B, Levels of dissociation in detoxified substance abusers and their relationship to chronicity of alcohol and drug use, Nerv Ment Dis, 1996 Apr; 184 (4):220-227.

Bernstein EM, Putnam PW. Development, Reliability and Validity of aDissociation Scale. J Nerv Ment Dis. 1986; 174:727-735.

Şar V, Kızıltan E, Kundakçı T, Bakım B, Yargıç Lİ, Tutkun H, Dissosiyatif yaşantılar ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği, 33.Ulusal Psikiyatri Kongresi Tam Metin Kitabı, 1997, Antalya.

Vanderlinden J, Van Dyck R, Vandereycken W, Vertommen H, Verkes RJ. The Dissociation Questionnaire (DIS-Q). Development and characteristics of new self reporting questionnaire. Clinical Psychology and Psychotherapy. 1993; 1:21-27.

Şar V, Kızıltan E, Kundakçı T, Bakım B, Yargıç Lİ, Dissosiyasyon ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği, 33.Ulusal Psikiyatri Kongresi Tam Metin Kitabı, 1997, Antalya.

Nijenhuis ERS, Spinhoven P, van Dyck R, van der Hart O, Vanderlinden J. The development and psychometric characteristics of the Somatoform Dissociation Quaestionnaire (SDQ-20). J Nerv Ment Dis 1996; 184:688-694.

Şar V, Kundakçı T, Kızıltan E, Bakım B, Aydıner O, Somatoform dissosiyasyon ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği, 34.Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Özet Kitabı, 1998,Çeşme.

Evren C, Ögel K, Alkol/madde bağımlılarında dissosiyatif belirtiler ve çocukluk çağı travması, depresyon, anksiyete ve alkol/madde kullanımı ile ilişkisi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2003; 4:30-37.

Hughes JR Nicotine related disorders. Eds; Sadock BJ, Sadock VA, In: Comprehensive textbook of psychiatry. Lippincott Williams and Wilkins. PA. 2000; 1033-1038.

YATARAK TEDAVİ GÖREN ALKOL BAĞIMLILIĞI OLAN ERKEK HASTALARDA DİSOSİYATİF BOZUKLUK