ALKOL KULLANIM BOZUKLUĞU OLAN OLGULARIN SOSYAL DESTEK SİSTEMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Anahtar Kelimeler:
Alkol kullanımı- aile desteği- sosyal destekÖzet
Amaç: Aile, sosyal çevre ve arkadaşlar alkol kullanım bozukluğu sürecinde ve tedavisinde etkin bir rol üstlenir. Buna karşın bağımlılık servislerinde yalnızca tedavi gören olgulara odaklanılmaktadır. Bu aile ve sosyal ağın tedavide ihmal edilmesine ve/veya gerekli rolü üstlenmemesine neden olmaktadır. Böylece ayıklığı sağlama ve sürdürme döneminde etkin bir rolü olan bu grup ihmal edilmektedir. Bu çalışmada alkol kullanım bozukluğu (AKB) bazı klinik özelliklerine göre sosyal destek sistemlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Bağımlılık Tedavi Biriminde yatarak tedavi gören olgular çalışmaya alındı. Bu vakalara DSM IV’ e göre yapılandırılmış SCID-1 uygulandı. AKB tanısı alan bireyler sosyodemografik bilgi formu, sosyal ağ listesi, algılanan arkadaş ölçeği(PSS_Fr) ve algılana aile ölçeğini (PSS_Fa) doldurdular: Olgular alkole başlama yaşlarına, ailelerinde psikiyatrik hastalık öyküsüne, medeni durumuna ve komorbid psikiyatrik hastalık varlığına göre gruplandırıldı.
Bulgular: Bu araştırmaya 40 AKB olan birey alınmıştır. Sosyal ağdaki sırdaş sayısı ve algılanan aile desteği ölçeğinden alınan puan evlilerde bekârlara oranla daha yüksektir. Bu fark istatistiksel olarak da anlamlıdır. (sırasıyla 0.034; 0.035). Akraba sayısı, AKB komorbid anksiyete bozukluğu olan grupta yalnızca AKB, AKB komorbid majör depresif bozukluk ve çoğul madde kulanım bozukluğu gösteren gruplara göre daha fazla bildirilmiştir. Bu fark istatistiksel olarak anlamlıdır (0.018). DSM-IV tanılarına, alkole başlama yaşları, ebeveynlerin eğitim düzeylerine ve ailelerinde psikiyatrik hastalık varlığına göre incelediğimizde gruplar arasında istatistiksel düzeyde anlamlı bir fark saptanmamıştır.
Sonuç: Evli alkol kullanım bozukluğu olan bireyler bekârlar alkol kullanım bozukluğu olan bireylere oranla daha fazla sırdaş sayısı ve daha çok aile desteği bildirmişlerdir. Ancak daha çok sayıda olgunun yer aldığı çalışmalara ihtiyaç vardır.
Kaynaklar
Kellerm, Mccormick M, Efron V. A Dictionary of Words About Alcohol, 2nd Editi, New Brunswick, N.J. Rutgers Univ. Center of Alcohol Studies, 1982
Linn S W, Anthenelli R. Genetic factors in the risk for subsance use disorders. Substance Use. Lowinson J H, Pedro R, Wilmann R B, Langrod J G (editors). Fourth Edition, Philadelphia, Lippincott Williams Wilkins, 2005; 33-48
Doğan Y. Alkol Bağımlılığı: Aile ve Aileye Müdahale. Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları, 1996; 1:2: 283-293
Mirsal H, Kalyoncu A, Pektaş Ö, Mirsal N, Beyazyürek M. Alkol bağımlılığında klinik özellikler ve sosyo demografik değişkenler. Bağımlılık Dergisi 2000; 1: 81-85
Bond J, Kaskutas LA, Weisner C. The persistent influence of Social Networks and Alcoholics Anonymous on Abstinenece. J Stud Alcohol 2003; 64 (4): 579- 588
Demirtaş S. Bipolar Bozukluğu Olan Tedaviye Uyumlu ve Uyumsuz Hastaların Hastalıklarına İlişkin Atıflar ve Sosyal Destek Sistemleri Açısından İncelenmesi 1995
Weisner C, Matzger H, Kaskutas L. How İmportant Is Treatment? One Year outcomes of treated and untreated alcohol dependent individuals. Society For The Study of Addiction to Alcohol and Other Drugs, Addiction to Alcohol and Other Drugs Addiction Oxford, UK, 1998; 901-911
Sorias O. Sosyal desteğin değerlendirilmesi II: Toplumsal bir seçilmiş örneklemde, Sosyal Ağın Yapısal özellikleri İle Algılanan Destek. Seminer Psikoloji; Dergisi 1988; 626-640
Sorias O. Sosyal Desteğin Değerlendirilmesi; Kullanılan Ölçüm araçlarının Gözden Geçirilmesi. Seminer Psikoloji Dergisi 1988; 6, 18-26
Sorias O. Hasta ve Sağlıklı Öğrencilerde Yaşam Stresi; Sosyal Destek Ve Ruhsal Hastalık İlişkisinin İncelenmesi. Seminer Psikoloji Dergisi E.Ü Edebiyat Fakültesi Yayını 1992; 9, 33-49
Kirmayer Lj, Boothroyd Lj, Hodgins S. Attemted Suicid Among Unuıith Youth: Psychosocial Correlates And İmplications For Prevention. Can J Psychiatry 1998; 43 (8): 816-822
Matzger H, Delucchi K, Weisner C, Ammon L. Does marital status predict longterm drinking? Five-year observations of dependent and problem drinkers. J Stud Alcohol 2004; 65 (2): 255-65.
Türkcan A. Türkiye de madde kullananların profili: Hastane verilerinin incelenmesi. Düşünen Adam 1998; 11: 56-64
Brody KT; Randal CL. Gender differences in substance use disorders Psychiatr Clin North Am 1999; 22: 241-252
Kandel DB, daves M; Karus D; Yamagucchi K. The consequences in young adulthood of adolescent drug involvement. Arch Gen Psychiatry 1986; 43(8): 746-754
Editorial. Addiction and The Family; Is It Time For Services To Take Notice Of The Evidence? Society For The Study Of Addiction To Alcohol And Other Drugs Addiction. 2002; 97, 1361-1363
Head J, Stansfeld SA, Siegrist J. The psychosocial work environment and alcohol dependence :a prospectivesa study. Occup Environ Med 2004; 61 (3): 219-224
Dobkin Pl, De CM, Paraherakis A, Gill K. The role of functional social support in treatment retention and outcomes among outpatient adult substance abusers. Addiction. 2002; 97 (3): 347-356
Logabaugh R. İnvolement of support networks in treatment. Recent Dev Alcohol 2003; 16: 133-147
Marlott GA. Taxonomy high risk situations for alcohol relapse:evolution and development of a cognitive-behavioral model. Addiction 1996; 91 (supp1):37-49
Prescott CA, Kendler KS. Associations between marital status and alcohol consumption in a longitudinal study of female twins. J Stud Alcohol. 2001; 62 (5):589-604.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...