GATA ASKERİ TIP FAKÜLTESİ’NDE GERÇEKLEŞTİRİLEN MADDE BAĞIMLILIĞI KONULU PANELİ DİNLEMEYE GELENLERDE BAĞIMLILIK YAPICI MADDE KULLANIMININ ANKET YÖNTEMİ İLE SORGULANMASI

Hakan Kayır; İlker İpekdal; Alper Evrensel; İ. Tayfun Uzbay

GATA ASKERİ TIP FAKÜLTESİ’NDE GERÇEKLEŞTİRİLEN MADDE BAĞIMLILIĞI KONULU PANELİ DİNLEMEYE GELENLERDE BAĞIMLILIK YAPICI MADDE KULLANIMININ ANKET YÖNTEMİ İLE SORGULANMASI

Yazarlar

Hakan Kayır Gülhane Askeri Tıp Akademisi Askeri Tıp Fakültesi
İlker İpekdal Gülhane Askeri Tıp Akademisi Askeri Tıp Fakültesi
Alper Evrensel Gülhane Askeri Tıp Akademisi Askeri Tıp Fakültesi
İ. Tayfun Uzbay Gülhane Askeri Tıp Akademisi Askeri Tıp Fakültesi

Anahtar Kelimeler:

Alkol- Sigara- Madde Bağımlılığı

Özet

Amaç: Madde bağımlılığı özellikle gelişmekte olan ülkelerde giderek artmakta olan bir sorundur. 1998 yılında Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) Askeri Tıp Fakültesi’nde düzenlenen “madde bağımlılığı” konulu panelde, bir anketle katılımcıların madde kullanım durumu ve konuyla ilgili görüşlerinin sorgulanması ve sonuçlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Düzenlenen paneli dinlemeye gelen katılımcılara hazırladığımız anket formlarından dağıtılarak katılımcılar hakkında genel bilgiler, bağımlılık yapıcı maddeleri kullanma durumları ve madde bağımlılığı hakkında düşünceleri sorgulandı. Dağıtılan 362 formdan 344 tanesi (%95) değerlendirmeye alındı.
Bulgular: Değerlendirme sonucunda katılımcılar arasında sigara kullanımı %39, alkol kullanımı %40, bunların dışındaki illegal maddeleri kullanım oranı ise %2.3 olarak saptanmıştır. Sadece sigara veya alkol kullananlarda başka bir maddeyi kullanım eğilimi artmaktadır. Sigaraya başlama yaşı erkeklerde ortalama 15.7, kadınlarda 18.12; alkole başlama yaşı erkeklerde 17.0, kadınlarda 19.8 bulunmuştur. Katılımcıların %71’i madde bağımlılığının ciddi bir sorun olduğunun farkındadır. Mücadele konusunda ise büyük bir kesim (%87) aile ve toplumun bilinçlendirilmesi gerektiğini düşünmektedir.
Sonuç: Katılımcıların sigara ve alkol kullanım oranının oldukça yüksek olduğu bulunmuştur. Maddelerin birlikte kullanımının daha yaygın olduğu ve madde kullanmaya başlamada arkadaş çevresinin etkili olduğu saptanmıştır. Tüm topluma yayılmış daha geniş çaplı epidemiolojik araştırmalar yapılması bağımlılık ile mücadelede daha etkin taktikler geliştirilmesine yardımcı olacaktır.

Kaynaklar

Kalagher, S.; “Alcohol and Drug Use Among Teens Begins To Decline, Says Goverment Report”, Dec 18,1998.

Metintaş, S., Sariboyacı, M.A., Nuhoğlu, S.; “Smoking patterns of university students in Eskişehir, Turkey.”, Public Health 1998 Jul;112(4),261-264.

Kocabaş, A., Burgut, R., Bozdemir, N. et al.; “Smoking patterns of different medical schools in Turkey.”, Tobacco Control 3,228-235.

Baldwin, D.C. Jr., Hughes, P.H., Conard, S.E., Storr, C.L., Sheehan, D.V.; “Substance use among senior medical students. A survey of 23 medical schools.” JAMA 1991 Apr 24;265(16),2074-2078.

Mangus, R.S., Hawkins, C.E., Miller, M.J; “Tobacco and alcohol use among 1996 medical school graduates.”, JAMA 1998 Oct 7;280(13),1192-1193, 1195.

Ghodse, A.H., Howse, K.; “Substance use of medical students: a nationwide survey.” Health Trends, 1994;26(3),85-88.

Yassine, N., Bartal, M.; “Smoking among medical students in Casablanca”, Rev Mal Respir 1999 Feb;16(1),59-64.

Richmond, R.L., Kehoe, L.; “Smoking behaviour and attitudes among Australian medical students.” Med Educ 1997 May;31(3),169-176.

Xiang, H., Wang, Z., Stallones, L., Yu, S., Gimbel, H.W., Yang, P.; “Cigarette smoking among medical college students in Wuhan, People's Republic of China.”, Prev Med 1999 Sep;29(3),210-215.

Tessier, J.F., Freour, P.P., Nejjari, C., Belougne, D., Crofton, J.; “Smoking behaviour and attitudes of medical students towards smoking and anti-smoking campaigns: a survey in ten Africa and Middle Eastern countries.”, Tobacco Control 1,95-101.

E MAG (NTV Magazin); 2000 Mart;1(7),47. 10 Bağımlılık Dergisi, 2000; 1(2): 72-80

Kralikova, E., Kozak, J. et all.; “Czech medical faculties and smoking.”, Cent Eur J Public Health 1995 May; 3(2),97-99.

“Smoking and Health: A Rerort of the Surgeon General.” US Dept of Health, Education, and Welfare Publication (PHS) 79-50066.1979.

TIME; May 5;1997 (special reprint).

US Public Health Service; “Alcohol and other drug abuse in adolescents.”Amer Fam Physn 1994;50,1737-1740.

Collier, D.J., Beales, I.L.; “Drinking among medical students: a questionnaire survey.”, BMJ 1989 Jul 1;299(6690),19-22.

Moore, R.D., Mead, L., Pearson, T.A.; “Youthful precursors of alcohol abuse in physicians.”, Am J Med 1990 Apr;88(4),332-336.

Schwartz, R.H., Lewis, D.C., Hoffmann, N.G., Kyriazi, N.; “Cocaine and marijuana use by medical students before and during medical school.”, Arch Intern Med 1991; Jan,151(1),196.

Laporte, J.R., Cami, J., Gutierrez, R., Laporte, J.; “Caffeine, tobacco, alcohol and drug consumption among medical students in Barcelona.”, Eur J Clin Pharmacol 1977 Jul 19;11(6),449-453.

Simons-Morton, B., Haynie, D.L., Crump, A.D., Saylor, K.E., Eitel, P., Yu, K.; “Expectancies and other psychosocial factors associated with alcohol use among early adolescent boys and girls.”, Addict Behav 1999; Mar-Apr;24(2),229-238.

Kır, T., Hamzaoğlu, O.; “Aileden uzak yaşamın ruh sağlığı üzerine etkisi: yatılı okul öğrencilerinde depresif belirtilerin sıklığı”, GATA Bülteni 1997; 39,299-306.

Cumhuriyet Gazetesi; Prof. Dr. Erol SEZER ile görüşme; 28 Mayıs 1999.

Cumhuriyet Gazetesi; 27 Nisan 2000.

Milliyet Gazetesi; 12 Şubat 1999.

Tuğlu, C., Güzelant, A., Erdoğan, A., Şenveli, B., Abay, E.; “Hekimlerde sigara içme alışkanlığı ve ruhsal örüntü”, Bağımlılık 2000; 1(1),32-37.

Önder, Y., Demircan, C., Deniz, R.; “Tıp fakültesi çalışanlarında sigara içme prevalansı”, IV. Ulusal halk sağlığı kongresi özet kitabı, 1994.

“Sigara alışkanlıkları ve sigara ile mücadele kampanyası kamuoyu araştırması.” PİAR araştırması, Ocak 1988.

Bray, R.M., Fairbank, J.A., Marsden, M.E.; “Stress and substance use among military women and men”, Am. J. Drug Alcohol Abuse 1999; 25(2),239-256.

Rang, H.P., Dale, M.M., Ritter, J.M.; Pharmacology 4th Edition. Churchill Livingstone 1999, 614-616.

Adams, J.F.; Ergenliği Anlamak: Ergenin Gelişen Benliğine Yaşıt İlişkilerinin Etkisi. Ankara, İmge Kitapevi Yayınları, 1995, 133-147.

Somerdem, C.; Alkol ve uyuşturucularla işimiz bitti. Ankara, Doruk Yayıncılık, 1996,28-32.

Kayır, H., Evrensel, A., İpekdal, İ., Yaşar, E., Keskin, U.; Madde Bağımlılığı Paneli (Moderatör: Prof.Dr. Aşkın Işımer), GATA Halil Akçiçek Konferans Salonu, 5 Mart 1998.

GATA ASKERİ TIP FAKÜLTESİ’NDE GERÇEKLEŞTİRİLEN MADDE BAĞIMLILIĞI KONULU PANELİ DİNLEMEYE GELENLERDE BAĞIMLILIK YAPICI MADDE KULLANIMININ ANKET YÖNTEMİ İLE SORGULANMASI