GEBELERDE SİGARA VE KAFEİN KULLANIMININ DEPRESYON VE ANKSİYETE DÜZEYLERİ İLE İLİŞKİSİ

Fatma Dilek Şeker; Melike Aydoğdu; Serap Annette Akgür

GEBELERDE SİGARA VE KAFEİN KULLANIMININ DEPRESYON VE ANKSİYETE DÜZEYLERİ İLE İLİŞKİSİ

Yazarlar

Fatma Dilek Şeker Ege Üniversitesi
Melike Aydoğdu Ege Üniversitesi
Serap Annette Akgür Ege Üniversitesi

Anahtar Kelimeler:

Gebelik- sigara- kafein- depresyon- anksiyete

Özet

Amaç: Çalışmamızda, gebelerin depresyon ve anksiyete düzeyleri ile sigara ve kafein kullanımı arasındaki ilişkisini araştırmak amaçlanmıştır.
Yöntem: İzmir’de gebelere (n=156) yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak kişisel bilgi formu, Beck Depresyon ve Anksiyete Ölçeği, Fagerstrom Nikotin Bağımlılık Testi uygulanmıştır.
Bulgular: Gebelik öncesinde sigara içme durumları ve gebelik sırasında sigara içme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Gebelerin %21,8’inin eşleri gebenin yanında sigara içtiği ve çalışan gebelerin %21,8’inin işyerinde sigara dumanına maruz kaldığı saptanmıştır. Gebelerde depresyonu olmayanların %8,2’si, hafif düzeyde olanların %14,7’si, ciddi düzeyde olanların %16,7’sinin gebelik sırasında sigara içtiği belirlenmiştir. Gebelik öncesinde ve gebelik sırasında tüketilen günlük kafein miktarının yaş ile ilişkisi incelendiğinde, yaş grupları arasında gebelik öncesi günlük kafein tüketim miktarı bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç: İzmir’de anne adaylarının gebelik süresince sigara ve kafein kullanımı konusunda farkındalıklarının olduğu görülmüştür. Bu konuda kişilerin sözlü beyanının yanında kullanılan maddelerin/metabolitinin araştırmaya yönelik analizlerinin yapılması ile en doğru sonuca ulaşılması sağlanmalıdır. Gebeleri ve eşlerini kapsayan eğitimler verilmesinin ve sigara ve kafein kullanımının zararları hakkında bilinçlendirme çalışmalarına önem verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Kaynaklar

Nykjaer C, Alwan NA, Greenwood DC, Simpson NAB, Hay AWM, White KLM, et al. Maternal alcohol intake prior to and during pregnancy and risk of adverse birth outcomes: Evidence from a British cohort. J Epidemiol Community Heal. 2014;68:542–549.

Cebeci S, Aydemir Ç, Göka E. Puerperal dönemde depresyon semptom prevalansı:obstetrik risk faktörler, kaygı. Kriz Dergisi. 2002;10(1):11–18.

Atasü T, Benian A. Bağımlılık yapan maddelerin fetusa etkileri. In: 2, editor. gebelikte fetusa ve yeni doğana zararlı etkenler. Ankara: Nobel Tıp Kitabevi; 2000. p. 461–476.

Kisacik G, Gölbaşı Z. Gebe kadınların sigara içme davranışları ve gebelikte sigaranın etkilerine yönelik bilgileri. Turkiye Klin J Gynecol Obs. 2009;19(4):197–205.

Yanıkkerem E, Atlan E, Demirtosun P. Manisa 1 No’lu sağlık ocağı bölgesinde yaşayan gebelerde depresyon durumu. Kadın Dogum Derg. 2004;2(4):301–306.

Aydoğdu M, Döğer R, Akgür SA. New product in turkey market hemp extract cold beverages. Bull Leg Med [Internet]. 2017;22(2):97–100.

Morgan S, Koren G, Bozzo P. Is caffeine consumption safe during pregnancy? Can Fam Physician. 2013;59:361–362.

Garipağaoğlu M, Kuyrukçu N. Çocuk sağlığı ve kafein. Çocuk Derg. 2009;9(3):110–115.

Deniz A, Taş F, Tomur A, Koç A. The toxic effects of caffein in the pregnancy. Ibni Sina J Med Sci. 2015;3(1):59–63.

Hisli Şahin N. Beck Depresyon Envanteri’nin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikol Derg. 1989;23:3–13.

Kapci EG, Uslu R, Turkcapar H, Karaoglan A. Beck depression inventory II: Evaluation of the psychometric properties and cut-off points in a Turkish adult population. Depress Anxiety. 2008;25(10):104–10.

Ulusoy M, Sahin NH, Erkmen H. Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: psychometric properties. J Cogn Psychother [Internet]. 1998;12(2):163–172.

Uysal MA, Kadakal F, Karşidaǧ C, Bayram NG, Uysal O, Yilmaz V. Fagerstrom test for nicotine dependence: reliability in a Turkish sample and factor analysis. Tuberk Toraks. 2004;52(2):115–121.

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağık Araştırması. Ankara; 2014.

Altıparmak S, Altıparmak O, Avcı HD. Manisa’da gebelikte sigara kullanımı; yarı kentsel alan örneği. Tur Toraks Der. 2009;10:20–25.

Sönmez D. Gebelikte sigara kullanımı, gebelikte sigara kullanımına anksiyetenin ve mutluluğun etkisinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi; 2015.

Semiz O, Sözeri C, Cevahir R, Şahin S, Serin S. Sakarya’da bir sağlık kuruluşuna başvuran gebelerin sigara içme durumuyla ilgili bazı özellikler. Sürekli Tıp Eğitim Derg. 2006;15(8):149–152.

Doğu S, Ergin A. Gebe kadınların sigara kullanımı etkileyen faktörler ve gebelikteki zaralarına ilişkin bilgileri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Derg. 2008;1(1):25–27.

Karcaaltincaba D, Kandemir Ö, Yalvac S, Güven ESG, Haberal A, Kandemir Ö, et al. Cigarette smoking and pregnancy: Results of a survey at a Turkish women’s hospital in 1,020 patients. J Obstet Gynaecol (Lahore). 2009;29(6):480–486.

Schneider S, Maul H, Freerksen N, Po M. Who smokes during pregnancy? An analysis of the German Perinatal Quality Survey 2005. Public Health. 2008;122:1210–1216.

Chomba E, Tshefu A, Onyamboko M, Kaseba-sata C, Moore J, Mcclure EM, et al. Tobacco use and secondhand smoke exposure during pregnancy in two African countries: Zambia and the Democratic Republic of the Congo. Acta Obstet Gynecol. 2010;89:531–539.

Durualp E, Bekta G, Ergin D, Karaca E, Topçu E. Annelerin sigara kullanımı ile yenidoğanın doğum kilosu, boyu ve baș çevresi arasındaki ilișkinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2011;64(3):119–126.

Gürler M. Tütün İle mücadelenin erişkin sigara bağımlılarına etkileri. Beykent Üniversitesi; 2015.

Masood KM, Mcclure EM, Goudar SS, Ana L, Moore J, Onyamboko M, et al. Exposure of Pregnant women to indoor air pollution: a study from nine low and middle income countries. Acta Obs Gynecol Scand. 2010;89(4):540–548.

Yanikkerem E, Altıparmak S, Karadeniz G. Gebelikte yaşanan fiziksel sağlık sorunlarının incelenmesi. Aile ve Toplum. 2006;3(10):35-42.

Wisborg K, Kesmodel U, Bech BH, Hedegaard M, Henriksen TB. Maternal consumption of coffee during pregnancy and prospective study. BMJ. 2003;326:1–4.

Maslova E, Bhattacharya S, Lin S, Michels KB. Caffeine consumption during pregnancy and risk of preterm birth:a meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2010;92:1120–3112.

Soylu LI, Jensen A, Juul K, Kesmodel U, Fredeiksen K, Kjaer SK, et al. Coffee, tea and caffeine consumption and risk of primary infertility in women:a Danish cohort study. Acta Obstet Gynecol Scand. 2018;97(4):570–576.

GEBELERDE SİGARA VE KAFEİN KULLANIMININ DEPRESYON VE ANKSİYETE DÜZEYLERİ İLE İLİŞKİSİ