Anahtar Kelimeler
kişilik
hemşirelik öğrencisi
yalnızlık
Öz
Amaç: Bu çalışma ile hemşirelik öğrencilerinde sosyotropi kişilik özelliği ile yalnızlık arasındaki ilişkide akıllı telefon bağımlılığının aracı etkisini belirlemek amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma tanımlayıcı-ilişki arayıcı desende gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini çalışmaya dahil olma kriterlerini karşılayan 273 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından; kişisel bilgi formu, Sosyotropi-Otonomi Ölçeği (SOSOTÖ), Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği (ATBÖ-KF), De Jong Gierveld Yalnızlık Ölçeği (DJGYÖ) kullanılarak, online olarak toplanmıştır.
Bulgular: ATBÖ-KF puan ortalaması 30.98 ± 10.66, Sosyotropi puan ortalaması 53.92 ± 16.13, Otonomi puan ortalaması 70.47 ± 15.34, DJGYÖ puan ortalaması 25.43 ± 6.87 olarak belirlenmiştir. Sosyotropi ile otonomi, ATBÖ-KF ve DJGYÖ arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Ayrıca akıllı telefon bağımlılığının aracılık rolünün orta düzeyde olduğu bulunmuştur. Hemşirelik öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı puanlarının %14,2’lik kısmı sosyotropi ile açıklanmaktadır. DJGYÖ puanlarının ise %8,2’lik kısmı sosyotropi ve ATBÖ-KF ile açıklanmaktadır. Sonuç: Hemşirelik öğrencileri arasında akıllı telefon bağımlılığının sosyotropi kişilik özelliği ile yalnızlık arasındaki ilişkiye orta düzeyde aracılık ettiği belirlenmiştir. Aynı zamanda sosyotropi kişilik özelliğinin yalnızlık üzerinde doğrudan bir yordayıcı etkisi vardır. Hemşirelik eğitim programlarında öğrencilerin bilimsel gelişimlerinin yanında sosyotropi-otonomi kişilik özelliklerinin de geliştirilmesine yönelik etkinliklerin yer alması önerilebilir.
Referanslar
Chen K, Chen JV, Yen DC. Dimensions of self-efficacy in the study of smart phone acceptance. Comput Stand Interfaces 2011; 33(4): 422–431.
Lepp A, Li J, Barkley JE, et al. Exploring the relationships between college students’ cell phone use, personality and leisure. Comput Hum Behav 2015; 43(0): 210-219.
Ayas T, Horzum MB. İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumunun çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Türk PDR Dergisi 2013; 4(39): 46-57.
Alfawareh HM, Jusoh S. Smartphones usage among university students: Najran University case. International Journal of Academic Research 2014; 6(2): 321-326.
Takao M, Takahashi S, Kitamura M. Addictive personality and problematic mobile phone use. Cyber Psychol Behav 2009; 12(5): 501– 507.
Aktaş H, Yılmaz N. Üniversite gençlerinin yalnızlık ve utangaçlık unsurları açısından akıllı telefon bağımlılığı. International Journal of Social Sciences and Education Research 2017; 3(1): 85-100.
Griffiths M. Internet addiction: Fact or fiction? The Psychologist 1999; 12(5): 246-250.
Kim S, Kim R. A study of internet addiction: status, causes, and remedies. J Korean Home Econ Assoc 2002; 3(1): 1-19.
Savcı M, Aysan F. Teknolojik bağımlılıklar ve sosyal bağlılık: İnternet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığının sosyal bağlılığı yordayıcı etkisi. Dusunen Adam 2017; 30(3): 202- 216.
Noyan CO, Enez Darçın A, Nurmedov S, et al. Validity and reliability of the Turkish version of the Smartphone Addiction Scale-Short Version among university students. Anadolu Psikiyatri Derg 2015; 16(0): 73-81.
Elik B. Hemşirelik öğrencilerinin akıllı telefon ve internet bağımlılığı düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, 2020.
Lee YK, Chang CT, Lin Y, et al. The dark side of smart phone usage: psychological traits, compulsive behavior and technostress. Comput Hum Behav 2014; 31(0): 373– 383.
Choi HS, Lee HK, Ha JC. The influence of smartphone addiction on mental health, campus life and personal relations-focusing on K university students. Journal of Korean Data & Information Science Society 2012; 23(5): 1005-1015.
Lepp A, Barkley JE, Karpinski AC. The relationship between cell phone use, academic performance, anxiety, and satisfaction with Life in college students. Comput Hum Behav 2014; 31(0): 343-350.
Yen CF, Tang TC, Yen JY, et al. Symptoms of problematic cellular phone use, functional impairment and its association with depression among adolescents in southern Taiwan. J Adolesc 2009; 32(4): 863– 873.
Mert A, Özdemir G. Yalnızlık duygusunun akıllı telefon bağımlılığına etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2018; 8(8): 89-107.
Park BW, Lee KC. The effect of users’ characteristics and experiential factors on the compulsive usage of the smartphone. UCMA 2011: Ubiquitous Computing and Multimedia Applications 2011; 151(1): 438-446.
Mazure CM, Raghavan C, Maciejewski PK, et al. Cognitive-personality characteristics as direct predictors of unipolar major depression. Cognit Ther Res 2001; 25(2): 215-225.
Morahan-Martin, J, Schumacker P. Incidence and correlates of pathological ınternet use among college students. Comput Hum Behav 2000; 16(1): 13-29.
Kırca K, Kutlutürkan S. Hemşirelik öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılık düzeylerinin iletişim becerilerine etkisi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 5(2): 81-85.
Beck AT, Epstein N, Harrison RP, et al. Development of the Sociotropy–Autonomy Scale: A Measure Of Personality Factors in Psychopathology. Philadelphia: University of Pennsylvania, 1983.
Şahin N, Ulusoy M, Şahin N. Exploring the sociotropy autonomy dimensions in a sample of Turkish psychiatric inpatients. J Clin Psychol 1993; 49(6): 751-763.
Kwon M, Kim DJ, Cho H, et al. The smartphone addiction scale: development and validation of a short version for adolescents. PloS One 2013; 8(12): e83558.
De Jong Gierveld J. Developing and testing a model of loneliness. J Pers Soc Psychol 1987; 53(1): 119-128.
Çavdar D, Bağcı V, Çorbacı EC, et al. Adaptation of De Jong Gierveld Loneliness Scale into Turkish. International Journal of Humanities and Social Science 2015; 5(9): 84-92.
Hayes AF. Introduction to Mediation, Moderation, and Conditional Process Analysis: A Regression-Based Approach. 2. Edition, New York: The Guilford Press, 2018.
Budak CF. Internet bağımlılığının yordayıcıları olarak sosyotropi-otonomi kişilik özellikleri ve duygu düzenleme güçlüğü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji, 2017.
Kaya N, Aştı T, Acaroğlu R, et al. Hemşire öğrencilerin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ve ilişkili faktörlerin incelenmesi. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 10(3): 1-11.
Akgün BM. Sosyotropi otonomi kişilik özellikleri ve hemşirelik. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2017; 26(2): 163177.
Cacioppo S, Grippo AJ, London S, et al. Loneliness: Clinical import and interventions. Perspect Psychol Sci 2015; 10(2): 238-249.
Sazlaya MK, Parlak Ö. Beş faktör kişilik özelliklerinin iş yaşamında yalnızlık üzerine etkisinin incelenmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 2018; 8(1): 149-165.
Ceylan M, Tekin A, Özdağ S, et al. Uçurtma ve rüzgar sörfü yapan bireylerin bazı kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. Türkiye Kickboks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi 2010; 2(2): 52-66.
Çakır O, Oğuz E. Lise öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2017; 13(1): 418– 429.
Jiang Q, Li Y, Shypenka V. Loneliness, individualism, and smartphone addiction among international students in China. Cyberpsychol Behav Soc Netw 2018; 21(11): 711-718.
Tohumcu MU, Karslı TA, Bahadır E, et al. Akıllı telefon bağımlılığı ve internet bağımlılığı ile benlik saygısı ve yalnızlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2019; 21(2): 773-787.
Sönmez M, Gürlek Kısacık Ö, Eraydın C. Correlation between smartphone addiction and loneliness levels in nursing students. Perspect Psychiatr Care 2021; 57(1): 82-87.
Kumcagiz H, Gunduz Y. Relationship between psychological well-being and smartphone addiction of university students. Int J High Educ 2016; 5(4): 144-156.
Cerit B, Çıtak Bilgin N, Ak B. Relationship between smartphone addiction of nursing department students and their communication skills. Contemp Nurse 2018; 54(4-5): 532-542.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi