Anahtar Kelimeler
madde kullanım bozukluğu
çocuklarda davranış sorunları
Öz
Amaç: Bu araştırma, alkol ve madde kullanım bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında karşılaşılan davranış sorunlarını tespit etmeyi amaçlamaktadır.
Yöntem: AMATEM Kliniğine yatırılan 6-18 yaş arasında çocuğu olan 60 erkek hasta (ort. yaş 39±7,5 years) araştırmaya dâhil edilmiştir. Katılımcı ebeveynlere, Conners Anababa Derecelendirme Ölçeği, Çocuk ve Ergenlerde Yıkıcı Davranım Bozuklukları için DSM-IV’e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği – Turgay ve DSM-III-R Kişilik Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme -SCID-II uygulanmıştır.
Bulgular: Conners’ Anababa Derecelendirme Ölçeği’ne göre alkol ve madde kullanım bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında ataklık/hiperaktivite %51,7, öğrenme sorunu %45, kaygı %41,7, psikosomatik sorunlar %20 ve davranım sorunu %15 oranında mevcuttur. Kişilik bozukluğu olan 28 ebeveynin (%47,5) büyük çoğunluğunun B kümesi (%85,7) kişilik bozukluklarına sahip olduğu tespit edilmiştir. Ataklık/hiperaktivite (%87,5) oranı, cezaevinde yatma öyküsü olan katılımcıların çocuklarında, öğrenme (%69,2) ve kaygı sorunu (%61,9) ise ailede madde öyküsü olan ebeveynlerin çocuklarında daha yüksektir.
Sonuç: Alkol ve madde bağımlısı ebeveynlerin çocuklarında ataklık/hiperaktivite, öğrenme sorunu ve kaygı en sık karşılaşılan sorunlar olarak belirlenmiştir.
Referanslar
Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığını İzleme Merkezi 2019. Avrupa Uyuşturucu Raporu 2019: Eğilimler ve Gelişmeler. Lüksemburg: Avrupa Toplulukları Resmi Yayınlar Bürosu, 2019.
Uzbay T. Madde Bağımlılığı: Tüm Boyutlarıyla Bağımlılık Ve Bağımlılık Yapan Maddeler. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi, 2015.
United Nations Office on Drugs and Crime 2020. World Drug Report 2020. New York: United Nations, 2020
World Health Organization 2018. Global Status Report On Alcohol And Health 2018. Geneva: World Health Organization, 2018.
Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM) . EMCDDA 2014 Ulusal Raporu 2014. Ankara: Emniyet Genel Müdürlüğü, 2014.
Ünlü A, Evcin U. İstanbul’da liseli gençler arasındaki madde kullanım yaygınlığı ve demografik faktörlerin etkileri. Literatür Sempozyum, 2015: 5: 2-11.
Merline AC, O’Malley PM, Schulenberg JE, et al. Substance use among adults 35 years of age: prevalence, adulthood predictors, and impact of adolescent substance use. Am J Public Health 2004; 94(1): 96-102.
Zeman HÖ, Söyler HÇ, Altıntoprak AE. Madde kullanım geçmişli bireylerin olumsuz otomatik düşünceleri ve öğrenilmiş çaresizlik örüntülerinin incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi 2019; 1(1): 22-30.
Malka M, Huss E, Bendarker L, Musai O. Using photovoice with children of addicted parents to integrate phenomenological and social reality. Arts Psychother 2018; 60: 82-90.
Farnia V, Tatari F, Moradinazar M, et al. Investigating the prevalence of child abuse in the families with addicted parents in Iran: With emphasis on family risk factors. Clin Epidemiol Glob Health 2020; 8(4): 1098-1103.
Kumpfer KL, DeMarsh J, Family environmental and genetic influences on children’s future chemical dependency. Journal of Children in Contemporary Society 1986; 18 (1-2): 49–91.
Bauman PS, Levine SA. The development of children of drug addicts. Int J Addict 1986; 21(8): 849–863.
Shi G, Wu X, Yi Y, et al. The mental health and life satisfaction of children of drug abusers in Wenzhou, China. Appl Res Qual Life 2015; 10(3): 525-542.
Wilson JJ, Nunes EV, Greenwald S, Weissman M. Verbal deficits and disruptive behavior disorders among children of opiate-dependent parents. Am J Addict 2004; 13(2): 202-212.
Wilens TE, Biederman J, Bredin E, et al. A family study of the high-risk children of opioid- and alcoholdependent parents. Am J Addict 2002; 11(1): 41-51.
Nygaard E, Slinning K, Moe V, Walhovd KB. Behavior and attention problems in eight-year-old children with prenatal opiate and poly-substance exposure: a longitudinal study. PLoS One 2016; 11(6): e0158054.
Shah SN, Bangash H, Sajid B. They love me but they have to put that drug first: a comparative study on depression and anxiety among children of substance addicts. International Journal of Management 2020; 11(9):1556-1565.
Öner P, Öner Ö, Aysev A. Dikkat eksikliği hiperaktive bozukluğu. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi 2003; 12: 97-99.
Abalı O, Onur M, Gürkan. İlköğretim çağı çocuklarındaki davranım bozukluğu semptomlarının sosyodemografik verilere göre değerlendirilmesi. Dusunen Adam 2006; 19(1): 14-19.
Güçlü O, Erkıran M. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocukların ebeveynlerinde kişilik bozuklukları. Klinik Psikiyatri Dergisi 2005; 8(1): 18-23.
Conners CK. Conners’ Rating Scales Manual: Instruments for Use with Children and Adolescents. New York: Multi-Health Systems, 1990.
Dereboy Ç, Şenol S, Şener Ş, Dereboy F. Conners kısa form öğretmen ve ana baba derecelendirme ölçeklerinin geçerliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18(1): 48-58.
Aydın Görücü R. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk ve ergenlerin siber zorbalık ve mağduriyeti ile ilişkili etmenlerin araştırılması. Uzmanlık Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Ana Bilim Dalı, 2016.
Ercan ES, Amado S, Somer O, et al. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve yıkıcı davranım bozuklukları için bir test bataryası geliştirme çabası. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2001; 8(3):132- 144.
Yalın Sapmaz Ş, Özek Erkuran H, Kavurma C, et al. DSM-5 Düzey 1 Kesitsel Belirti Ölçeği Türkçe Formunun geçerliliği ve güvenilirliği (11-17 Yaş Çocuk ve 6-17 Yaş Anne-Baba Formları). Anadolu Psikiyatri Derg 2017; 18: 99-107.
Spitzer R, Williams J, Gibbon M, First MB Structured Clinical Interview for DSM-III-R Non-Patient Edition (SCID-NP) version 1.0.1990.
Demir HK, Dereboy F, Dereboy Ç. Gençlerde kimlik bocalaması ve psikopatoloji. Turk Psikiyatri Derg 2009; 20(3): 227-235.
Ünal S, Mutlu EA, Yıldırım ÖT. Madde bağımlılığının gelişiminde birikimli risk faktörlerinin rolü. Bağımlılık Dergisi 2020; 22(1): 31-42.
De Simone J, Illegal drug use and employment. J. Labor Econ 2002; 20; 952–977.
French MT, Roebuck MC, Alexandre PK, Illicit drug use, employment, and labor force participation. South Econ J. 2001; 68:349–368.
Compton WM, Gfroerer J, Conway KP, et al. Unemployment and substance outcomes in the United States 2002–2010. Drug Alcohol Depend. 2014; 142: 350–353.
Ünübol B, Çinka E, Bilici R, et al. Bağımlı kadınların ruhsal, ailesel ve çevresel sorunlarının incelenmesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 2019; 5(1): 99-131.
Bulut M, Savaş HA, Cansel N. Gaziantep Üniversitesi alkol ve madde kullanim bozukluklari birimine başvuran hastalarin sosyodemografik özellikleri. Bağımlılık Dergisi 2006; 7: 65-70.
Evren C. Alkol/madde kullanım bozukluğunda kişilik bozukluğu ek tanısı: Bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri Dergisi 2004; 7: 111-119.
Bilici R, Uğurlu GK, Tufan E. Bir bağımlılık merkezinde yatarak tedavi gören hastaların sosyodemografik özellikleri. Fırat Tıp Dergisi 2012; 17(4): 223-227.
Can Y, Anlı İ . Patolojik narsisizm ve madde kullanım bozukluğu arasındaki ilişki. İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Tıp Dergisi 2019; 4 (4): 179-183.
Fine M, Muldering JK, Sansone RA. An empirical examination of shooting tactics in borderline personality disorder. Comparative psychiatry 1991; 32: 431-439.
Kinner SA, Alati R, Najman JM, et al. Do paternal arrest and imprisonment lead to child behaviour problems and substance use? A longitudinal analysis. J Child Psychol Psychiatry 2007; 48(11): 1148- 1156.
Dallaire DH. Incarcerated mothers and fathers: A comparison of risks for children and families. Fam relat 2007; 56(5): 440-453.
Nygaard E, Slinning K, Moe V, Walhovd KB. Behavior and attention problems in eight-year-old children with prenatal opiate and poly-substance exposure: a longitudinal study. PLoS One 2016; 11(6): e0158054.
Wilens TE, Biederman J, Licsw EB, et al. A family study of the high-risk children of opioid-and alcoholdependent parents. Am J Addict 2002; 11(1): 41-51.
Ornoy A, Finkel-Pekarsky V, Peles E, et al. ADHD risk alleles associated with opiate addiction: study of addicted parents and their children. Pediatr Res 2016; 80(2): 228-236.
Sowder BJ, Burt MR. Children of addicts and nonaddicts. A comparative investigation in five urban sites. In: Addicted Parents and Their Children, Two Reports. Rockville, MD:National Institute of Drug Abuse, 1980.
Ornoy A, Segal J, Bar-Hamburger R, Greenbaum C. Developmental outcome of school-age children born to mothers with heroin dependency: Importance of environmental factors. Dev Med Child Neurol 2001; 43(10): 668-675.
Herjanic BM, Barredo HV, Herjanic M, Formelleri DJ. Children of heroin addicts. Int J Addict. 1979; 14(7): 919931.
Aksakoğlu G. Sağlıkta Araştırma ve Çözümleme. 3. Baskı, İzmir: Meta Basımevi, 2013: 304-321.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi