Anahtar Kelimeler
istemsiz yatış
Türk Medeni Kanunu
etik
Öz
Amaç: Bu çalışmada Türk Medeni Kanunu'nun 432’nci maddesi (TMK 432) kapsamında Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi'nde (RSHH) yatan olguların sosyodemografik ve klinik özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Elazığ RSHH'de TMK 432 kararı ile yatırılan olguların kayıtları geriye dönük olarak incelendi. Olguların sosyodemografik ve klinik bilgileri hastane kayıt sisteminden elde edildi. Başvuru ve taburculuk Kısa Psikiyatrik Değerlendirme Ölçeği (KPDÖ) skorları kullanıldı.
Bulgular: Olguların (n=101) ortalama yaşı 32,79±9,63 yıldı. Aktif olarak alkol ve/veya madde kullanan 50 olgu (% 50,5) (16 metamfetamin, 17 karışık madde kullanımı) vardı. Yetmiş beş (%74,3) olguda TMK 432 kararı için aile üyeleri başvurmuştu. Olguların (n=101) ortalama hastanede kalış süreleri 38,84±23,92 gündü. Otuz iki (%31,7) olguya şizofreni tanısı, 20 (%19,8) olguya bipolar bozukluk, 37 (%36,6) olguya madde kullanım bozukluğu tanısı konulmuştu.
Sonuç: Bu çalışmanın en önemli bulgusu, TMK 432 kararı kapsamında hastaneye yatırılan yüksek sayıda madde kullanım bozukluğu tanılı olgunun olmasıdır (%36,63). Bu konuda gerekli adımlar atılmadıkça olguların psikiyatri servislerine istemsiz yatışlarının etik olarak tartışılmaya devam edecektir.
Referanslar
Karabağ-Bulut N. Koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması kurumunun ağır tehlike arz eden salgın hastalık hali bakımından elverişliliğinin değerlendirilmesi. İstanbul Hukuk Mecmuası 2020; 78(2): 517-561.
Aydın-Özdemir E. 19.12.2008 tarihli İsviçre Medeni Kanunu değişikliği ile karşılaştırmalı olarak Türk Medeni Kanunu’nda koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması düzenlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2013; 15(2): 171-209.
Şen N, Süzer Özkan F. Psikiyatri hastalarında zorunlu yatış ve zorla tedaviye bir bakış açısı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2017; 7(3): 176-181.
Demirdogan S, Solmaz M. Psikiyatride “zorunlu yatışlar”. Adli Tıp Dergisi 2018; 32(2): 84-90.
Aydin Er R, Sehiralti M. Çözümlenmemiş bir konu: Psikiyatrik bozukluğu olan hastanın gönülsüz/zorla tedavi edilmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2010; 1(1): 39-42.
Sert G, Ozcelik H, Yildirim G. Türkiye’de akıl hastalığı olan hastalarda zorla yatırma ve zorla tedavi/hukuki ve etik sorunlar. Lokman Hekim Dergisi 2019; 9(3): 393-404.
Yilmaz Y, Saygili I, Yanartas O, et al. Zorunlu yatışta psikiyatrik ve hukuksal süreç. Yeni Symposium 2013; 51(1): 46-50.
Gultekin BK, Celik S, Tihan A, et al. Bir psikiyatri hastanesinde istemli ve istem dışı yatışların sosyodemografik ve klinik özellikleri. Noropsikiyatri Ars 2013; 50: 216-221.
Li L. Challenges and priorities in responding to COVID-19 in inpatient psychiatry. Psychiatr Serv 2020; 71(6): 624-626.
London S. COVID-19, autonomy, and the inpatient psychiatric unit. Acad Psychiatry 2020; 44(6): 671-672.
Elzaığ Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi. https://elazigrsh.saglik.gov.tr/TR,124872/tarihce.html. (19 Şubat 2021’de ulaşıldı).
Overall JE, Gorham DR. The Brief Psychiatric Rating Scale. Psychol Rep 1962; 10(3): 799-812.
Soykan C. Institutional differences and case typicality as related to diagnosis system severity, prognosis and treatment. Master tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara, 1990.
Erenkoy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi. https://erenkoyruhsinireah.saglik.gov.tr/TR,87191/tarihce.html. (19 Şubat 2021’de ulaşıldı).
Bolu Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi. https://boluruhsagligi.saglik.gov.tr/TR,9910/tarihcemiz.html. (19 Şubat 2021’de ulaşıldı).
Öncü F. Türkiye’nin ruh sağlığı yasası ile imtihanı. Toplum ve Hekim 2020; 35(4): 316-320.
Türkiye Psikiyatri Derneği. https://www.psikiyatri.org.tr/uploadFiles/2811201717434-Ruh-Sagligi-Yasa- Taslagi.pdf. (19 Şubat 2021’de ulaşıldı).
Ögel K. Madde kullanım bozuklukları epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2005: 1(47): 61-64.
Orum MH. Uyuşturucu maddeyle ilişkili suçları ele alan Türk Ceza Kanunu’nun 191. maddesi kapsamında Türkiye’de denetimli serbestlik uygulaması: Bir güncelleme. Acta Medica Nicomedia 2020; 3(2): 92-93.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi