Anahtar Kelimeler
beden memnuniyeti
dijital oyun bağımlılığı
çocuklar
okul öncesi dönem
Öz
Amaç: Bu araştırma, 4-6 yaş aralığındaki okul öncesi çocuklarda beden algısı ile dijital oyun bağımlılığı eğilimi arasındaki ilişkileri ve bu ilişkinin çocukların yaş, cinsiyet, ebeveynlerin eğitim ve çalışma durumları gibi demografik değişkenlere göre nasıl farklılık gösterdiğini incelemeyi amaçlamaktadır.
Yöntem: Araştırma, ilişkisel tarama modelinde, nicel araştırma yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Adana ve Mersin illerinde yaşayan 116 okul öncesi çocuğun dahil edildiği araştırmada, çocukların beden algısı Beden Algısı Silüet Testleri ile değerlendirilmiş; dijital oyun bağımlılığı eğilimi ise “hayattan kopma,” “çatışma,” “sürekli oynama” ve “hayata yansıtma” alt boyutlarını kapsayan Dijital Oyun Bağımlılığı Eğilimi Ölçeği kullanılarak ölçülmüştür.
Bulgular: Analiz sonuçları, dijital oyun bağımlılığı eğilimi toplam puanı ile çocukların beden algısı arasında düşük düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Özellikle "hayata yansıtma" ve "sürekli oynama" alt boyutları beden algısı ile pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur; ayrıca dijital oyun bağımlılığı eğiliminin demografik değişkenlere göre anlamlı farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir.
Sonuç: Araştırmanın bulguları, çocuklarda dijital oyun bağımlılığı eğilimi ile beden algısı arasında bir ilişkinin varlığını göstermektedir. Dijital oyun kullanımı ve beden algısı kavramlarına yönelik bilgilendirmelerin artması ve daha geniş çalışma grupları ve farklı değişkenlerle tekrarlanması önerilmektedir.
Referanslar
Tuğrul B. Oyun temelli öğrenme. In: Sezer T, editör. Okul Öncesinde Özel Öğretim Yöntemleri. 3. baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2010. p. 35–76.
Inan M, Dervent F. Making a digital game active: examining the responses of students to the adapted active version. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi 2016; 6(1): 113–132.
Bird J, Edwards S. Children learning to use technologies through play: a digital play framework. Br J Educ Technol 2015; 46(6): 1149–1160.
Fleer M. The demands and motives afforded through digital play in early childhood activity settings. Learn Cult Soc Interact 2014; 3(3): 202–209.
Plowman L, Stevenson O, Stephen C, McPake J. Preschool children’s learning with technology at home. Comput Educ 2012; 59(1):30–37.
Rosen LD, Lim AF, Felt J, Carrier LM, Cheever NA, Lara-Ruiz JM, et al. Media and technology use predicts ill-being among children, preteens and teenagers independent of the negative health impacts of exercise and eating habits. Comput Human Behav 2014; 35(1): 364–375.
Horzum MB, Ayas T, Balta ÖÇ. Çocuklar için bilgisayar oyun bağımlılığı ölçeği. Türk PDR Dergisi 2008; 3(30): 76– 88.
National Institute on Media and the Family. Computer and video game addiction. 2005.
Lemmens JS, Valkenburg PM, Peter J. Development and validation of a game addiction scale for adolescents. Media Psychol 2009; 12(1): 77–95.
Toh W, Lim FV. Using video games for learning: developing a metalanguage for digital play. Games Cult 2021; 16(5): 583–610.
Almourad MB, McAlaney J, Skinner T, Pleya M, Ali R. Defining digital addiction: key features from the literature. Psihologija 2020; 53(3): 237–253.
Cemiloğlu D, Almourad MB, McAlaney J, Ali R. Combatting digital addiction: current approaches and future directions. Technol Soc 2022; 68: 101832.
Şahin C. Sosyal medya bağımlılığı. In: Ayas T, editör. Teknoloji bağımlılıkları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2020. p. 79–99.
Wack E, Tantleff-Dunn S. Relationships between electronic game play, obesity, and psychosocial functioning in young men. Cyberpsychol Behav 2009; 12(2):241–244.
Mentzoni RA, Brunborg GS, Molde H, Myrseth H, Skouverøe KJM, Hetland J, et al. Problematic video game use: estimated prevalence and associations with mental and physical health. Cyberpsychol Behav Soc Netw 2011; 14(10):591–596.
Bluemke M, Friedrich M, Zumbach J. The influence of violent and nonviolent computer games on implicit measures of aggressiveness. Aggress Behav 2010; 36(1): 1–13.
Gentile DA, Swing EL, Lim CG, Khoo A. Video game playing, attention problems, and impulsiveness: evidence of bidirectional causality. Psychol Pop Media Cult 2012; 1(2): 62–70.
Ballard M, Gray M, Reilly J, Noggle M. Correlates of video game screen time among males: body mass, physical activity, and other media use. Eat Behav 2009; 10(3): 161–167.
Anand V. A study of time management: the correlation between video game usage and academic performance markers. Cyberpsychol Behav 2007; 10(4): 552–559.
King DL, Gradisar M, Drummond A, Lovato N, Wessel J, Micic G, et al. The impact of prolonged violent videogaming on adolescent sleep: an experimental study. J Sleep Res 2013; 22(2): 137–143.
Fullerton S, Taylor AW, Dal Grande E, Berry N. Measuring physical inactivity: do current measures provide an accurate view of “sedentary” video game time? J Obes 2014; 2014: 287013.
Yengin D. Dijital oyunlarda şiddet. In: Seferoğlu S, editör. Yeni medya çalışmaları içinde. İstanbul: Derin Yayınları; 2012. p. 106–112.
Marques A, Santos DA, Hillman CH, Sardinha LB. How does academic achievement relate to cardiorespiratory fitness, self-reported physical activity and objectively reported physical activity: a systematic review in children and adolescents aged 6–18 years. Br J Sports Med 2018; 52(16): 1039.
Çakır H. Bilgisayar oyunlarına ilişkin ailelerin yaklaşımı ve öğrenci üzerindeki etkilerin belirlenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2013; 9(2): 138–150.
Thompson JK, Heinberg LJ, Altabe M, Tantleff-Dunn S. Exacting beauty: theory, assessment, and treatment of body image disturbance. Washington (DC): American Psychological Association; 1999.
Harrison K, Hefner V. Media exposure, current and future body ideals, and disordered eating among preadolescent girls: a longitudinal panel study. J Youth Adolesc 2006; 35(2): 146–156.
Tzampazi F, Kyridis A, Christodoulou A. What will I be when I grow up? Children’s preferred future occupations and their stereotypical views. Int J Soc Sci Res 2013; 1(1): 19–38.
Anschutz D, Engels R, Leeuwe JV, Strien TV. Watching your weight? The relations between watching soaps and music television and body dissatisfaction and restrained eating in young girls. Psychol Health 2009; 24(8): 1035– 1050.
Budak KS. Okul Öncesi Dönem Çocukları İçin Dijital Oyun Bağımlılık Eğilimi Ölçeğinin Ve Dijital Oyun Ebeveyn Rehberlik Stratejileri Ölçeğinin Geliştirilmesi, Problem Davranışlarla İlişkisinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi)Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2020.
Budak KS, Işıkoğlu N. Dijital oyun bağımlılık eğilimi ve ebeveyn rehberlik stratejileri ölçeklerinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2022; 55(3): 693–740.
Collins ME. Body figure perceptions and preferences among preadolescent children. Int J Eat Disord. 1991; 10(2): 199–208.
Grogan S. Body Image: Understanding Body Dissatisfaction In Men, Women And Children. New York (NY): Routledge; 2017.
Neves CM, Cipriani FM, Meireles J, Morgado F, Ferreira M. Body image in childhood: an integrative literature review. Rev Paul Pediatr 2017; 35(3): 331–339.
Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. 6th ed. Boston (MA): Pearson; 2013.
Bingöl Ç. Pandemi Sürecinde Uzaktan Ders Alan Okul Çağı Çocuklarında Dijital Oyun Bağımlılığı Beslenme Tutum ve Davranışları [Yüksek Lisans Tezi]. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı; 2021.
Barlett CP, Harris RJ. The impact of body emphasizing video games on body image concerns in men and women. Sex Roles 2008; 59(7-8): 586–601.
Kim J, LaRose R, Peng W. Loneliness as the cause and the effect of problematic internet use: the relationship between internet use and psychological well-being. Cyberpsychol Behav 2009; 12(4): 451–457.
Olson CK. Children's motivations for video game play in the context of normal development. Rev Gen Psychol 2010; 14(2): 180–187.
Przybylski AK, Weinstein N. A large-scale test of the goldilocks hypothesis: quantifying the relations between digital-screen use and the mental well-being of adolescents. Psychol Sci 2017; 28(2): 204–215.
Tiggemann M, Slater A. NetGirls: the internet, Facebook, and body image concern in adolescent girls. Int J Eat Disord 2013; 46(6): 630–633.
Tatangelo G, Ricciardelli LA. A review of body image and parental influences on children’s body image. Body Image 2013; 10(1): 141–148.
Işıkoğlu Erdoğan N. Dijital oyun popüler mi? ebeveynlerin çocukları için oyun tercihlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2019; 46(1): 1–17.
Aküzüm C, Baran E, Çelebi S. Okul öncesi dönemde ebeveyn tutumları ile dijital oyun bağımlılığı eğilimi arasındaki ilişki. Elektronik Türk Araştırmaları Dergisi 2022; 17(2): 427–458.
Lauricella AR, Wartella E, Rideout VJ. Young children’s screen time: the complex role of parent and child factors. J Appl Dev Psychol 2015; 36(1): 11–17.
Smolak L, Levine MP. Body image in children. In: Smolak L, Levine MP, editors. Body Image, Eating Disorders, And Obesity In Youth: Assessment, Prevention, And Treatment. New York (NY): Guilford Press; 2001. p. 41–66.
Baker L, Gringart E. Body image and self-esteem in older adulthood. Ageing Soc 2015; 29(6): 977–995.
Aydoğdu F. Dijital oyun oynayan çocukların dijital oyun bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi 2018; 6(30): 1–18.
Arslan A. Ortaöğretim öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Sivas ili örneği. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi 2019; 5(2): 63–80.
Gökçearslan Ş, Durakoğlu A. Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 2014; 23(1): 419–435.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi