Anahtar Kelimeler
dikkat
telefon bağımlılığı
işaretleme testi
Öz
Amaç: Akıllı telefonlar günümüzde artık hayatımızda önemli yer teşkil eden ve beraberinde birçok kolaylık sağlayan elektronik aletlerdir. Ancak beraberinde dikkat dağınıklığı, sosyal izolasyon gibi birçok probleme neden olabilmektedir. Çalışmadaki amaç, lise öğrencilerinde akıllı telefon kullanımının dikkat düzeyi üzerine etkisini araştırmaktır.
Yöntem: Çalışmada 68 kadın, 32 erkek olmak üzere 100 öğrenciye akıllı telefon bağımlılık ölçeği ve Mesulam işaretleme testleri uygulanmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel yöntemler ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Ortalama bağımlılık düzeyi 30,41 puan olarak belirlenmiştir. Akıllı telefon kullanım süresi arttıkça telefon bağımlılığı da artmıştır. Akıllı telefon bağımlılığı en yüksek 90-120 dakika grubunda (34,25±17,85), en düşük ise 1-30 dakika grubunda (14,50±3,53) bulunmuştur. Ayrıca dikkat testleri bulgularına göre, telefon kullanım süresi arttıkça dikkat dağınıklığı gerçekleştiği ve erkeklerde bu dikkat dağınıklığının kadınlara göre daha fazla olduğu tespit edilmiştir.
Sonuç: Akıllı telefon pazarının hedef kitlesi olan ve önemli bir sınava hazırlanan lise öğrencilerinde akıllı telefon kullanımının dikkat düzeyi üzerine negatif etkisi olabilir. Akıllı telefon bağımlılığını arttıran başta sosyal medya kullanımı olmak üzere telefon kullanımının sınırlandırılması, dikkat düzeyi üzerine pozitif etki edebilir.
Referanslar
Şata M, Karip F. Akıllı telefon bağımlılığı ölçeği-kısa versiyonu’nun ergenler için Türk kültürüne uyarlanması. Cumhuriyet International Journal of Education 2017; 6(4): 426–440.
Ling R. The Mobile Connection. The Cell Phone’s Impact on Society. San Francisco: Morgan Kaufmann, 2004.
Osorio-Molina C, Martos-Cabrera MB, Membrive-Jiménez MJ, et al. Smartphone addiction, risk factors and its adverse effects in nursing students: A systematic review and meta-analysis. Nurse Educ Today 2021; 98: 104741.
Türkiye İstatistik Kurumu. Türkiye İstatistik Kurumu hane halkı bilişim teknolojileri kullanımı araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Cocuklarda-Bilisim-Teknolojileri-Kullanim-Arastirmasi-2021-41132. Accessed 03 Aug 2022.
Liebherr M, Schubert P, Antons S, et al. Smartphones and attention, curse or blessing?-A review on the effects of smartphone usage on attention, inhibition, and working memory. Comput Hum Behav Rep 2020; 1: 100005.
Kemp S. Digital 2022: Turkey. https://datareportal.com/reports/digital-2022-turkey, Retrieved: 30.07.2022
Öztürk M. Öğrencilerin akıllı telefon bağımlılığı ve interneti kullanma durumlarının incelenmesi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 2021; 23(41): 266-278.
Xiaoxia LIU., Shen WANG., Junyi ZHOU, et al. Attention bias training for reducing smartphone addiction in Chinese college students. J Evid Based Psychother 2020; 20(1): 1-24.
Park Y, Lee S. Gender differences in smartphone addiction and depression among Korean adolescents: Focusing on the internal mechanisms of attention deficit and self-control. Comput Human Behav 2022; 136: 107400.
Kuyucu M. Gençlerde Akıllı telefon kullanımı ve akıllı telefon bağımlılığı sorunsalı: “akıllı telefon(kolik) üniversite gençliği”. Global Media Journal TR Edition, Yeditepe Üniversitesi 2017; 7(14): 328-359.
Alageel AA, Alyahya RA, A Bahatheq Y, et al. Smartphone addiction and associated factors among postgraduate students in an Arabic sample: a cross-sectional study. BMC Psychiatry 2021; 21: 302.
Ilgaz H, Kokoç M, Akçay A, et al. Üniversite öğrencileri için bilgisayar tabanlı sürdürülebilir dikkat testi norm çalışması. İlköğretim Online 2019; 1036-1045.
Kwon M, Kim DJ, Cho H, et al. The smartphone addiction scale: development and validation of a short version for adolescents. PloS One 2013; 8(12): e83558.
Kılıç BG, Irak M, Koçkar Aİ, et al. İşaretleme testi Türk formu'nun 6-11 yaş grubu çocuklarda standardizasyon çalışması. Klinik Psikiyatri Dergisi 2002; 5(4): 213-228.
Lezak MD. Neuropsychological Assessment, 3rd edition. New York: Oxford University Press, 1995.
Karakaş S. Nöropsikoloji tanımı, faaliyet alanları ve ülkemizde durumu. Türk Psikoloji Bülteni 1996; 2: 21-26.
Harris B, McCredie M, Fields S. Examining the psychometric properties of the smartphone addiction scale and its short version for use with emerging adults in the US. Comput Hum Behav Rep 2020; 1: 100011.
Aljomaa SS, Al.Qudah MF, Albursan IS, et al. Smartphone addiction among university students in the light of some variables. Comput Human Behav 2016; 61: 155–164.
Barton BA, Adams KS, Browne BL, et al. The effects of social media usage on attention, motivation, and academic performance. Active Learning in Higher Education 2021; 22(1), 11–22.
Karpinski AC, Kirschner PA, Ozer I, et al. An exploration of social networking site use, multitasking, and academic performance among United States and European university students. Comput Human Behav 2012; 29(3): 1182– 1192.
Salehan M, Negahban A. Social networking on smartphones: when mobile phones become addictive. Comput Human Behav 2013; 29(6): 2632-2639.
Özcan YS, Özer Ö. Smartphone addiction and the use of social media among university students. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 2017; 7(2): 367-377.
Dinçer ED, Karakaş S. Nöropsikolojik dikkat testleri arasındaki ilişkilerin modellenmesi. Klin Psikofarmakol Bulteni 2008; 18(1): 31–40.
Brucki SMD, Nitrini R. Cancellation task in very low educated people. Arch Clin Neuropsychol 2008; 23(2): 139147.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi