Anahtar Kelimeler
uyku
dijital oyun bağımlılığı
akademik başarı
Öz
Amaç: Bu araştırma çocukların oyun bağımlılığı düzeylerinin uyku ve akademik başarılarına etkisini incelemek amacı ile yapıldı.
Yöntem: Araştırma 123 ebeveyn ve çocukla yapıldı. Araştırmada ‘ Ebeveyn ve Çocuk Bilgi Formu’ Çocuklar İçin Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği’ ve ‘Çocuk Uyku Alışkanlıkları Anketi’ kullanıldı.
Bulgular: Çalışma kapsamına alınan çocukların %52’sinin kız, yaş ortalamalarının 10.21±1.30 ve çoğunlukla akademik başarılarının iyi olduğu saptanmıştır. Çocukların %92’sinin dijital oyun bağımlılığı için riskli grupta oldukları ve tamamının uyku sorunu yaşadığı bulunmuştur. Evde bilgisayar/tablet bulunması, çocukların bilgisayar/tablette geçirdikleri süre ve bilgisayar/tablette zaman geçirmelerine izin verilme durumlarının çocukların uykularını etkilediği belirlenmiştir. Çocukların akademik başarılarının uyku süreleri ile aralarında pozitif ilişki ve oyun bağımlılığı toplam puanı ve alt boyutları ile negatif ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca dijital oyun bağımlılığı ölçeği ve alt boyutlarının uyku kaygısı, gece uyanmaları, parasomnia, gün içinde uykululuk ve uyku ölçeği toplam puanlarını pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.
Sonuç: Araştırmamızda çocukların dijital oyun bağımlılığı için riskli grupta oldukları ve uyku sorunu yaşadıkları belirlenmiştir. Bu doğrultuda çocukların teknoloji kullanımları ile uyku gereksinimlerine göre eğitim ve danışmanlık verilmesi önerilmektedir.
Referanslar
Aydoğdu F. Digital oyun oynayan çocukların digital oyun bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ulakbilge Dergisi 2018; 6(31): 1–18.
Küçük Y, Çakır R. Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Primary Education 2020; 5(2): 133–54.
Göldağ B. Lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılık düzeylerinin demografik özelliklerine göre incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2018; 15(1): 1287–1315.
Taş İ, Sevinç H. Çocuklarda aleksitimi, bilgisayar oyun bağımlılığı ve empatik eğilim arasındaki ilişki: bir yapısal eşitlik modellemesi. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi 2019; 6(3): 271–288.
Yalçın Irmak A, Erdoğan S. Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turk Psikiyatri Derg 2016; 27(2): 128–137.
Gentile DA, Choo H, Liau A, et al. Pathological video game use among youths: A two-year longitudinal study. Pediatrics 2011; 127(2): 319-329.
Aksel N, Sarı E. Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı, öz denetimi ve sosyal eğilimleri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 2020; 10(2): 436–444.
Hazar Z, Hazar K, Gökyürek B, et al. Ortaokul öğrencilerinin oyunsallık, dijital oyun bağımlılığı ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Human Sciences 2017; 14(4): 4320–4332.
Hazar Z, Hazar M. Çocuklar için dijital oyun bağımlılığı ölçeği. Journal of Human Sciences 2017; 14(1): 203– 216.
Green SC, Bavelier D. Action video game modifies visual selective attention. Nature 2003; 423: 534–537.
Tüzün Ü. Gelişen iletişim araçlarının çocuk ve gençlerin etkileşimi üzerine etkisi. Dusunen Adam 2002; 15(1): 46–50.
Şahin C, Tuğrul VM. İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Journal of World of Turks 2012; 4(3): 115–130.
Kılıç KM. Ergenlerde dijital oyun bağımlılığı, zorbalık bilişleri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkiler. Elementary Education Online 2019; 18(2): 549–62.
Öztürk Eyimaya A, Uğur S, Sezer TA, Tezel A. İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığının uyku ve diğer bazı değişkenlere göre incelenmesi. Journal of Turkish Sleep Medicine 2020; 7(2): 283-290.
Akçay D. Ebeveynlerin çocukların dijital video oyunları bağımlılığı karşısında tutum ve davranışları. Middle Black Sea Journal of Communication Studies 2020; 5(2): 65–71.
Balcı E, Durmuş H, Sezer L. Corona günlerinde uzaktan eğitim bağımlılık gelişiminde bir risk oluşturur mu? Bağımlılık Dergisi 2021; 22(1): 100–102.
Majeed M, Irshad M, Fatima T, et al. Relationship between problematic social media usage and employee depression: a moderated mediation model of mindfulness and fear of COVID-19. Front Psychol 2020; 11: 557987.
Király O, Potenza MN, Stein DJ, et al. Preventing problematic internet use during the COVID-19 pandemic: Consensus guidance. Compr Psychiatry 2020; 100: 152180..
Gökler ME, Turan Ş. Covid-19 pandemi̇si̇ süreci̇nde problemli̇ teknoloji̇ kullanımı. Estüdam Halk Sağlığı Dergisi 2020; 5(2): 108–114.
Erol R. COVID-19 Enfeksiyonunun çocuklar üzerindeki psikososyal etkileri. Yüksek İhtisas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2020; 1(3): 109–114.
Aktaş B, Bostancı Daştan N. Covid-19 pandemisinde üniversite öğrencilerindeki oyun bağımlılığı düzeyleri ve pandeminin dijital oyun oynama durumlarına etkisi. Bağımlılık Dergisi 2021; 22(2): 129–138.
Perdahlı Fiş N, Arman A, Ay P, et al. Çocuk uyku alışkanlıkları anketinin türkçe geçerliliği ve güvenilirliği. Anadolu Psikiyatri Derg 2010;11(2): 151–160.
Erol M, Erol A. Koronavirüs pandemi̇si̇ süreci̇nde ebeveynleri̇ gözünden ı̇lkokul öğrenci̇leri̇. Milli Eğitim Dergisi 2020; 49(1): 529–551.
Yektaş Ç. Ergenlerde pandeminin ruhsal etkileri. Türkiye Klinikleri Dergisi 2020; (1): 13–18.
Öztürk A, Sezer TA, Tezel A. İlkokul öğrencilerinin uyku ve televizyon izleme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Journal of Turkish Sleep Medicine 2018; 5 (3): 73–80.
Mastin DF, Bryson J, Corwyn R. Assessment of sleep hygiene using the sleep hygiene index. J Behav Med 2006; 29(3): 223–227.
Bruni O, Sette S, Fontanesi L, et al. Technology use and sleep quality in preadolescence and adolescence. J Clin Sleep Med 2015; 11(12): 1433–1441.
Becker SP, Gregory AM. Editorial Perspective: Perils and promise for child and adolescent sleep and associated psychopathology during the COVID-19 pandemic. J Child Psychol Psychiatry 2020; 61(7): 757–759.
Bruni O, Malorgio E, Doria M, et al. Changes in sleep patterns and disturbances in children and adolescents in Italy during the Covid-19 outbreak. Sleep Med 2021; doi: 10.1016/j.sleep.2021.02.003.
Ghosh R, Dubey MJ, Chatterjee S, Dubey S. Impact of COVID-19 on children: Special focus on the psychosocial aspect. Minerva Pediatr 2020; 72(3): 226–235.
Hysing M, Pallesen S, Stormark KM, et al. Sleep and use of electronic devices in adolescence: Results from a large population-based study. BMJ Open 2015; 5(1): e006748.
Mustafaoğlu R, Zirek E, Yasacı Z, Razak Özdinçler A. Digital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2018; 5(2): 1–21.
King DL, Gradisar M, Drummond A, L et al. The impact of prolonged violent video-gaming on adolescent sleep: An experimental study. J Sleep Res 2013; 22(2): 137–143.
Arora T, Broglia E, Thomas GN, Taheri S. Associations between specific technologies and adolescent sleep quantity, sleep quality and parasomnias. Sleep Med 2014; 15(2): 240–247.
Keya FD, Rahman MM, Nur MT, Pasa MK. Parenting and child’s (five years to eighteen years) digital game addiction: A qualitative study in North-Western part of Bangladesh. Computers in Human Behavior Reports 2020; 2: 100031.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi