Anahtar Kelimeler
bağımlılık
bilişsel davranışçı terapi
Öz
Kumar oynama bozukluğunun son yıllarda giderek artması nedeniyle bu konuda ruh sağlığı çalışanları tarafından çeşitli tedavi yöntemleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Her ne kadar çeşitli yaklaşımlar bu sorunu ele alıyor olsa da bu yaklaşımların etkinliğine dair çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı alanyazında kumar oynama bozukluğuna uygulanan bilişsel davranışçı terapi çalışmalarını derleyerek etkililiğini araştırmaktır. PRISMA yönteminin kullanıldığı bu çalışmada kumar oynama bozukluğu ve bilişsel davranışçı terapi yaklaşımları elektronik veri tabanlarında taranmış ve tam metnine ulaşılan 29 çalışmadan 10 çalışma sistematik derlemeye dahil edilmiştir. Derlenen tüm çalışmalar bilişsel davranışçı terapi (BDT) yöntemini kullanmıştır. Araştırmalarda farklı BDT yöntemleri aynı çalışmada kullananlar bu teknikler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığnı tespit etmiştir. Tüm BDT yaklaşımlarının kumar tedavisinde etkin olduğu, bu yaklaşımların ayrıca kumar harici ikincil psikopatolojik sorunlarda da etkili olduğu görülmüştür. Çalışmaların ortalama 6 aylık bir takip sürecine sahip olduğu görülürken, kumara kayma davranışının genellikle terapi sürecinin ilk bir ayında yaşandığı çalışmalarda gözlemlenmiştir. Araştırmaya dahil edilen tüm çalışmalar farklı BDT teknikleri uygulasa da, bu çalışmalarda kumar oynama bozukluğu ve ikincil sorunlara çeşitli çözümler sunulmuştur. Kumar oynama bozukluğu ile ilgili yapılan çalışmaların bilimsel olarak derlenmesi, terapi yöntemlerinin özellikle kumar oynama bozukluğunda daha fazla kullanılmasını sağlayacaktır. Kumar oynama bozukluğunun çok boyutlu incelenmesi ve tedavisinde sadece psikofarmakolojik tedavilerin değil, bu yaklaşımların da eklenmesiyle eklektik bir bakış açısıyla tedavilerin şekillenmesi gerekmektedir.
Referanslar
Stucki S, Rihs-Middel M. Prevalence of adult problem and pathological gambling between 2000 and 2005: An update. J Gambl Stud 2007; 23(3): 245–257.
Meyer G, Hayer T, Griffiths M. Problem Gambling in Europe: Challenges, Prevention, and Interventions. New York, NY: Springer, 2009.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-III. Washington, DC: American Psychiatric Association, 1980.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-IV. Washington, DC: American Psychiatric Association, 2000.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-5. Washington, DC: American Psychiatric Association, 2013.
Abbott MW, Volberg RA, Rönnberg S. Comparing the New Zealand and Swedish national surveys of gambling and problem gambling. J Gambl Stud 2004; 20(3): 237–258.
Suurvali H, Hodgins D, Toneatto T, Cunningham J. Treatment seeking among Ontario problem gamblers: Results of a population survey. Psychiatr Serv 2008; 59(11): 1343–1346.
Rizeanu S. Pathological gambling treatment-review. Procedia Soc Behav Sci 2015; 187: 613-618.
Ledgerwood DM, Petry NM. Current trends and future directions in the study of psychosocial treatments for pathological gambling. Curr Dir Psychol Sci 2005; 14(2): 89–94.
Pallesen S, Mitsem M, Kvale G, J et al. Outcome of psychological treatments of pathological gambling: a review and meta-analysis. Addiction 2005; 100(10): 1412–1422.
Toneatto T, Ladouceur R. Treatment of pathological gambling: a critical review of the literature. Psychol Addict Behav 2003; 17(4): 285–292.
Petry NM. Pathological Gambling: Etiology, Comorbidity, and Treatment. Washington, DC: American Psychological Association, 2005.
Smith GJ, Hodgins D, Williams R. Research and Measurement Issues in Gambling Studies. Amsterdam: Emerald Group, 2007.
Walker MB. Problems in measuring the effectiveness of cognitive therapy for pathological gambling. J Gambl Stud 2005; 21(1): 79-90.
Gooding P, Tarrier N. A systematic review and meta-analysis of cognitive-behavioural interventions to reduce problem gambling: Hedging our bets? Behav Res Ther 2009; 47(7): 592-607.
Tolchard B, Battersby MW. Cognitive behaviour therapy for problem gamblers: A clinical outcomes evaluation. Behav Change 2013; 30(1): 12-23.
Hodgins DC, Peden N. Cognitive-behavioral treatment for impulse control disorders. Braz J Psychiatry 2008; 30(Suppl. 1): 31-40.
Petry NM. Gamblers anonymous and cognitive-behavioral therapies for pathological gamblers. J Gambl Stud 2005; 21(1): 27-33.
Chretien M, Giroux I, Goulet A, et al. Cognitive restructuring of gambling-related thoughts: A systematic review. Addict Behav 2017; 75: 108-121.
Swan JL, Hodgins DC. Brief interventions for disordered gambling. Can J Addict 2015 ;6(2): 29-36.
Liberati A, Altman DG, Tetzlaff J, et al. The PRISMA statement for reporting systematic reviews and metaanalyses of studies that evaluate health care interventions: explanation and elaboration. PLoS Med 2009; 6(7): e1000100.
Aragay N, Jiménez-Murcia S, Granero R, et al. Pathological gambling: Understanding relapses and dropouts. Compr Psychiatry 2015; 57: 58-64.
Carlbring P, Degerman N, Jonsson J, Andersson G. Internet-based treatment of pathological gambling with a three-year follow-up. Cogn Behav Ther 2012; 41(4): 321-334.
Carlbring P, Jonsson J, Josephson H, Forsberg L. Motivational interviewing versus cognitive behavioral group therapy in the treatment of problem and pathological gambling: a randomized controlled trial. Cogn Behav Ther 2010; 39(2): 92-103.
Grant JE, Donahue CB, Odlaug BL, Kim SW. A 6-month follow-up of imaginal desensitization plus motivational interviewing in the treatment of pathological gambling. Ann Clin Psychiatry 2011; 23(1): 3-10.
Guo S, Manning V, Thane KKW, et al. Predictors of treatment outcome among Asian pathological gamblers (PGs): clinical, behavioural, demographic, and treatment process factors. J Gambl Stud 2014; 30(1): 89-103.
Jiménez-Murcia S, Granero R, Fernandez-Aranda F, et al. Predictors of outcome among pathological gamblers receiving cognitive behavioral group therapy. Eur Addict Res 2015; 21(4): 169-178.
Marceaux JC, Melville CL. Twelve-step facilitated versus mapping-enhanced cognitive-behavioral therapy for pathological gambling: A controlled study. J Gambl Stud 2011; 27(1): 171-190.
Myrseth H, Molde H, Støylen IJ et al. A pilot study of CBT versus escitalopram combined with CBT in the treatment of pathological gamblers. Int Gambl Stud 2011; 11(1): 121-141.
Smith DP, Battersby MW, Harvey PW, et al. Cognitive versus exposure therapy for problem gambling: Randomised controlled trial. Behav Res Ther 2015; 69: 100-110.
Tolchard B, Battersby M. Treatment completion in a cognitive behaviour therapy service for problem gamblers: Clinical outcome study. J Addict Res Ther 2013; 4(5): 1-7.
Tarrier N. Case Formulation in Cognitive Behaviour Therapy: The Treatment of Challenging and Complex Clinical Cases. London: Routledge, 2006.
Cowlishaw S, Merkouris S, Dowling N. Psychological therapies for pathological and problem gambling. Cochrane Database Syst Rev. 2012; 11: CD008937.
Yip SW, Potenza MN. Treatment of Gambling Disorders. Curr Treat Options Psychiatry. 2014; 1(2): 189–203.
Marlatt GA, Donovan DM. Relapse Prevention: Maintenance Strategies in the Treatment of Addictive Behaviors. New York: Guilford Press, 2005.
Güriz SO, Ekinci A, Türkçapar MH. Bir patolojik kumar hastasının bilişsel davranışçı terapisi. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi. 2012; 1: 105-112.
Derin S, Bilge F. Patolojik kumar oynama: Bir olgu sunumu. Demirel Ö, Dinçer S (editors). Küreselleşen Dünyada Eğitim. Ankara: Pegem Akademi, 2017: 485-494.
Geniş B, Hakan AK. İntihar girişimi ile acil servise başvuran kumar bağımlılığı olgusu. Bağımlılık Dergisi 2020; 21(1): 92-98.
Çakmak S, Tamam L. Kumar oynama bozukluğu: Genel bir bakış. Bağımlılık Dergisi 2018; 19(3): 78-97.
Uğurlu TT, Şengül CB, Şengül C. Bağımlılık psikofarmakolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2012; 4(1): 37-50.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi