Anahtar Kelimeler
sigara bırakma
internet
Öz
Amaç: Bu çalışmada sigara bırakma hakkında hazırlanmış Türkçe internet sitelerinin okunabilirliğinin ve içeriklerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Ağustos 2019 tarihinde Google (https://www.google.com.tr) arama motoruna “sigara bırakma” kelimeleri yazılarak arama yapılmıştır. Bu sitelerden ticari blog siteleri, reklam içeren siteler, sadece resim ya da video içeren siteler, sohbet siteleri, forum siteleri, magazin içerikli siteler, cümle sayısı 10 dan daha az olan siteler dışlanmıştır. Sigara bırakma hakkında Türkçe internet sitelerinin okunabilirlik düzeyleri, Ateşman ve Bezirci-Yılmaz okunabilirlik formüllerine göre belirlenmiştir.
Bulgular: Çalışmaya 23(%37,1) “ü birinci grup, 39(%62,9)”u ikinci grup olmak üzere toplam 62 site alınmıştır. Çalışmaya alınan internet sitelerinin Ateşman okunabilirlik medyan değeri 48,47, Bezirci-Yılmaz okunabilirlik medyan değeri 13,08, cümle sayısı medyan değeri 34,00, kelime sayısı medyan değeri 439,00 olarak bulundu.
Sonuç: Sigara bırakma içerikli Türkçe internet sitelerindeki metinlerin, Ateşman” a göre okunabilirlik aralığı “zor”, Bezirci-Yılmaz” a göre ise “lisans” düzeyindedir. Bu sonuçlar, halkımızın eğitim seviyesinin çok üstündedir.
Anahtar kelimeler: Okunabilirlik, sigara bırakma, internet
Referanslar
Dilektaşli AG. Tütün dumanının içeriği ve farmakokinetiği. Turkiye Klinikleri Pulmonary Medicine-Special Topics 2012; 5(2): 6-10.
WHO. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2011: Warning About the Dangers of Tobacco. Geneva: World Health Organization; 2011.
AUS Statistics. Illness and Disease, Fact Sheet No:1. Canberra: Australian Institute of Health and Welfare, 2019.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Smoking-attributable mortality, years of potential life lost, and productivity losses--United States, 2000-2004. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2008; 57(45): 1226-1228.
Vollset SE, Tverdal A, Gjessing HK. Smoking and deaths between 40 and 70 years of age in women and men. Ann Int Med 2006; 144(6): 381-389.
Gellert C, Schottker B, Brenner H. Smoking and all-cause mortality in older people: systematic review and metaanalysis. Arch Int Med 2012; 172(11): 837-844.
Türkiye İstatistik Kurumu. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2019. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30574, Access date: 21.03.2020
Türkiye İstatistik Kurumu. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2016. http://tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21779, Access date: 21.03.2020
Kozanhan B, Tutar MS. Anesteziyoloji alanında internet sitelerinde sunulan hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirliklerinin değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Anesthesiology Reanimation 2017; 15(2): 6370.
Boztas N, Ozbilgin S, Ocmen E, et al. Evaluating the readibility of informed consent forms available before anaesthesia: a comparative study. Turk J Anaesthesiol Reanim 2014; 42(3): 140-144.
Kara A. Evaluation of the readability of online texts related with autism spectrum disorder. Experimental Biomedical Research 2019; 2(4): 136-142.
Ateşman E. Measuring readability in Turkish. AU Tömer Language Journal 1997; 58: 171-174.
Bezirci B, Yılmaz A. Metinlerin okunabilirliğinin ölçülmesi üzerine bir yazilim kütüphanesi ve türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi 2010; 12(3): 4962.
Anthonisen NR, Skeans MA, Wise RA, et al. The effects of a smoking cessation intervention on 14.5-year mortality: a randomized clinical trial. Ann Int Med 2005; 142(4): 233-239.
Ebem E, Tutar MS, Yıldız M, et al. İntravenöz ve intramüsküler enjeksiyon bilgilendirilmiş onam formlarının okunabilirlik açısından değerlendirilmesi. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi 2019; 24(2): 132-136.
Kara A, Polat H. Assessment of the readability of online texts related to specific learning disorder. Medicine 2020; 9(1): 114-117.
Eker L, Tüzün EH, Aytar A, Daşkapan A. Fizik tedavi ve rehabilitasyon kliniklerinde kullanılan sağlık eğitim materyallerinin okunabilirlik düzeyi. Fizyoterapi Rehabilitasyon 2013; 24(1): 93-98.
Solak M. Kolorektal kanser hakkında bilgi içeren internet sitelerinin okunabilirliği. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2019; 16(3): 509-513.
United Nations Development Programme. Human Development Report 2018,Turkey,Education 2018. New York: United Nations Development Programme, 2018.
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi