LİSE ÖĞRENCİLERİNİN MADDE BAĞIMLILIĞINA YÖNELİK GÖRÜŞ VE BİLGİLERİNİN BELİRLENMESİ

Şerife Zehra Altunkürek; Esra Nur Özer

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN MADDE BAĞIMLILIĞINA YÖNELİK GÖRÜŞ VE BİLGİLERİNİN BELİRLENMESİ

Yazarlar

Şerife Zehra Altunkürek Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Hemşirelik Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı
Esra Nur Özer Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Hemşirelik Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı

Anahtar Kelimeler:

Madde bağımlılığı- lise öğrencisi- hemşirelik- adolesan

Özet

Amaç: Bu çalışmada, lise öğrencilerinin madde kullanımı ve bağımlılığına yönelik görüş ve bilgilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki çalışma 2019-2020 eğitim öğretim döneminde Ankara Keçiören‘de 3 lisede öğrenim görmekte olan 14-18 yaş arası 515 lise öğrencisi ile yürütülmüştür. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan ve uygulanan sosyodemografik form, madde bağımlılığına yönelik görüş ve bilgi içeren soru formu kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %53,2’si erkek, %49,5’i birinci sınıfa devam etmektedir. Araştırmada yer alan öğrencilerin %58,6’sı madde bağımlılığı konusunda eğitim almadığı, %93’ü gençlerin bu konuda bilgilendirilmesi gerektiğini, %76,9’unun gençlerin madde bağımlılığı konusunda bilgilerinin yeterli olmadığını belirtmiştir. Öğrencilerin cinsiyetleri ve öğrenim gördüğü sınıflar ile madde bağımlılığına yönelik bazı görüşleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır.
Sonuç: Öğrencilerin madde bağımlılığını önlemeye yönelik eğitimlere ihtiyacı olduğu görülmektedir. Öğrencilere, okul yönetimi ve ailelere verilecek eğitim, konferans, seminer gibi madde bağımlılığı ile bilgilendirme ve mücadele programlarının yararlı olacağı önerilmektedir.

Kaynaklar

Gürol D. Madde Bağımlılığı Açısından Riskli Adolesanlar. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Adolesan Sağlığı II. Sempozyum Dizisi 2008; 63: 65-68.

Kurupınar A, Erdamar G. Ortaöğretim öğrencilerinde görülen madde bağımlılığı alışkanlığı ve yaygınlığı: Bartın ili örneği. Sosyal Bilimler Dergisi 2014; 16: 65-84.

Altıntaş H, Temel F, Benli E, et al. Tıp fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili bilgi, görüş ve tutumları. Bağımlılık Dergisi. 2004; 5: 107-114.

World Drug Report 2018. https://dataunodc.un.org

TUBİM 2012 yılı Türkiye raporu. Türkiye, yeni gelişmeler, trendler, seçilmiş konular. http://www.tubim.gov.tr/dosyalar/raporlar/Tubim_ Raporu_2012.pdf

Karataş H, Kandemir H, Kandemir S, Akin R. Lise öğrencilerinde riskli madde kullanımının incelenmesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2016; 13: 31-23.

Şahin Ş, Özçelik Ç. Ergenlik dönemi ve sosyalleşme. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi 2016; 5: 42-49.

Yavaş C. Orta ve geç ergenlik dönemindeki ergenlerde tutum ve davranış farklılıkları. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2012; 3: 113-138.

Mete B, Söyiler V, Pehlivan E. Adölesanlarda sigara içme ve madde kullanma prevalansı. Bağımlılık Dergisi 2020; 21: 64-71.

Albayrak S, Balcı S. The prevention of drug abuse in young adults, J Educ Res Nurs. 2014; 11: 30-37.

S.B. Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete, Sayı: 27910; 11 Nisan 2011. http://www.saglik.gov.tr/ TR/belge/1-12606/hemsirelik-yonetmeliginde-degisiklik-yapilmasinadair-y-.html.

Babahanoğlu R. Öğrencilerin madde bağımlılarına yönelik algıları. Güncel Sosyal Hizmet çalışmaları. Ankara: Çizgi Kitabevi, 2019; 73-81.

Atilola O, Stevanovic D, Balhara YP, et al. Role of personel and family factors in alcohol and substance use among adolescents: an international study with focus on developing countries. J Psychiatr Ment Health Nurs 2014; 21: 609-701.

Erdem G, Eke C, Ögel K, Taner S. Lise öğrencilerinde arkadaş özellikleri ve madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2006; 7: 111-116.

Steinberg L. Ergenlik. İstanbul: İmge Kitabevi, 2007.

Taylan B, Nas İ, Ediz Ç. Sağlıklı yaşam seminerine katılan öğrencilerin madde bağımlılığı ile ilgili farkındalıkları. Bağımlılık Dergisi 2019; 20: 197-205.

Köse EÖ, Gül Ş, Keskin B. Ortaöğretim öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili farkındalık ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. Bağımlılık Dergisi 2017; 18: 8-15.

Köse EÖ, Gül Ş, Keskin B. Ortaöğretim öğrencilerinin madde bağımlılığı hakkındaki bilgi düzeyleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2017;8: 264-271.

Panthee B, Panthee S, Gyawali S, Kawakami N. Prevalence and correlates of substance use among health care students in Nepal: a cross sectional study. BMC Public Health, 2017;17: 950.

Harrop E, Catalano RF. Evidence-based on prevention for adolescent use. Child Adolesc Psychiatr Clin North Am 2016; 25: 387-410.

Brownlie E, Beitchman JH, Chaim G, et al. Early adolescent substance use and mental health problems and service utilisation in a school-based sample. Can J Psychiatry 2019; 64: 116-125.

Yetiz P. Madde bağımlısı bireylerin madde kullanımını sonlandırmaya yönelik çalışmalar; batman örneği. Doktora Tezi: Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, 2019.

Aktan O, Yılmaz M, Yılmaz M. Ortaokullarda uygulanan bağımlılıkla mücadele programının etkililiğinin değerlendirilmesine yönelik yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. Addicta 2018; 5: 637‒664.

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN MADDE BAĞIMLILIĞINA YÖNELİK GÖRÜŞ VE BİLGİLERİNİN BELİRLENMESİ