ALKOL BAĞIMLILARINDA İÇSELLEŞTİRİLMİŞ DAMGALAMA, SUÇLULUK VE UTANÇ DUYGULARI

Olcay Çam; Dilek Ayakdaş Dağlı

ALKOL BAĞIMLILARINDA İÇSELLEŞTİRİLMİŞ DAMGALAMA, SUÇLULUK VE UTANÇ DUYGULARI

Yazarlar

Olcay Çam Ege Üniversitesi
Dilek Ayakdaş Dağlı İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi

Anahtar Kelimeler:

Alkol- Utanç- Suçluluk- İçselleştirilmiş Damgalama

Özet

İçselleştirilmiş damgalama; toplumun damgalamasını hastanın bilişsel ve duyuşsal olarak içselleştirmesidir. Artık birey kendisini, diğerlerinin onu damgaladığı gibi görmeye başlar ve bireyde suçluluk, utanma, aşağılık duyguları, aile ve arkadaş ilişkilerinde bozulma ve benlik saygısında azalmaya neden olmaktadır. Damgalamayı içselleştiren bireylerde olumsuz duygular oluşmaktadır. Bu olumsuz duyguların en önemlisi suçluluk ve utanç duygusudur. Suçluluk ve utanç duygusunu yaşayan bireyler yaşadığı bu duyguları hafifletmek için bir baş etme yolu olarak alkole yönelmekte, alkol tüketiminin sonucu yaşanan suçluluk ve utanç duygularını tekrardan yaşamaktadır. Bir kısır döngü olarak devam eden bu girdap hastaların tedavisini olumsuz etkilemekte ve nüksü artırmaktadır. Bu yüzden alkol bağımlılarında, suçluluk ve utanç duyguları ile başetmek tedavi için önemli bileşenlerden olmaktadır. Bu bilgiler ışığında bu makale alkol bağımlılarında içselleştirilmiş damgalama, suçluluk ve utanç duygularının önemine dikkat çekmek amacı ile yazılmıştır.

Kaynaklar

American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed, Arlington, 2013.

Engin E, Savasan A. Investigation of Factors Affecting The Process of Psychotherapy of Alcohol Dependents. J Psychiatr Nurs. 2012;3(2):75–9.

Savasan A, Engin E, Ayakdas D. The Lifestyle Changes And Relaps Of Addicted Patients Discharged From Amatem. J Psychiatr Nurs. 2013;4(2):75–9.

Çam O, Çuhadar D. Ruhsal Hastalığa Sahip Bireylerde Damgalama Süreci ve İçselleştirilmiş Damgalama. Psikiyatr Hemşireliği Derg. 2011;2(3):136–40.

Özbaş D, Küçük L, Buzlu S. Ruhsal Bozukluğu Olan Bireye Sahip Ailelerin Hastalığa Karşı Tutumları. Düşünen Adam. 2008;21(1–4):14–23.

Gorski T. Relapse Prevention Planning: A new recovery tool. Alcohol Health Res World. 1986;11(1):6– 11.

Ersoy MA, Varan A. Ruhsal Hastalıklarda İçselleşrilmiş Damgalanma Ölçeği Türkçe Formu ’nun Güvenilirlik ve Geçerlik Çalışması. 2007;18(2):163–71.

Schomerus G, Corrigan PW, Klauer T, Kuwert P, Freyberger HJ, Lucht M. Self-stigma in alcohol dependence: Consequences for drinking-refusal self-efficacy. Drug Alcohol Depend. 2011;114(1):12–7.

Corrigan PW, Markowitz FE, Watson AC. Structural levels of mental illness stigma and discrimination. Schizophr Bull. 2004;30(3):481–91.

Canale MK, Munn E. The stigma of addiction project:Turning Voices into action. BC’s Ment Heal Addict J. 2005;2(6):13–4.

Corrigan PW, Larson JE, Kuwabara SA. Social psychology of the stigma of mental illness: Public and self-stigma models. Maddux JE, Tangney JP.(Eds.), Social psychological foundations of clinical psychology. New York: Guilford Press, 2010: 51-68.

Fung K, Tsang H, Chan F. Self stigma, stages of change and psychosocial treatment adherence among chinese people with shizofrenia: a path analyzee. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2010;45:561–8.

Taşkın EO. Ruhsal Hastalıklara Yönelik Tutumlar ve Damgalama. 1. baskı, İzmir: Meta Basım, 2007: 3140.

Heeren T, Edwards EM, Dennis JM, Rodkin S, Hingson RW, Rosenbloom DL. A comparison of results from an alcohol survey of a prerecruited internet panel and the national epidemiologic survey on alcohol and related conditions. Alcohol Clin Exp Res. 2008;32(2):222–9.

Room R. Stigma, social inequality and alcohol and drug use. Drug Alcohol Rev. 2005;24(2):143–55.

King M, Dinos S, Shaw J, Watson R, Stevens S, Passetti F, et al. The Stigma Scale : development of a standardised measure of the stigma of mental illness Author ’ S Proof The Stigma Scale : development of a standardised measure of the stigma of mental illness. 2012;248–54.

Livingston JD, Milne T, Fang ML, Amari E. The effectiveness of interventions for reducing stigma related to substance use disorders: A systematic review. Addiction. 2012;107(1):39–50.

Türkmen SN, Özdemir Ç, Akyol T. Internalized Stigmatization and Quality of Life of Patients in a Unit of the Treatment and Education Center for Alcohol and Substance Dependence. J Depend. 2015;16(4):182–91.

Luoma J, Guinther P, Potter J, Cheslock M. Experienced-Based Versus Scenario-Based Assessments of Shame and Guilt and Their Relationship to Alcohol Consumption and Problems. Subst Use Misuse. 2017;52(13):1692–

Tangney J, Stuewig J, Mashek D. Moral emotions and moral behaviour. Annu Rev Psychol. 2007;58:345–72.

Kahler CW, Strong DR, Read JP. Toward efficient and comprehensive measurement of the alcohol problems continuum in college students: The brief Young Adult Alcohol Consequences Questionnaire. Alcohol Clin Exp Res. 2005;29(7):1180–9.

Dearing RL, Stuewig J, Tangney JP. On the importance of distinguishing shame from guilt: Relations to problematic alcohol and drug use. 2005;49(18):1841–50.

Treeby M, Bruno R. Shame and guilt-proneness: Divergent implications for problematic alcohol use and drinking to cope with anxiety and depression symptomatology. Pers Individ Dif. 2012;53(5):613– 7.

Baumeister RF, Stillwell, Arlene M, Heatherton TF. Guilt: An interpersonal approach. Psychol Bull. 1994;115(2):243–67.

Cirhinlioğlu GF, Güvenç G. Utanç eğilimi , suçluluk eğilimi ve psikopatoloji. Uluslarararası İnsan Bilimleri Dergisi . 2011;1

Ögel K. Sigara, Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Programı (SAMBA) - Uygulayıcılar için kaynak kitapçık. 2. baskı. İstanbul: Yeniden Yayınları; 2014.

Potter Efron R. Shame, guilt, and alcoholism. 2nd. New York: Haworth Press, 2002:237

Lin W, Mack D, Enright R, Krahn D, Baskin T. Effects of forgiveness therapy on anger, mood, and vulnerability to substance use among inpatient substance-dependent clients. J Consult Clin Psychol. 2004;72:1114–21.

Şirin A, Turan R. Alkol Bağımlılarının Benlik Bilinçleri ile Sosyal Uyum Düzeyleri Arasındaki İlişki. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi. Marmara Üniversitesi; 2007.

Ögel K. Sigara, Alkol ve Madde Kullanım bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları; 2010.

Odağ C. Nevrozlar 1. 1. baskı, İzmir: Odağ Psikanaliz ve Psikoterapi; 2011: 35-37

Wiechelt SA. The specter of shame in substance misuse. Subst Use Misuse. 2007;42(2–3):399–409.

Evren C, Çetin R, Dalbudak E. Yatarak tedavi gören erkek alkol bağımlısı hastalarda cloninger’in kişilik boyutlarının alkol aşermesi ile ilişkisi. Klin Psikofarmakolji bülteni. 2009;(1):373–81.

Uğurlu GK, Uğurlu M, Turhan L, Türkçapar MH. Dysfunctional Attitudes in Alcohol Dependents: A Comparative Study. Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Derg. 2012;1(2):113–20.

Holahan CJ, Moos RH, Holahan CK, Cronkite RC, Randall PK. Drinking to cope, emotional distress and alcohol use and abuse: a ten-year model. J Stud Alcohol. 2001;62(2):190–8.

Keyes KM, Hatzenbuehler ML, McLaughlin KA, Link B, Olfson M, Grant BF, et al. Stigma and treatment for alcohol disorders in the united states. Am J Epidemiol. 2010;172(12):1364–72.

Kalyoncu A, Mırsal H, Pektaş Ö, Gümüş Ö, Tan D, Beyazyürek M. Alkol Bağımlılarında Suçluluk ve Utanç Duyguları. Bağımlılık Derg. 2002;3(3):160–4.

Stewart SH, Karp J, Pihl RO, Peterson R. Anxiety sensitivity and self-reported reasons for drug use. J Subst Abuse. 1997;9:223–40.

Dodes L. Addiction, Helplessness, and Narcissisti Rage. Psychoanal Q. 1990;59(3):398–419.

Yilmaz A, Can Y, Bozkurt M, Evren C. Remission and Relapse in Alcohol and Substance Addiction. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches Psychiatry. 2014;6(3):1.

Carroll K, Onken L. Behavioral therapies for drug abuse. J Lifelong Learn Psychiatry. 2007;2:47–240.

Viedebeck S. Psychiatric mental health nursing. 2nd ed. Philadelphia: W.B. Saunders; 2003. 72-451 p.

Şimşek N. Madde Kullanım Bozukluğu Olan Birey ve Ailesinin Hemşirelik Bakımı. Psikiyatr Hemşireliği Derg. 2010;1(2):96–9.

ALKOL BAĞIMLILARINDA İÇSELLEŞTİRİLMİŞ DAMGALAMA, SUÇLULUK VE UTANÇ DUYGULARI