TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI İLE DEPRESYON, OBSESYON-KOMPULSİYON, DÜRTÜSELLİK, ALEKSİTİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Seçil Özen; Merve Topcu

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI İLE DEPRESYON, OBSESYON-KOMPULSİYON, DÜRTÜSELLİK, ALEKSİTİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yazarlar

Seçil Özen Özel Keçiören Bilgi Tıp Merkezi
Merve Topcu Çankaya Üniversitesi

Anahtar Kelimeler:

Aleksitimi- akıllı telefon bağımlılığı- depresyon- dürtüsellik- obsesif-kompulsif semptomlar

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı tıp fakültesi öğrencilerinde depresyon, obsesif-kompulsif semptomlar (OKS) ve dürtüsellik kontrol edildiğinde Akıllı Telefon Bağımlılığı (ATB) ile aleksitimi arasındaki ilişkiyi araştırmaktır.
Yöntem: Araştırmaya akıllı telefon kullandığını bildiren 345 tıp fakültesi öğrencisi katıldı. Ölçekleri tam doldurmayan 35 öğrenci değerlendirme dışı tutularak 310 öğrenciyle çalışma yürütüldü. Katılımcılar Sosyodemogra-fik Bilgi Formu, Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği (ATBÖ), Yirmi maddelik Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20), Barratt Dürtüsellik Ölçeği Kısa Form (BIS-11-KF), SCL-90 Belirti Tarama Listesinin depresyon ve obsesyon-kompulsiyon alt ölçeklerini online olarak doldurdu.
Bulgular: Katılımcıların, %57.1’ini (n=177) kadınlar, %42.9’unu (n=133) erkekler oluşturmaktaydı. Yaş ortalaması 22.40±2.40 olarak saptandı. ATB ile depresyon (r=0.351), OKS (r=0.291), duyguları tanımada güçlük (r=0.453), dürtüsellik (r=0.451), duyguları söze dökmede güçlük (r=0.860) ve toplam aleksitimi puanları (r=0.688) arasında pozitif ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Hiyerarşik regresyon analizinde, ilk basamakta depresyon değişkeni ATB’yi anlamlı düzeyde yordamıştır (p<0.001). İkinci basamakta depresyon (p<0.05) ve dürtüsellik (p<0.001) değişkenlerinin, ATB yordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Son basamakta ise dürtü-sellik (p<0.001), duyguları tanımada (p<0.05) ve söze dökmede güçlük (p<0.001) ve dışadönük düşünme (p<0.05) değişkenlerinin anlamlı düzeyde ATB’nin yordayıcısı olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Bu çalışmanın en önemli bulgusu, davranışsal bağımlılıklarla yakından ilişkili olduğu düşünülen dürtüsellik ve aleksitiminin, depresyon ve OKS’yi kontrol ettiğimizde bile ATB belirleyicisi olmasıdır. Akıllı telefonlar, konuşma ve mesaj gönderme özelliklerinin yanısıra online oyun oynama, sosyal ağ sitelerine erişim gibi farklı özelliklere her zaman ve her yerde erişime olanak sağlamaktadır. Dolayısıyla akıllı telefonların kolay kullanılabilir olması ve erişilebilirlik sağlaması bağımlılık için risk etkeni olabilir. Akıllı telefonların bu özellikleri, dürtüsellik ve aleksitimi gibi kişilik özellikleri birleştiğinde genç erişkinlerde ATB’ye yol açıyor olabilir.

Kaynaklar

Park N, Lee H. Social implications of smartphone use: Korean college students’ smartphone use and psychological well-being. Cyberpsychol Behav Soc Netw 2012; 15: 491-497.

Kim S, Kim R. A study of internet addiction: Status, causes, and remedies-focus-ing on the alienation factor. International Journal of Human Ecology 2002; 3:1-19.

Kwon M, Lee JY, Won WY, et al. Development and validation of a smartphone addiction scale (SAS). PLoS One 2013; 8:e56936.

Kuss DJ, Griffiths MD. Online social networking and addiction – a review of the psychological literature. Int J Environ Res Public Health 2011; 8:3528–3552.

Kim H. Exercise rehabilitation for smartphone addiction. J Exerc Rehabil 2013; 9:500-505.

National Information Society Agency Internet Addiction Survey 2011. National Information Society Agency, Seoul, South Korea, 2012: 118-119.

Kwon M, Kin DJ, Cho H, Yang S. The smartphone addiction scale: development and validation of a short version for adolescents. PLoS One 2013;8:e83558.

Yen CF, Tang TC, Yen JY, et al. Symptoms of problematic cellular phone use, functional impairment and its association with depression among adolescents in Southern Taiwan. J Adolesc 2009; 32:863–873.

Mobileconsumerreport 2013,Nielsen.Available from http://www.nielsen.com/content/dam/ corporate/uk/en/ documents/Mobile-Consum-er-Report-2013.pdf. Accessed April 24, 2014.

Hwang KH, Yoo YS, Cho OH. Smartphone overuse and upper extremity pain, anxiety, depression, and interpersonal relationships among college students. J Korean Contents Assoc 2012; 12:365–375.

Kim SM, Huh HJ, Cho H, et al. The effect of depression, impulsivity, and resilience on smartphone addiction in university students. J Korean Neuropsychiatr Assoc 2014; 53:214-220.

Verdejo-Garcia A, Lawrence AJ, Clark L. Impulsivity as a vulnerability marker for substance-use disorders: review of findings from high-risk research, problem gamblers and genetic association studies. Neurosci Biobehav R 2008; 32:777–810.

Mazhari S. Association between problematic internet use and impulse control disorders among Iranian university students. Cyberpsychol Behav Soc Netw 2012; 15:270–273.

KoCH,YenJY,YenCF,etal.Theassociationbetween Internet addiction and psychiatric disorder: a review of the literature. Eur Psychiat 2012; 27:1–8.

DalbudakE,EvrenC,TopcuM,veark.Relationship of Internet addiction with impulsivity and severity of psychopathology among Turkish university students. Psychiatry Res 2013; 210:1086-1091.

Robbins TW, Gillan CM, Smith DG, et al. Neu-rocognitive endophenotypes of impulsiv-ity and compulsivity: towards dimensional psychiatry. Trends Cog Sci 2011; 16:81–91.

Ha JH, Kim SY, Bae SC, et al. Depression and Internet addiction in adolescents. Psychopathology 2007; 40:424–430.

Jang KS, Hwang SY, Choi JY. Internet addiction and psychiatric symptoms among Korean adolescents. J Sch Health 2008; 78:165–171.

Carli V, Durkee T, Wasserman D, et al. The association between pathological Internet use and comorbid psychopathology: a systematic review. Psychopathology 2013; 46:1–13.

Yang CK, Choe BM, Baity M, et al. SCL-90-Rand 16PF profiles of senior high school students with excessive internet use. Can J Psychiatry 2005; 50:407–414.

Taylor GJ. Alexithymia: the concept, measurement, and implications for treatment. Am J Psychiatry 1984; 141:725–732.

Pinard L, Negrete JC, Annable L, Audet N. Alex-ithymia in substance abusers: persistence and correlatesofvariance.AmJAddict1996;5:32–39.

Evren C, Sar V, Evren B, ve ark. Dissociation and alexithymia among men with alcoholism. Psychiatry Clin Neurosci 2008; 62:40–47.

Lumley MA, Roby KJ. Alexithymia and pathological gambling. Psychoth-er Psychosom 1995; 63:201–206.

Parker JDA, Wood LM, Bond BJ, Shaughnessy P. Alexithymia in young adulthood: a risk factor for pathological gambling. Psychother Psychosom 2005; 74:51–55.

Dalbudak E, Evren C, Aldemir S, ve ark. Relationship of internet addiction severity with depression, anxiety, and alexithymia, temperament and character in university students. Cyberpsychol Behav Soc Netw 2013; 16:272–278.

De Berardis D, D’Albenzio A, Gambi F, et al. Alex-ithymia and its relationships with dissociative experiences and Internet addiction in a nonclini-cal sample. Cyberpsychol Behav 2009; 12:67-69.

Craparo G. Internet addiction, dissociation, and alexithymia. Procedia Soc and Behav Sci 2011; 30:1051–1056.

Yates TM, Gregor MA, Haviland MG. Child maltreatment, alexithymia, and problematic internet use in young adulthood. Cyberpsychol Behav Soc Netw 2012; 15:219–225.

Young KS. Internet Addiction: The Emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychol Behav 1998; 1:237-244.

Demirci K, Orhan H, Demirdas A, ve ark. Validity and reliability of the Turkish version of the Smartphone Addiction Scale in a Younger Population. Bull Clin Psychopharmacol 2014; 24:226-234.

Bagby RM, Parker JD, Taylor GJ. The twentyitem Toronto Alexithymia Scale-I Item selection and cross-validation of the factor structure. J Psychosom Res 1994; 38:23-32.

Gulec H, Kose S, Gulec MY, et al. Reliability and factorial validity of the Turkish version of the 20-item Toronto Alexithymia Scale (TAS-20). Bull Clin Psychopharmacol 2009; 19:214–220.

Patton JH, Stanford MS, Barratt ES. Factor structure of the Barratt impulsiveness scale. J Clin Psychol 1995; 51:768-774.

Tamam L, Güleç H, Karataş G. Barratt Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu (BIS-11-KF) Türkçe Uyarlama Çalışması. Arch Neuropsychiatr 2013; 50: 130-134.

Derogatis LR. Confirmation of the dimensional structure of the SCL- 90: a study in construct validation. J Clin Psychiatry 1977; 33:981-989.

Dağ İ. Belirti tarama listesi (SCL-90-R)’nin üniversite öğrencileri için güvenirliği ve geçerliği. Turk Psikiyatri Derg 2001; 2:5-12.

Taylor GJ, Bagby RM, Parker JD. Disorders of Affect Regulation: Alexithymia in Medical and Psychiatric Illness, Cambridge University Press, Cambridge, Mass, USA, 1997.

Grabe HJ, Spitzer C, Freyberger HJ. Alex-ithymia and the temperament and character model of personality. Psy- chother Psychosom 2001; 70:261–267.

Lee YJ, Yu SH, Cho SJ, et al. Direct and indirect effects of the temperament and character on alexithymia: a pathway analysis with mood and anxiety. Compr Psychiatry 2010; 51:201-206.

Heaven PCL, Ciarrochi J, Hurrell K. The distinctive-ness and utility of a brief measure of alexithymia foradolescents. Pers Individ Dif 2010;49:222-227.

Oskis A, Clow A, Hucklebridge F, et al. Understanding alexithymia in female adolescents: the role of attachment style. Pers Individ Dif 2013; 54:97-102.

Lemola S, Perkinson-Gloor N, Brand S, et al. Adolescents’ electronic media use at night, sleep dis-turbance, and depressive symptoms in the smart-phone age. J Youth Adolesc 2015; 44:405-418.

Demirci K, Akgönül M, Akpınar A. Relationship of smartphone use severity with sleep quality, depression, and anxiety in university students. J Behav Addict 2015; 4:85-92.

Adams SK, Kisler TS. Sleep quality as a mediator between technology-related sleep quality, depression, and anxiety. Cyberpsychol Behav Soc Netw 2013; 16:25-30.

Koob GF. Neurobiological substrates for the darkside of compulsivity in addiction. Neuropharmacology 2009; 56:18-31.

Meerkerk GJ, Eijnden RJJM, Franken IHA, et al. Is compulsive internet use related to sensitivity to reward and punishment, and impulsiv-ity? Comput Hum Behav 2010; 26:729-735.

TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI İLE DEPRESYON, OBSESYON-KOMPULSİYON, DÜRTÜSELLİK, ALEKSİTİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİ