OBEZİTEYE GİDEN KRAL YOLU: GIDA BAĞIMLILIĞI OLGU SUNUMU

Ali Kandeğer; Hasan Bozkurt

OBEZİTEYE GİDEN KRAL YOLU: GIDA BAĞIMLILIĞI OLGU SUNUMU

Yazarlar

Ali Kandeğer Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D.
Hasan Bozkurt Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatri A.D.

Anahtar Kelimeler:

Bağımlılık- dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu- obezite

Özet

Dünyada artan obezite ve diyabet yaygınlığı ve işlenmiş gıdaların günlük hayattaki rolünün artması gıda bağımlılığının odak noktası haline gelmesine yol açmıştır. Son yıllarda yapılan hayvan çalışmaları ve insan beyin görüntüleme çalışmaları madde bağımlılığı ve gıda bağımlılığı arasında nörobiyolojik ve davranışsal benzerlikler ortaya koymuştur. Biz bu yazıda sinirlilik ve öfkelenme şikâyetiyle başvuran ve çikolataya ciddi bağımlılık davranışları gösteren 13 yaşında, kız, ilköğretim 7. sınıf öğrencisi bir olguyu sunmayı amaçladık. DEHB tanısıyla atomoksetin 60 mg/gün kullandığı öğrenilen olgunun son iki yılda giderek artan çikolata tüketimi olmuş. Tatmin olmak için tüketmesi gereken çikolatalı gıdaların giderek artan olgumuzun çikolataya ulaşamadığında ortaya çıkan sinirlilik, zaman zaman çevreye zarar verme ve yoğun arama davranışları oluyormuş. Çikolata tüketimi arttıkça kilosu artmış ve günlük beslenme düzeni bozulmuş. Tedavide davranışçı yaklaşımlar ve sertralin kullanılan olgunun kısmen fayda gördüğü gözlendi. Ayrıca yetişkinlerle yapılan birçok retrospektif ve gençlerle yapılan prospektif gözlem çalışmaları, DEHB olan ergenlerde sigara, alkol ve madde kullanım bozuklukları ve internet, kumar ve seks gibi davranışsal bağımlılıkların arttığını göstermektedir. Obeziteyle mücadelede önemi artan gıda bağımlılığını tanımak, gıda bağımlılığının tedavi seçeneklerini güçlendirmek ve gıda bağımlılığına karşı politik önlemler almak kaçınılmaz hale gelmektedir.

Kaynaklar

Gearhardt AN, Davis C, Kuschner R et al. The addiction potential of hyperpalatable foods. Curr Drug Abuse Rev 2011; 4: 140-145.

Cocores JA, Gold MS. The salted food addiction hypothesis may explain overeating and the obesity epidemic. Med Hypotheses 2009;73:892-899.

Oyekcin DG, Deveci A. Etiology of food addiction. Current Approaches in Psychiatry 2012; 4: 138-153.

Carter A, Hendrikse J, Lee N et al. The neurobiology of “Food addiction” and its implications for obesity treatment and policy. Annu Rev Nutr 2016; 36: 105-128.

Schulte EM, Avena NM, Gearhardt AN. Which foods may be addictive? The roles of processing, fat content, and glycemic load. PLoS One 2015; 10: e0117959.

Weiner B, White W. The Journal of Inebriety (1876-1914): History, topical analysis, and photographic images. Addiction 2007; 102: 15-23.

Bruinsma K, Taren DL. Chocolate: Food or drug? J Am Diet Assoc 1999; 99: 1249-1256.

Hetherington MM, MacDiarmid JI. “Chocolate addiction”: A preliminary study of its description and its relationship to problem eating. Appetite 1993; 21: 233-246.

Volkow ND, Wang GJ, Fowler JS et al. Overlapping neuronal circuits in addiction and obesity: Evidence of systems pathology. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci 2008; 363: 3191-3200.

Johnson PM, Kenny PJ. Dopamine D2 receptors in addiction-like reward dysfunction and compulsive eating in obese rats. Nat Neurosci 2010; 13: 635-641.

Spencer TJ, Biederman J, Mick E. Atten-tion-deficit/hyperactivity disorder: Diagnosis, lifespan, comorbidities, and neurobiology. J Pediatr Psychol 2007; 32: 631-642.

Weinstein A, Yaacov Y, Manning M, et al. Internet addiction and attention deficit hyperactivity disorder among school children. Isr Med Assoc J 2015; 17: 731-734.

Borengasser SJ, Kang P, Faske J ve ark. High fat diet and in utero exposure to maternal obesity disrupts circadian rhythm and leads to metabolic programming of liver in rat offspring. PLoS One 2014; 9: e84209.

OBEZİTEYE GİDEN KRAL YOLU: GIDA BAĞIMLILIĞI OLGU SUNUMU