ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SİGARA VE ALKOL KULLANIMI: DEPRESİF BELİRTİLER VE UMUTSUZLUK YÖNÜNDEN BİR DEĞERLENDİRME
Anahtar Kelimeler:
Üniversite öğrencisi- sigara- alkol- depresif belirtiler- umutsuzlukÖzet
Amaç: Bu çalışma üniversite öğrencilerinde sigara ve alkol kullanımı ile dep-resif belirtiler ve umutsuzluk arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Çalışmanın örneklemini, bir devlet üniversitesinde öğrenim gören 374 öğrenci oluşturmuştur. Örneklem seçiminde üniversitenin okullarının mevcutlarına ağırlıklı tabakalı rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Beck Depresyon Envanteri (BDE) ve Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov testi, sayı, yüzde, ortanca, 25.-75. yüzdelikler, Kruskall Wallis testi, Mann Witney U testi ve Spearman Sıra Korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Yaş ortalaması 21,05 ± 2,33 olan öğrencilerin %39’unun sigara, %57,8’inin alkol kullandığı belirlenmiştir. Ölçek ortanca değerleri BDE için 10,50 ve BUÖ için 4,00 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin %25,9’unda dep-resif belirtiler yüksektir. Sigara kullanma durumuna göre öğrencilerin BDE ortanca değerlerinde anlamlı düzeyde farklılık saptanmıştır (z=-2,378, p<0,05). Alkol kullanma durumuna göre öğrencilerin BUÖ ortanca değerlerinde anlamlı düzeyde farklılık belirlenmiştir (z=-2,143, p<0,05). Sigara ve alkol kullanım miktarı, öğrencilerin BDE ve BUÖ ortanca değerlerinde anlamlı bir farklılığa yol açmamıştır (p>0,05).
Sonuç: Elde edilen sonuçlar çalışmaya katılan üniversite öğrencilerinde sigara ve alkol kullanımının yüksek düzeyde olduğunu göstermiştir. Sigara kullanan öğrencilerde depresif belirtilerin, alkol kullanan öğrencilerde umutsuzluğun daha yüksek düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bu doğrultuda üniversite öğrencilerinde sigara ve alkol kullanımını önleyici ve ruh sağlığını koruyucu uygulamalar arttırılmalıdır. Öğrencilerde sigara ve alkol kullanımını azaltmak için koruyucu ruh sağlığı uygulamaları ile depresif belirtilerin erken tanı ve tedavisi yararlı olabilir.
Kaynaklar
Doğan BY. Alkol ve Alkol Dışı Madde Bağımlılığı, İstanbul: Mutlu Doğan Ofset Matbaacılık, 1998: 1-31.
Altıntaş H, Temel F, Benli E, ve ark. Tıp Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin madde bağımlılığı ile ilgili bilgi, görüş ve tutumları. Bağımlılık Dergisi 2004; 5: 107-114
Kasatura İ. Alkol ve Arkadaşları, İstanbul: Sistem Yayıncılık, 1995: 1-45.
Özen Ş, Arı M, Gören S, ve ark. Tıp Fakültesi birinci ve altıncı sınıf öğrencilerinde sigara ve alkol kullanım sıklığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005; 6: 92-98.
Kolay Akfert S, Çakıcı E, Çakıcı M. Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2009; 10: 40-47.
Santrock JW. Ergenlik. Siyez DM (Çeviri editörü) 14. Basım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti, 2012: 423-458.
Özerkmen N. Ergenlerde sigara içme davranışını etkileyen faktörlerin sosyolojik analizi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 2004; 1: 77-105.
Öğel K, Çorapçıoğlu A, Sır A, ve ark. Dokuz ilde ilk ve ortaöğretim öğrencilerinde tütün, alkol ve madde kullanım yaygınlığı. Türk Psikiyatri Dergisi 2004; 15: 112-118.
Kaya M, Genç M, Kaya B, Pehlivan E. Tıp Fakültesi ve Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde depresif belirti yaygınlığı, stres ve başa çıkma tarzları ve etkileyen faktörler. Türk Psikiyatri Dergisi 2007; 18: 137-146.
Karahan TF, Epli HK. Üniversite öğrencilerinin alkol ve sigara kullanım sıklığına göre stresle başa çıkma tarzlarının incelenmesi. Ege Eğitim Dergisi 2005; 6: 113-131.
Yiğit Ş, Khorshid L. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi öğrencilerinde alkol kullanımı ve bağımlılığı. Bağımlılık Dergisi 2006; 7: 24-30.
Bostancı M, Ozdel O, Oğuzhanoğlu NK, et al. Depressive symptomatology among university students in Denizli, Turkey: prevalence and sociodemographic.CroatMedJ2005;46:96-100.
Aylaz R, Kaya B, Dere N, ve ark. Sağlık Yüksekokulu öğrencileri arasındaki depresyon sıklığı ve ilişkili etkenler.AnadoluPsikiyatriDergisi2007;8:46-51.
Özen Ş, Antar S, Özkan M. Çocukluk çağı travmalarının umutsuzluk, sigara ve alkol kullanımı üzerine etkisi; üniversite son sınıf öğrencilerini inceleyen bir çalışma. Düşünen Adam 2007; 20: 79-87.
Özdel L, Bostancı M, Özdel O, Oğuzhanoğlu NK. Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve sosyodemografik ozelliklerle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3: 155-161.
Tot Ş, Yazıcı K, Yazıcı AE, et al. Mersin Üniversitesi öğrencilerinde sigara ve alkol kullanım yaygınlığı ve ilişkili özellikler. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3: 227-231.
İlhan F, Aksakal FN, İlhan MN, Aygün R. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin sigara içme durumu. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2005; 4: 188-198.
Siyez DM. Üniversite öğrencilerinin bakış açısından sigara ve alkol kullanımına başlamada ve bırakmada etkili olan faktörler. Bağımlılık Dergisi 2008; 9: 72-77.
İnci R, Ağargün MY, Özer ÖA, ve ark. Bir grup üniversite öğrencisinde sigara içimi ve mizaç durumları. 39. Ulusal Psikiyatri Kongresi Bildiri Kitabı, 2003: 610-612,
Yazıcı H, Çetinkaya B, Kahveci H, Demirci S. Genç bireylerde depresif belirtiler ve sigara içmeye dönüktutumlar.BağımlılıkDergisi2007;8:79-84.
Canat S. Ergenlerde depresyon. Ergenlikte ruhsal sorunlara yaklaşım-II, Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları 1997; 2: 469-472.
Eskin M, Ertekin K, Harlak H, Dereboy Ç. Lise öğrencisi ergenlerde depresyonun yaygınlığı ve ilişkili olduğu etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi 2008; 19: 382-389.
Doğan O, Doğan S, Corapcıoğlu A, Çelik G. Üniversite öğrencilerinde depresyon yaygınlığı ve bazı değişkenlerle ilişkisi. C.Ü. Tıp Fak. Dergisi 1994; 16: 148-151.
Çam Çelikel F, Erkorkmaz Ü. Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler. Nöropsikiyatri Arşivi Dergisi 2008; 45: 122-129.
Ekşi A. Gözden geçirme: Beş kıtada genç sorunları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi 2003; 10: 78-87.
Odağ C. İntihar (Özkıyım) Tanım - Kuram -Sağaltım, İzmir Psikiyatri Derneği, Psikoterapiler Birimi, İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 1995
Dilbaz N, Seber G. Umutsuzluk kavramı: Depresyon ve intiharda önemi. Kriz Dergisi 1993; 1: 134-138.
Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride Kullanılan Klinik Ölçekler, Ankara: Hekimler Yayın Birliği Yayını, 2000: 121-122.
Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: Sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları, No:9, Özyurt Matbaacılık, 1997
Demirel Y, Sezer RE. Sivas Bölgesi üniversite öğrencilerinde sigara kullanma sıklığı. Erciyes Tıp Dergisi 2005; 27: 1–6.
Marakoğlu K, Çivi S, Şahsıvar Ş, Özdemir S. Tıp Fakültesibirinciveikincisınıföğrencilerindesigara içme durumu ve depresyon yaygınlığı arasındaki ilişki. Bağımlılık Dergisi, 2006; 7: 129-134.
Akvardar Y, Aslan B, Ekici ZB, ve ark. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem II öğrencilerinde sigara, alkol, madde kullanımı. Bağımlılık Dergisi 2001; 2: 49-52.
Cömert IT, Ziyalar N. İstanbul’da bulunan üniversite öğrencileri arasında tütün, alkol ve diğer psikoaktif madde kullanım yaygınlığının araştırılması. Bağımlılık Dergisi 2009; 10: 3-11.
Yılmaz G, İbiş S, Sevindi T. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin sigara ve alkol kullanımının değerlendirilmesi. Bağımlılık Dergisi 2007; 8: 85-90.
Pekşen Y, Canbaz S, Sünter AT, Tunçel EK. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Yaşar Doğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinde sigara içme sıklığı ve etkileyen faktörler. Bağımlılık Dergisi 2005; 6: 111-116.
Özcebe H. Gençler ve Sigara. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 731, Ankara: Klasmat Matbaacılık, 2008
Surtees PG, Pharoah PDP, Wainwright NWJ, et al. A followup study of new users of a university counselling service. Br J Guid Counc 1998; 26: 255-72.
Huten M, Kalyoncu A, Pektaş Ö, Beyazyürek M. Psikiyatrik bozukluğu olmayan kişilerde sigara içme davranışının depresyon düzeyleriyle ilişkisi. 34. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Bilimsel Çalışmalar Özet Kitabı, 1998: 206.
Tezel A. Sigara içme ve depresyon. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002; 5: 1-3.
Çilli AS, Kaya N. Üniversite öğrencilerinde nikotin bağımlılığının psikiyatrik bozukluklarla birlikteliği. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14: 42-49.
Marakoğlu K, Toprak D, Şensoy N. Tıp Fakültesi örgencilerinde sigara içme prevalansı ve depresyon durumu arasındaki ilişki. Kocatepe Tip Dergisi 2006; 7: 1-7.
Sütoluk Z, Nazlıcan E, Azizoğlu A, Akbaba M. Yüreğir Çıraklık Eğitim Merkezi öğrencilerinde depresyon sıklığı ve nedenleri. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2005; Temmuz-Ağustos-Eylül: 23-26.
Güleç M, Bakır B, Özer M, et al. Association between cigarette smoking and depressive symptoms among military medical students in Turkey. Psychiatry Research 2005; 134: 281-286.
Wang PW, Lin HC, Yeh YC, et al. The relation of substance use with different levels of depressive symptoms and the moderating effect of sex and age in Taiwanese adolescents. Comprehensive Psychiatry 2012; 53: 1013-1020.
Lee KJ. Current smoking and secondhand smoke exposure and depression among Korean adolescents: Analysis of a national crosssectional survey. BMJ Open 2014;4:e003734. doi:10.1136/bmjopen-2013-003734
Akvardar Y,DemiralY, ErgorG, Ergor A. Substance use among medical students and physicians in a medical school in Turkey. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2004; 39: 502-506.
Weitzman ER. Poor mental health, depression, and associations with alcohol consumption, harm, and abuse in a national sample of young adults in college. J Nerv Ment Dis 2004; 192: 269-277.
Camatta CD, Nagoshi CT. Stress, depression, ırrational beliefs and alcohol use and problems in a college student sample. Alc Clin Ex 1995; 19: 142-146.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Bağımlılık Dergisi

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
...